Dziś wreszcie zabieram się za temat, któremu poświęciłem w sumie kilkanaście lat życia. Umysł! Wprawdzie na razie omówiony pobieżnie i bardzo wstępnie, ale mam nadzieję, że tyle wystarczy, byście zobaczyli, iż jest to jedno z najbardziej fascynujących zagadnień, na jakie można natknąć się przy okazji uprawiania filozofii. W tym odcinku pokazuję genezę pojęcia duszy/umysłu, wprowadzam podstawowy podział na materializm i dualizm substancji, a także pokazuję, że standardowo dziś przyjmowany materializm na problemy, które podają w wątpliwość jest prawdziwość. PS. Jest to jeden z kilku odcinków, jakie nagram z okazji publikacji mojego podręcznika Gdzie jest mój umysł? w Wydawnictwie PWN. Ciekawi kolejnych części? No to subskrybujcie i na pewno nic Was nie ominie!
Jeśli uważasz, że moja twórczość jest tego warta, rozważ wsparcie mnie na Patronite! Mój profil to: https://patronite.pl/panodfilozofii.
Źródła i dalsza literatura:
Zagadnienie umysłu jest trudne i skomplikowane, dlatego moja książka Gdzie jest mój umysł? będzie stanowiła pierwsze w języku polskim przyjazne, "kumpelskie" wprowadzenie do tej dyscypliny. Jeżeli szukasz lektury na początek, sprawdź jej fragment, a następnie wypożycz lub - jeżeli uważasz, że warto - kup. O umyśle sporo napisałem także w swojej pierwszej książce pt. Świadomość, wolna wola, jaźń. Metafizyka Galena Strawsona (Toruń: Wydawnictwo UMK 2020). Mam nadzieję, że informacje tam zawarte pomogą Ci zgłębić ten niełatwy temat. (O ile mi wiadomo, pierwszy rozdział poświęcony świadomości, jest dostępny w wolnym dostępie na stronie wydawcy i w Google Books). Swoją rolę spełnia także przełożona przeze mnie książka P. Goffa, Błąd Galileusza. Fundamenty nowej nauki o świadomości, Warszawa: PWN, 2022.
Spośród innych autorów, którzy piszą o umyśle, mogę polecić D. Chalmersa, Świadomy umysł. W poszukiwaniu teorii fundamentalnej, przeł. M. Miłkowski, Warszawa: PWN, 2010. Niezłą pozycją jest także J. Searle, Umysł. Krótkie wprowadzenie, przeł. J. Karłowski, Poznań: Rebis, 2010, ale tłumaczenie tej pracy bywa fatalne, stąd nie polecam jej jako źródła do nauki filozoficznej terminologii. Na rynku jest także kilka innych wprowadzeń, ale albo są one stare, albo mam pewne opory, by je polecać. (Albo jedno i drugie...) Bardzo ciekawą, lecz niezwykle trudną książką jest zbiorówka pod redakcją M. Miłkowskiego i R. Poczobuta, Przewodnik po filozofii umysłu, Kraków: WAM 2012. Odważni mogą spróbować.
W filmie wspominam o kilku ważnych pracach z filozofii umysłu. Argument z Nagelowskiego nietoperza można znaleźć w: T. Nagel, Jak to jest być nietoperzem? W: Tenże, Pytania ostateczne, przeł. A. Romaniuk, Warszawa: Aletheia, 1997, s. 203–220. Argument Franka Jacksona pojawia się w przełożonym na polski tekście: Czego nie wiedziała Maria?, przeł. T. Ciecierski, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 4 (6), 2003, s. 9–14. Podział na łatwe i trudne problemy świadomości wprowadza D. Chalmers, Facing Up to the Problem of Consciousness, „Journal of Consciousness Studies” 2 (3), 1995, s. 200–219. Jego przełożona na polski książka Świadomy umysł także omawia to rozróżnienie.
Na oku mam jeszcze kilka innych prac, ale jeżeli ich potrzebujecie, dajcie znać w komentarzach - może coś jeszcze znajdę :)
W filmie wykorzystano:
Ścieżka dźwiękowa: Kubbi – Up In My Jam z płyty Gas Powered EP. Utwór dostępny na licencji Creative Commons na stronie / up-in-my-jam-all-of-a-sudden
Realizacja: Damian Grzegórski.
Podoba Ci się filmik? Daj kciuk w górę i zasubskrybuj kanał!
Pytania lub uwagi? Zapraszam do ich zgłaszania w komentarzach!
Znajdziesz mnie na:
Facebooku: / panodfilozofii
Instagramie: / panodfilozofii
Academii.edu: https://kul.academia.edu/JacekJarocki
Информация по комментариям в разработке