تاریخ ایران : سرگذشت سربداران - بخش پنجاه و هشتم

جنبش سربداران همچنان مانند شعله‌ای درخشان می‌درخشید. پس از سال‌ها مقاومت و تلاش، خراسان بار دیگر به میدان نبرد تبدیل شد، و این‌بار پای فاتحان قدرتمندتری به میان کشیده شد. امیر ولی، که عزم نابودی کامل سربداران را داشت، سپاهی بزرگ گرد آورد و به سوی سبزوار، قلب تپنده این جنبش، حرکت کرد.

سبزوار چهار ماه در محاصره بود. مردم شهر، که به روحیه سربداری‌شان شهرت داشتند، با هر آنچه در توان داشتند مقاومت کردند. اما علی مؤید، حاکم آن زمان، که دیگر تاب این فشار را نداشت، دست به دامان تیمور لنگ شد. تیمور، فاتح قدرتمند آسیای میانه، با سپاهیان خویش وارد خراسان شد. او با مهارت نظامی و خشونتی بی‌رحمانه، امیر ولی را شکست داد و پیروزمندانه به سبزوار رسید.

وقتی تیمور وارد سبزوار شد، علی مؤید به استقبال او رفت. او در برابر تیمور سر تعظیم فرود آورد و خود را بنده و تابع او خواند. تیمور نیز با سیاست خاص خود، علی مؤید را تکریم کرد، اما اجازه نداد به سبزوار بازگردد. چند سال بعد، زمانی که علی مؤید دیگر ارزشی برای هیچ‌کس نداشت، تیمور فرمان قتلش را صادر کرد.

اما مردم سبزوار که خیانت حاکمان و حضور بیگانگان را تحمل نمی‌کردند، دست از مقاومت نکشیدند. در سال ۷۸۵ هجری، قیامی به رهبری شیخ داوود سبزواری به وقوع پیوست. این قیام که از دل آرمان‌های سربداران برخاسته بود، روحیه‌ای تازه در مردم دمید. تیمور، که هیچ سرپیچی را برنمی‌تابید، بی‌درنگ به سبزوار لشکر کشید.

شهر بار دیگر محاصره شد، اما این‌بار مردم تا آخرین نفس جنگیدند. تیمور، با خشونتی که نام او را در تاریخ ماندگار کرد، پس از فتح شهر فرمان کشتاری وحشتناک داد. حدود دو هزار قیام‌کننده را زنده به گور کردند و دژ مستحکم سبزوار را به خاک و خون کشیدند. با این حال، این کشتار نیز نتوانست روح سربداری مردم سبزوار را خاموش کند.

سال‌ها بعد، پس از مرگ تیمور در سال ۸۰۷ هجری، مردم سبزوار بار دیگر به پا خاستند. آن‌ها در برابر فرزند تیمور، سلطان شاهرخ، قیامی تازه ترتیب دادند و یکی از نزدیکان وجیه‌الدین مسعود را به رهبری برگزیدند. این مقاومت نیز سرکوب شد، اما باز هم ثابت کرد که روحیه استقلال‌طلبی و آرمان‌های سربداران، هرگز از دل مردم سبزوار محو نشده است.

#ایران #تاریخ_ایران #کتاب_صوتی