PAŃSTWO BEZ STOSÓW - LEKCJA DLA KLASY 6

PAŃSTWO BEZ STOSÓW
1. Narodowości żyjące na terytorium Rzeczpospolitej Obojga Narodów:
• Polacy przeważnie byli katolikami, ale w XVI wieku część szlachty przeszła na kalwinizm.
• Litwini byli katolikami, prawosławnymi lub kalwinistami.
• Rusini (wyznawali prawosławie) – zamieszkiwali tereny Ukrainy i dzisiejszej Białorusi.
• Niemcy głównie wyznawali luteranizm, zamieszkiwali tereny Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego.
• Żydzi (wyznawali judaizm) – zamieszkiwali tereny miejskie.
• Rusini i Kozacy głównie wyznawali prawosławie i posługiwali się językiem ruskim zamieszkiwali południowo-wschodnie krańce Rzeczpospolitej.
• Tatarzy (wyznawali islam) – osiedlali się we wschodniej Rzeczpospolitej.
2. Wyznania religijne w Rzeczypospolitej.
• Najwięcej wyznawców zgromadził Kościół katolicki.
• Duża grupa wiernych należała do prawosławia.
• Inne wyznania obecne w państwie to judaizm i islam (Tatarzy).
3. Tolerancja religijna w Rzeczypospolitej
• Warto podkreślić, że w Europie Zachodniej toczyły się krwawe wojny religijne między katolikami a protestantami.
• W Rzeczypospolitej wprowadzono tolerancję religijną, co oznaczało, że nie prześladowano ludzi ze względu na ich wyznanie.
4. Reformacja w Rzeczypospolitej
• W XVI wieku idee reformacyjne dotarły do Polski.
• Szlachta i mieszczanie zaczęli przechodzić na kalwinizm lub luteranizm z niezadowolenia z przywilejów Kościoła katolickiego.
5. Akt konfederacji warszawskiej (1573).
• Dokument gwarantował mieszkańcom Rzeczpospolitej tolerancję religijną a zwłaszcza innowiercom (osoba wyznająca inną religię niż ludność z jej otoczenia).
• Nikt nie mógł być prześladowany z powodu religii.
• Polska uniknęła krwawych wojen religijnych.
• Dzięki temu Polska jest nazywana "państwem bez stosów", ponieważ nie stosowano tam kary śmierci przez spalenie na stosie wobec przeciwników religijnych.
6. Wyznania protestanckie w Polsce.
• Luteranizm rozpowszechniał się wśród niemieckojęzycznych mieszczan, która zamieszkiwała tereny Pomorza Gdańskiego oraz Wielkopolski.
• Kalwinizm zyskał zwolenników wśród szlachty w Małopolsce i na Litwie, a ważnym ośrodkiem był Pińczów.
• Bracia Polscy (arianie), potępiali wojny, wykorzystywanie drugiego człowieka, chcieli zniesienia dla chłopów pańszczyzny oraz poddaństwa i nadanie im ziemi na własność. Głównym ich ośrodkiem było miasto Raków, gdzie założyli Akademię Rakowską.