KANT: AYDINLANMA NEDİR? | DR. GÖZDE MOCAN

Herkese yeni bir video ile merhabalar,

Başlıktan da anlaşılacağı gibi bu bölümümüzün konusu ünlü 18.Yüzyıl düşünürü Kant ve onun meşhur ‘Aydınlanma nedir?’ sorusuna verdiği yanıt. Elbette ‘aydınlanma nedir?’ sorusu sadece Kant tarafından sorulmuyor. O dönemin entellektüelleri Johann Karl Friedrich Zöllner’in başlattığı aydınlanma tartışmasıyla ilgili birbirinden farklı açıklamalar yapıyorlar. Aydınlanmaya ilişkin söylenen şeylerin arasında belki de tartışmasız en ilginç yanıt Kant’tan geliyor. Ayrıca Kant’ın kaleme aldığı bu metni diğer felsefe metinlerinden ayıran temel bir şey var: O da felsefe metinlerinde alışkın olmadığımız sorulara verilen doğrudan yanıt. Yani Kant ‘aydınlanma nedir?’ sorusunu daha metnin ilk satırlarında okuyucuya veriyor: ‘Aydınlanma insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu ergin olmama durumundan yine kendi istediğiyle kurtulmasıdır.’ Ne kadar doğrudan ve açık değil mi?

Aydınlanma aynı zamanda insanın aklını başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanmasıyla da ilgili. Yani yaşamda sizin yerinize ne yiyeceğinize karar veren, ne giyeceğinize karar veren, hayatınızı yöneten insanların varlığı aslında sizin aklınızı onları aklı olmadan kullanmadığınızı gösteriyor. Hatta Kant şöyle ekliyor: ‘özellikle para da harcayabiliyorsanız sizi tüm dertlerden kurtaracak birilerini bulabiliyorsunuz.’ Unutmayın yazının kaleme alındığı yıl 1784 oysa şu anda 2022 yılındayız. Her şey ne kadar da Kant’ın söylediği gibi değil mi? Değişen yüzyıllar olsa da kendimize bu soru özelinde neyin değişmediğini sorabiliriz. Metnin sonunda Kant bizlere ‘Peki, öyleyse aydınlanmış bir çağda mı yaşıyoruz?’ sorusunu soruyor. Kant’ın yanıtı hayır olsa da o karamsar değil çünkü henüz aydınlanmasak da aydınlanmakta olduğumuz açık.

Ben de bu videoyu izleyen sizlere aynı soruyu sormak isterim: ‘Peki, aydınlandık mı?’ Hadi yorumlarda tartışalım :)

Herkese keyifli seyirler.

Önerilen Kaynaklar ve Linkler:

https://www.istabip.org.tr/site_iceri...

https://www.dr.com.tr/Kitap/Aydinlanm...