Theranos: Bir Damla Kan, 10 Milyar Dolar Sahtekarlık

Hastaneye kan vermeye gittiyseniz, ne kadar büyük bir dert olduğunu bilirsiniz: Birçok kişi için acı verici olan bir iğneyle şişeler dolusu kan alınır, birçok insan bu sırada başının döndüğünü hisseder ve hatta bayılır. Üstelik birçok durumda kanın alındığı iğne, şişeler, o şişelerin içinde kanı stabilize edecek kimyasallar ve kanınızın gönderildiği laboratuvarlardaki cihazlar standardize edilmemiştir. Kanınızı o laboratuvarlara götürmek zaman alır, laboratuvarlarda her test için ayrı, kocaman ve pahalı makinalar kullanılır. Her basamağı sancılı bir süreç yani.

Tüm bunlardan kurtulsak ve tıpkı diyabet testlerinde olduğu gibi bir parmak deliciyle birkaç damla kan alsak, sonra bunu evlerimizde bile bulundurabileceğimiz ufak ve ucuz bir makinaya soksak, bir seferde kanserden ilaç seviyelerine, hormonlarımızdan kolesterol düzeyimize ve hastalıklara kadar her şeyi test etsek olmaz mı? Hatta internet üzerinden bu sonuçları anında bir uzmana da gönderebiliriz ve böylece sonuçlarımız belki günler ve haftalar içinde değil de sadece birkaç saat içinde değerlendirilebilir. Müthiş olmaz mıydı?

İşte 19 yaşında Stanford Üniversitesi'nden ayrılarak, 2003 yılında Silikon Vadisi'nde yeni bir girişime imza atan Elizabeth Holmes'un Dünya'ya vaadi tam olarak buydu: Theranos. Bu firma, kan testi endüstrisini baştan yazacak, antibiyotiklerden sonra insanlığın en büyük icadı olacaktı. Bunun yerine Theranos, insanlık tarihinin en büyük sahtekarlığı ve Silikon Vadisi'nin en büyük hatası oldu. Bu, son zamanların en ürpertici sahtekarlarından Elizabeth Holmes'un, kan donduran hikayesi...

#Theranos #ElizabethHolmes #SilikonVadisi

00:00 Giriş: Kan Vermenin Problemleri ve Theranos'un Vaadi
02:07 Elizabeth Holmes Kimdir?
03:31 Theranos'un Edison Cihazının Doğumu
04:16 Tek Bir Damla Kan ile 1000 Test Birden Yapılabilir mi?
05:38 Devasa Bir Kan Laboratuvarı, Printer Büyüklüğünde Bir Kutuya Sığar mı?
06:22 Theranos'un İş Modeli: "Mış Gibi Yapmak"
07:24 Theranos'un Sırrı: Elizabeth Holmes ve Manipülasyon Becerisi
09:26 Elizabeth Holmes ve Steve Jobs
10:55 Elizabeth Holmes: İnsanlık Tarihinin Kendi Çabasıyla En Zengin Kadın Girişimcisi
11:38 Theranos, Hasta Etiğini Hiçe Saydı!
12:57 Theranos Yalanı: Çöküşün Başlangıcı
13:50 Gazeteci İkilemi: Bir Gazeteci Olan John Carreyrou, Patronunu Soruşturabilir mi?
14:45 Theranos'un Kıyameti ve Elizabeth Holmes'un Düşüşü
18:55 Theranos'un Öğrettikleri: Silikon Vadisi'nin Toksik İnovasyon Kültürü
19:47 Elizabeth Holmes, Sosyopat mıydı?
21:30 Theranos'un Öğrettikleri: Sahtekarları Eyleyicilerden Hesap Sorulmayacak mı?
22:09 Kapanış

***

📽️ Videografi & Post-Prodüksiyon: Çınar Ege Bakırcı

Evrim Ağacı'nın Türkiye'de bilim anlatıcılığı çalışmaları tamamen okurları ve izleyenleri tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz:

💪 Patreon veya Kreosus destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz:   / evrimagaci   | https://kreosus.com/evrimagaci
📹 Dilerseniz, YouTube'un "KATIL" seçeneğini kullanarak da bize destek olabilirsiniz:    / @evrimagaci  
🎪 Bilim tişörtleri, kitaplar ve diğer ürünlerimizden satın almak için: https://pazar.evrimagaci.org/
🎈 IBAN numarası, kriptopara veya PayPal yoluyla destek olmak için: https://evrimagaci.org/destekol
📕 Neden desteğe ihtiyacımız olduğuyla ilgili daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz: https://evrimagaci.org/destekol

Yanımızda durduğunuz için çok teşekkürler! ❤

***

BAZI FAYDALI BAĞLANTILAR:

• En son yüklediğimiz videoyu izlemek için: https://dar.vin/SonVideo
• En popüler videomuzu izlemek için: https://dar.vin/EnPopuler
• Kanalımıza abone olmak için: https://dar.vin/EAYouTube