PREJMER TARTLAU CZĘŚĆ II

Prejmer (niem. Tartlau, węg. Prázsmár) -- miejscowość w Rumunii położona w południowo-wschodniej części Siedmiogrodu w okręgu Braszów (ok. 20 km na północny wschód od Braszowa, w regionie zwanym Burzenland). W przeszłości zamieszkana głównie przez Sasów siedmiogrodzkich. Znana ze znajdującego się w niej jednego z charakterystycznych dla tego regionu kościołów warownych. Wraz z sześcioma innymi wsiami siedmiogrodzkimi znajduje się od 1999 r. na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Budowę pierwszego kościoła w Prejmer rozpoczęli w 1218 r. Krzyżacy, a kontynuowali później cystersi -- powstała świątynia na planie krzyża greckiego, z wielobocznymi zamknięciami ramion i wysoką wieżą (przechodzącą w ośmiobok) nad skrzyżowaniem naw. Przebudowa kościoła nastąpiła w 2. połowie XV i na początku XVI w., gdy nadano mu kształt krzyża łacińskiego (poprzez przedłużenie nawy zachodniej, której dano sklepienie sieciowe). Mniej więcej z tego okresu pochodzą najcenniejsze zabytki ruchome z wnętrza kościoła -- gotycki tryptyk ze scenami pasyjnymi i wczesnorenesansowe stalle.
Kościół w Prejmer już od XIII w. miał charakter obronny, stopniowo umacniany. Z tego względu stanowi on jeden z typowych kościelnych zespołów warownych charakterystycznych dla regionu. Wokół kościoła wzniesiono potężne mury obronne, po kolejnych rozbudowach sięgające nawet 14 m wysokości, jednocześnie bardzo grube. Mieszczą w sobie od strony wewnętrznej 270 pomieszczeń rozmieszczonych na kilku kondygnacjach (od 2 do 4). Służyły one jako schronienie dla mieszkańców wsi i ich dobytku na wypadek zagrożenia. Efektowne jest rozwiązanie dostępności tych pomieszczeń, na które składają się liczne drewniane schodki i galeryjki biegnące po licu murów. Po szczycie murów, pod dachem, biegnie przez cały ich obwód korytarz obronny z otworami strzelniczymi. W XVI w. kompleks rozbudowano, dobudowując od południowego wschodu otoczony niższymi już murami dodatkowy dziedziniec z budynkiem szkoły gminnej (wybudowane wówczas mury obronne zyskały renesansową attykę). Znajdowały się tu również piekarnia i młyn wodny, który napędzała woda z potężnej fosy, otaczającej całe założenie.