Czyngis-chan. Podboje, imperium, śmierć | 1206-1227

Czterdziestoczteroletni Czyngis stał się wielkim chanem. Jego elekcja była wynikiem swego rodzaju umowy społecznej jaką nowy wódz zawierał ze stepową arystokracją, jego władza nie była absolutna. Nowy kagan doskonale pamiętał cierpienia jakich doznała jego rodzina po śmierci Jesugeja. Zdawał sobie sprawę z gehenny matki najpierw porwanej przez jego ojca a potem zmuszonej do samotnego wychowywania piątki dzieci. Proceder porywania kobiet dotknął zresztą także jego młodą małżonkę Borte, uprowadzoną przez Merkitów. Czyngis pod karą śmierci zabronił uprowadzania kobiet wśród wszystkich podległych sobie ludów żyjących od dzisiejszego Kazachstanu aż po Mandżurię.

Wesprzyj nas na:
https://patronite.pl/mrocznewieki
https://buycoffee.to/mrocznewieki

Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara. Mój podcast historyczny jest w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach. Nie przepisuję wikipedii :D

Patroni:
Tomasz Pawlica, Rafał Wojciechowski, Krzysztof Smuda, Oskar Pawłowski, Oskar Miller, Oskar Niebylski, Maja Szwedzińska, Sylwia Tomecka, Piotr Wiśniewski, Piotr Zawada, Piotr Stani, Paweł Etmański, Kuba Cski, Marcin Wyroch, Szymon Barabasz, Przemysław Michon, Rafał Mizerek, Edyta Romaniuk, Zenon Marczuk, Albert Choinka, Jakub Grymowicz, Kacper Witków, Patryk SuprunAdrian Musiuk, Andrzej Zalewski, Łukasz Morawski, Przemek Goldon, Konrad Baś, Sylwester Nowicki, Michał Mosurek, Talking Pizza, Michał Redeł, Tomasz Kownacki, Aleksandra Görlich, Piotr Zawada, Tomasz Wacławik, Paweł Struski, Dominik Moroń, Bartosz Gościmski, Yo Adler, Dawid Popczyk, Piotr Zarzycki, Alex Boniecki, Szymon Mądraszewski, Monika Pycińska, Marcin Skiba, High Ground, Agnieszka Garlicka, Artur Białosiewicz, Marcin Dylong, Wojciech Sowa, Wojciech Lemiesz, Piotr Woldański, Marcin Grocki, Bartłomiej Kląskała, Andrzej Borowiak, Przemysław Siódemak, Łukasz Czajkowski, Tomasz Piotrowski, Łukasz Gut-Mostowy, Karolina Alaska, Adam Dobrowolski, Julia Dalecka, Przemysław Kozioł, Michał Borkowski, Aleksandra Cieślicka, Grzegorz Olech, Eliza Barańska, Norbert Sutkowy, Jakob Zimmermann, Rafał Piskadło, Patryk Kaczanowicz i pięciu patronów anonimowych.

Cover: fot. Adwo, Shutterstock

Źródła:
Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku, tłum. S. Kałużyński, PIW 1970
The Voyage of Johannes del Plano Carpini, Johannes del Plano Carpini, tłum. R. Hakluyt

Literatura:
Beckwith Ch., Imperia Jedwabnego Szlaku, PIW, Warszawa 2021
Gabriel R. E., Subotai the Valiant. Genghis Khan’s Greatest General, University of Oklahoma Press, 2004
Gumiłow L., Śladami cywilizacji wielkiego stepu, PIW, Warszawa 1973
Kałużyński S., Dawni Mongołowie, PIW, Warszawa 1983
Kałużyński S., Imperium mongolskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970
Kałużyński S., Tradycje i legendy ludów Mongolii, Iskry, Warszawa 1978
Klebnikow P., Ojciec chrzestny Kremla, Wyd. Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2010
Weatherford J., Czyngis Chan, Świat Książki, Warszawa 2006
Wojna R., Wielki świat nomadów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1983

Muzyka w tle:
   • Hydra – Huma Huma (No Copyright Music)  
https://audiojungle.net/item/dark-eth...
   • The Empty Moons of Jupiter  
   • Dawn of Man  
   • Contact  
   • Mayan Ritual  
https://audiojungle.net/item/mongolia...
https://audiojungle.net/item/battle/2...
Music by courtesy of Epidemic Sound:
https://www.epidemicsound.com/track/h...
https://www.epidemicsound.com/track/d...
https://www.epidemicsound.com/track/d...

0:00 Wielki kurułtaj
4:20 Jassa
13:01 Reforma armii
21:37 Teb-Tengri
30:07 Podbój Chin
49:10 Los jeńców
1:01:30 Podbój Kara-Kitajój
1:18:14 Rzeź w Otrar
1:26:08 Wojna z Chorezmem
1:55:53 Następcy i podział imperium
2:00:02 List Czyngis-chana
2:05:46 Eksterminacja Tangutów
2:08:00 Śmierć
2:17:37 Epitafium
2:20:15 Podziękowania i bibliografia