จุฬาตรีคูณ : อังศณา ช้างเศวต

เมื่อแม่น้ำสองสายได้มาสบ คงคาพบยมุนาและสายสวรรค์
ทางช้างเผือกโค้งมาบรรจบกัน ขานนามนั้นทั่วหน้าจุฬาตรีคูณ
น้ำที่ไหลกลายเป็นน้ำอันศํกดิ์สิทธิ์ ข้าจึงอยากอุทิศร่างเมื่อดับสูญ
หากความรักทำใจให้อาดูร ขอจุฬาตรีคูณนำข้าไป

จุฬาตรีคูณ ผลงานของวงดนตรีสุนทราภรณ์ ใช้เป็นเพลงประกอบละครในอดีต ประพันธ์คำร้องโดย ครูแก้ว อัจฉริยะกุล และทำนองโดย ครูเอื้อ สุนทรสนาน ได้รับความนิยมมาจนปัจจุบัน ต่อมามีนักร้องที่มีชื่อเสียงหลายคนนำมาร้องใหม่ ในเวอร์ชั่นนี้เป็นผลงานของ อังศณา ช้างเศวต

ก่อนจะมาเป็นเพลงนี้ จุฬาตรีคูณเคยเป็นนวนิยายแนวโศกนาฏกรรมรัก จากบทประพันธ์ของ พนมเทียน เมื่อปี 2491 ซี่งได้แรงบันดาลใจ จากวรรณกรรมเรื่อง กามนิต-วาสิฎฐี ที่กล่าวถึง วังน้ำวนอันศักดิ์สิทธิ์ ที่มีทางช้างเผือกทอดยาวลงมา ณ ที่แห่งนั้นถูกเรียกขานกันว่า “คงคาสวรรค์” จึงนำคำนี้มาผูกเป็นอมตะจินตนิยายที่ซาบซึ้งตรึงใจคนไทย

"จุฬาตรีคูณ" เรื่องราวของดารารายพิลาส ธิดากษัตริย์กรุงพาราณสี ผู้เกลียดกลัวความงาม ด้วยฝังใจว่าพระมารดา สตรีผู้มีความงามเป็นเลิศ ถูกชาวเมืองพาราณสีจับถ่วงน้ำที่จุฬาตรีคูณ เพราะนางหนีกลับไปหาคนรักเก่า ดารารายพิลาส มักไปบวงสรวงจุฬาตรีคูณเพื่อขอให้นางอัปลักษณ์และไม่มีใครรัก จะได้ไม่ถูกถ่วงน้ำเหมือนพระมารดา

ในโลกของความจริง จุฬาตรีคูณ คือจุดบรรจบของสายน้ำที่มีชื่อเสียงในประเทศอินเดีย ระหว่างแม่น้ำคงคาและแม่น้ำยมุนา ณ เมืองพาราณสี เมืองหลวงของแคว้นกาสี


ข้าแต่คงคาจุฬาตรีคูณ ดวงใจข้าอาดูรหนักเอย
ความงามวิไลข้ามิได้ปรารถนา ข้าชังหนักหนาเจ้าเอย

เพราะชนนีข้าวิไล จึงถูกสังเวยเสียในสายชลด้วยรักเอย
จุฬาตรีคูณ ชนนีชีพสูญ ในสายจุฬาตรีคูณนี่เอย

ดารารายเลิศโสภา ข้าไม่นำพาเพราะกลัวว่าจะถูกสังเวย
โปรดสาปสรรค์ขอให้โฉมอันน่าเชย สิ้นสวยเลยไร้ค่า

ให้ข้าน่าชังสิ้นหวังชื่นชม ขอให้ไร้ผู้นิยมนำพา
ขอให้สมใจในปรารถนา นะจุฬาตรีคูณเจ้าเอย