Uitleg van bevolkingsdiagrammen: piramide, klok/granaat/toren en ui of urn vorm.

Examenstress? Nergens voor nodig! Check de havo examentraining:    • Examentraining havo aardrijkskunde  
Check de designs in de shop! https://shop.spreadshirt.nl/aardrijks...
Volg ons op insta: www.instagram.com/aardrijkskunde.bijles

Tekst:
De kenmerken van de bevolking kan tussen landen erg verschillen. In sommige landen leven vooral veel oude mensen, terwijl in andere landen juist veel jonge mensen leven. In deze video wordt uitgelegd hoe we de bevolking van landen kunnen vergelijken met een bevolkingsdiagram. De bevolking van Nederland wordt als voorbeeld gebruikt.

Eerst verdelen we de totale bevolking van ruim 17 miljoen mensen in 2 groepen; mannen en vrouwen. Vervolgens verdelen we de bevolking in leeftijdsgroepen van 5 jaar: we hebben een leeftijdsgroep voor mensen van 0-4 jaar, 5-9 jaar 10-14 jaar enzovoorts. Er zijn 444.000 jongetjes van 0-4 jaar en 422.000 meisjes van 0-4 jaar. We kunnen de aantallen bij elke leeftijdsgroep erbij zetten.
De bevolking zo verdelen over leeftijdsgroepen wordt een bevolkingsopbouw genoemd.
Nu kunnen we de grote van elke groep ook weergeven in een diagram. Bij elke leeftijdsgroep maken we een staaf. Links maken we een staaf voor de mannen. Bij de leeftijdsgroep 0-4 jaar komt deze staaf dus tot 444.000. Rechts maken we een staaf voor de vrouwen. Bij de leeftijdsgroep 0-4 jaar komt deze staaf dus tot 422.000. Ook dit doen we voor alle leeftijdsgroepen. Op deze manier ontstaat een bevolkingsdiagram van Nederland. De vorm van deze bevolkingsdiagram geeft ons veel informatie over een land.

Er zijn landen die een hele brede bodem hebben. Dit betekent dat er veel kinderen in het land leven. Mensen krijgen vaak veel kinderen, zodat kinderen later voor hun ouders kunnen zorgen bijvoorbeeld.
Vaak neemt in de daaropvolgende leeftijdsgroepen de grootte snel af. Dit betekent vaak dat er een deel van de kinderen jong overlijdt, anders waren de overige leeftijdsgroepen ook wel iets groter geweest. Hoe ouder de leeftijdsgroep, hoe kleiner de groep over het algemeen is. Uiteindelijk ontstaat een soort piramidevorm. Deze piramidevorm is tekenend voor de bevolkingsopbouw in arme landen: Er leven daar veel kinderen, maar weinig mensen worden oud.

Als een land zich ontwikkelt, verandert de bevolkingsdiagram. Door economische ontwikkeling wordt een land rijker. Kinderen zijn minder nodig om voor ouders te zorgen, meiden gaan langer naar school en krijgen daardoor later hun eerste kind en anticonceptiemiddelen worden beschikbaar, waardoor er minder kinderen worden geboren. De onderste leeftijdsgroepen worden dus kleiner.
Door de economische ontwikkeling verbetert ook de gezondheidszorg, waardoor minder mensen overlijden. Het verschil tussen de leeftijdsgroepen wordt kleiner. Uiteindelijk verandert de bevolkingsdiagram en is tekenend voor de bevolkingsopbouw in landen die al een aardige economische ontwikkeling hebben doorgemaakt. Deze vorm wordt vaak een granaat, toren of klokvorm genoemd.

Als deze ontwikkeling doorzet worden er nog minder kinderen geboren, terwijl de groep ouderen juist groter wordt. Er ontstaat een ui of urn-vorm. Dit kan een probleem worden in de toekomst: omdat er weinig mensen worden geboren zullen er namelijk te weinig mensen zijn die kunnen werken.

Aan de bevolkingsopbouw kan ook de demografische druk worden afgelezen. Dit is de verhouding tussen de werkende bevolking en het niet-actieve deel van de bevolking.
De groep mensen tussen de 20 en 65 jaar wordt gezien als actief deel van de bevolking. Deze groep werkt over het algemeen en betaalt dus ook meer belasting. De groep jonger dan 20 jaar gaat voor een groot deel naar school en kost de overheid dus geld. De groep ouder dan 65 jaar krijgt pensioen en maakt veel gebruik van de zorg en kost de overheid dus ook geld.
Vaak is het zo dat in arme landen, waarbij de bevolkingsdiagram er uit ziet als een piramidevorm, er veel jongeren zijn en de groene druk hoog is. In arme landen, waarbij er sprake is van een ui of urn vorm, er juist veel ouderen zijn en de grijze druk hoog is.

Kortom; een bevolkingsdiagram helpt je om snel een indruk te krijgen van de bevolkingsopbouw en daarmee geeft het ook een indicatie van de economische ontwikkeling van een land.