QUSHLAR SKELETI VA MUSKULLARI TUZILISHINING UCHISHGA MOSLASHGANLIGI | ҚУШЛAР СКЕЛЕТИ ВA МУСКУЛЛAРИ.

QUSHLAR SKELETI VA MUSKULLARI TUZILISHINING UCHISHGA MOSLASHGANLIGI | ҚУШЛAР СКЕЛЕТИ ВA МУСКУЛЛAРИ ТУЗИЛИШИНИНГ УЧИШГA МОСЛAШГAНЛИГИ.
Yangi bo‘lsangiz kanalimizga obuna bo‘lishni unutmang!
👍Layk tugmasini bosishni unutmang !
🔥Ajoyib kommentlaringizni qoldiring...
Kuningiz xayrli o‘tsin!
Hurmat ila BIOLOGUZ
►ТЕЛЕГРАМ КАНАЛИМИЗ: https://t.me/uzbiolog
►ИНСТAГРAМ СAҲИФAМИЗ:   / uzbiolog  
►Хамкор Каналларимиз: https://bit.ly/32ibaXL - Android Apk Ilovalar Sayti.
►Хамкор Каналларимиз: https://t.me/zverremix - Remix Musiqalar.
#qushlarskeleti #uzbiolog #biologuz #qushlarmuskullari #qushlaruchishi #qushlartuzilishi #qushlaruchishgamoslashganligi #qushlar #biolog
Ko‘k kaptarning skeleti va muskullari Skeleti. Ko‘k kaptar va boshqa qushlarning skeleti bosh, umurtqa pog‘onasi, qanot, oyoq hamda yelka va chanoq kamarl ari skeletidan iborat (83-rasm). Skeletning tuzilishi qushlarning uchishga moslashganligini aks ettiradi. Naysimon suyaklarning bo‘shlig‘ida havo bo‘lganligi tufayli juda yengil bo‘ladi. Bir qancha suyaklar qo‘shilib o‘sganligi tufayli qushlar skeleti sudralib yuruvchilarnikiga nisbatan ancha pishiq va mustahkam bo‘ladi.Bosh skeleti yumaloq bosh qutisi, yirik ko‘z kosasi, yuqori va pastki jag‘lardan iborat. Jag‘lar muguz bilan qoplangan tumshuqqa aylangan; tishlar bo‘lmaydi. Bosh skeletida faqat pastki jag‘ harakatchan bo‘ladi.Umurtqa pog‘onasining bo‘yin bo‘limi uzun bo‘lib, o‘zaro harakatchan birikkan umurtqalardan tashkil topgan. Qush boshini orqaga 180° ga burishi, tanasini qimirlatmasdan va egmasdan atrofidagi oziqni cho‘qilashi mumkin. Ko‘krak umurtqalari o‘zaro harakatsiz birikkan. Bel, dumg‘aza va dum umurtqalari o‘zaro birikib, yagona dumg‘aza suyagini hosil qiladi. Dum suyagi qushlarning dumidagi burilish patlari uchun tayanch bo‘ladi. Umurtqa pog‘onasi ning ko‘krak bo‘limi qovurg‘alar va to‘sh suyagi bilan birga ko‘krak qafasini hosil qiladi. To‘sh suyagining pastki tomoni kengayib, qay iqqa o‘xshash ko‘krak toj suyagini hosil qiladi. Bu suyakka qanotlarni harakatga keltiradigan mus kullar birikadi. Qovurg‘alarning bir uchi ko‘krak umurtqalari, ikkinchi uchi to‘sh suyagi bilan harakatchan qo‘shilgan.Qanotlar kamari ko‘krak tirgak, kurak va o‘mrov suyaklaridan iborat. O‘mrov suyaklarining pastki uchi tutashib, ayrini hosil qiladi. Qanot skeleti bitta yelka, ikkita bilak (tirsak va bilak) va bir necha panja suyaklaridan tashkil topgan. Qushlarning qanotida faqat uchta barmoq bo‘ladi, bu bilan ular suvda hamda quruqlikda yashovchilar va sudralib yuruvchilarning besh barmoqli oldingi oyoqlaridan farq qiladi. Qanotidagi mayda panja suyaklar qo‘shilib, yaxlit bitta suyakni hosil qiladi. Barmoqlar sonining kamayishi va mayda suyaklarining qo‘shilishi tufayli panja suyagi mustahkam bo‘ladi.
Oyoq kamari skeleti uch juft chanoq suyagidan iborat. Ular umurtqa pog‘onasining bel va dumg‘aza bo‘limlari hamda oldingi dum umurtqalari bilan harakatsiz birikkan.Kaptar oyoqlarining skeleti yo‘g‘on son, ikkita boldir hamda ilik va barmoq suyaklaridan iborat. Ilik suyagi faqat qushlar uchun xos bo‘lib, bir necha mayda suyakl arning birikishidan hosil bo‘ladi. Ilik suyagining pastki uchiga barmoq suyaklari kelib tutashgan. Ilik suyagi qush tanasini yerdan dast ko‘tarib turadi va qo‘nayotganda tanaga beriladigan zarbani kamaytiradi.
Muskullari. Bir juft katta ko‘krak muskullari massasi boshqa barcha muskullar massasiga teng keladi. Ko‘krak muskullarining bir uchi yelka suyagiga, ikkinchi uchi ko‘krak toj suyagiga birikadi. Katta ko‘krak muskullari qisqarganida qanotlar tushiriladi. O‘mrov muskullarining qisqarishi tufayli qanotlar ko‘tariladi.Yaxshi rivojlangan oyoq muskullari qushlarning yerda harakatlanishiga yordam beradi. Oyoq bo‘g‘imlari orqali paylar o‘tgan. Paylar uchi barmoqlarga birikadi. Qush shoxga qo‘nganida bu paylar tortiladi va barmoqlar siqilib, shoxni mahkam ushlab turadi. Shuning uchun qushlar daraxt shoxida bemalol o‘tir ishi va yiqilib tushmasdan uxlashi mumkin.
1. Skelet tuzilishining qaysi xususiyatlari qushlarning uchishga moslashganligi
bilan bog‘liq?
2. Bosh skeleti qanday suyaklardan iborat?
3. Qaysi suyaklar ko‘krak qafasini hosil qiladi?
4. Qanotlar skeleti qanday suyaklardan iborat?
5. Oyoq skeleti qanday suyaklardan iborat?
6. Qushlarning qaysi muskullari kuchli rivojlangan?
Muguz tumshuq, bosh qutisi, ko‘krak toj suyagi, ko‘krak tirgak suyagi, ilik
suyagi, katta ko‘krak muskullari, o‘mrovosti muskullar.
1. Qushlarning jag‘lari: 2. Toj suyagiga birikkan:
a) boshi bilan harakatchan birikkan; a) katta ko‘krak muskullari;
b) muguz tumshuqqa aylangan; b) o‘mrovosti muskullari;
d) muguz tishchalar bilan qoplangan. d) kichik ko‘krak muskullari.
3. Qushlarning ko‘krak qafasini:
a) ko‘krak umurtqalari, qovurg‘alar, to‘sh suyagi hosil qiladi;
b) qovurg‘alar, o‘mrov va to‘sh suyagi hosil qiladi;
d) o‘mrov, ko‘krak, tirsak va umurtqalar hosil qiladi.