Czy ateista może dogadać się z wierzącym? / Prof. Stanisław Obirek

Wykład prof. Stanisław Obirka, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki, 20 kwietnia 2020 [1h06min]

https://wszechnica.org.pl/wyklad/czy-...

Ja ciągle jestem, choć z trudem, człowiekiem wierzącym. Ateizm jest dla mnie przykładem lustra, w którym się przeglądam, jest sprawdzianem tego, czy wiara ma sens, czy nie przerodziła się w fanatyzm, coś niebezpiecznego – mówił prof. Stanisław Obirek w Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki. Tematem wykładu uczonego był dialog pomiędzy osobami wierzącymi i niewierzącymi.

Spotkanie Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki ze względu na pandemię choroby COVID-19, którą wywołuje wirus SARS CoV-2, po raz pierwszy nie odbyło się w Pałacu Staszica w Warszawie. Dzięki współpracy pomiędzy Kawiarnią a naszym portalem miało jednak miejsce w internecie. Gościem był teolog, historyk i antropolog kultury prof. Stanisław Obirek. Uczony poświęcił swój wykład możliwościom dialogu pomiędzy ateistami a niewierzącymi.

Prof. Obirek swoje wystąpienie podzielił na trzy części. Pierwszą z nich poświęcił na wyjaśnienie, czym jest współczesny ateizm. Jak mówił, osób niewierzących nie można traktować jako jednorodną grupę. Skrytykował jednocześnie stanowisko, które jego zdaniem zajmują tzw. nowi ateiści. Według niego „często zachowują się tak, jakby od nich się świat zaczynał”. Tymczasem według prof. Obirka ateizm ma długą historię i nie zawsze występował w opozycji wobec religii i kościoła dominującego. Gość Kawiarni podkreślił, że osoby niewierzące podobnie jak wierzący mogą głęboko przeżywać muzykę Bacha czy zachwyt nad architekturą gotyckich czy romańskich katedr.

Prof. Obirek przypomniał swoje doświadczenie korespondencji ze Stanisławem Lemem, który deklarował się jako ateista. Gość Kawiarni wyznał wówczas pisarzowi, że pod wpływem tego, co mówi i ubiera w kostium powieści, chciałby przestać wierzyć. Lem odparł, że nie może do tego dopuścić. Zdaniem Gościa Kawiarni był to wzorcowy dialog, gdzie nikt nie chce nikogo przekonać.

Uczony mówiąc o nowych ateistach podkreślił, że są oni najbardziej wpływową grupą spośród osób niewierzących. W dyskusjach osób wierzących z niewierzącymi często przywoływane są argumenty z książek Richarda Dawkinsa, Sama Harrisa, Daniela Dennetta czy Christophera Hitchensa. Jak podkreślił Gość Kawiarni, znaczenie tego środowiska wynika z faktu, że w odróżnieniu od takich krytyków religii jak Karol Marks czy Ludwig Feuerbach, używają oni argumentów naukowych. Jako przykład wymienia Dawkinsa, według którego teorii ewolucji Darwina nie można pogodzić z wiarą. Prof. Obirek podkreśla, że sam ceni tego autora ze względu na jego argumenty, które przeczą socjalizującej roli religii.

Prof. Obirek rozpoczynając drugą część wykładu, którą poświęcił stanowisku zajmowanemu przez osoby wierzące, zaznaczył, że również się do nich zalicza. – Deklaruję się jako człowiek wierzący, ale wierzący z trudem. Muszę powiedzieć, że od dziecka wiara mnie fascynowała, ale też sprawiała mi ogromne kłopoty – wyznał Gość Kawiarni. Uczony zauważył, że wyznawców religii podobnie jak ateistów nie można traktować jako jedną grupę. Według niego wbrew „stanowisku urzędników pana Boga”, jak wyraził się o kapłanach trzech główny monoteistycznych religii, wiara nie jest warunkiem koniecznym, żeby człowiek poczuł się spełniony. Tymczasem, jak stwierdził, ludzie wierzący przez wieki mieli poczucie wyższości nad niewierzącymi. Stanowisko takie w nomenklaturze teologicznej określa się ekskluzywizmem.

Prof. Obirek podzielił osoby wierzące na trzy typy. Do pierwszego zaliczył wspomnianych ekskluzywistów. Nazwał tak w ten sposób wyznawców, według których nikt poza ortodoksami nie ma szansy na zbawienie. Jako drugi wskazał inkluzywistów. Określił tym mianem ludzi, którzy dopuszczają istnienie innych wyznań, ale posiadają przekonanie, że ich religia jest najlepsza. Do trzeciego typu zaliczył pluralistów, za którego sam się uważa. Jak wyjaśniał, według pluralistów wolą Boga jest istnienie wielu religii. – Pluralizm oznacza, że to jest w pewnym sensie przypadkowe do jakiej religii przynależymy i wręcz wielość jest czymś cudownym – podkreślił Gość Kawiarni.

Uczony wyznał, że szczególnie bliski jest mu agnostycyzm. – Agnostyk to jest ten, który wie, że nie wie – mówił prof. Obirek. Jak mówił, brak całkowitej pewności co do swoich przekonań jest cechą, którą ceni również u niewierzących. – Muszę powiedzieć, że najbardziej sympatyczni dla mnie ateiści, to są ci, którzy zbliżają się do tego „nie wiem do końca”. Czyli nie mają tej pewności neofity ateistycznego, który chce z wszystkich zrobić ateistów – mówił Gość Kawiarni.

Prof. dr hab. Stanisław Obirek - jest teologiem, historykiem, antropologiem kultury i byłym jezuitą

Znajdź nas:
   / wszechnicafww  
  / wszechnicafww1  
https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
https://wszechnica.org.pl/
#kawiarnianaukowa #ateizm #ateiści #wiara #katolik #katolicyzm