Hevpeyvîn-Şêrko Bêkas û Ranc Sengawî | هەڤپەیڤین-شێرکۆ بێکەس و رەنج سەنگاوی

شێرکۆ بێکەس بە یەکێک‌ لە شاعیرە نوێخوازەکانی‌ کورد دادەنرێت و خاوەنی‌ چەندین نامیلکە‌ و دیوانی‌ شیعرییە. شێرکۆ بێکەس یەکێکە لە ناوە هەرە دیار و گرنگەکانی ئەدەبیاتی کوردی. شاعیرێک کە ناوبانگی سنوورەکانی کوردستانی تێپەڕاندووە و بەشێکی زۆر لە شیعرەکانی بۆ چەندین زمانی زیندووی جیھان وەرگێڕدراون.


لە هەڤپەیڤینێکی تایبەت کە لە ساڵی 2012 ئەنجامدراوە، رەنج سەنگاوی پێشکێشکاری دیار و ناوداری کوردستان لەگەڵ ئەو شاعیرە مەزنەی کورد دەکەوێتە گفتوگۆ لەسەر زمانی یەکگرتووی کوردی و رێنووسی کوردی.


رەنج سەنگاوی لە پێشەکی هەڤپەیڤینەکەدا دەڵێت: "هەندێک لە رووناکبیران و کەسانی دیاری ناو دام و دەزگاکانی پەیوەست بە رۆشنبیری و بواری زمان رایان وایە کە لە ئەمڕۆدا زمانی کوردی لە تەنگژە و قەیرانێکی قووڵدا دەژی و ئەگەر دەستێوەردانی فەرمی دام و دەزگا پەیوەندیدارەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستانی لێ نەکەوێتەوە رەنگە لە داهاتوودا بەرەو لێکترازانی نەتەوەییمان بەرێت".


رەنج سەنگاوی لەسەر ئەم پرسە دەکەوێتە گفتوگۆ لەگەڵ شێرکۆ بێکەس و وەڵامی پرسیارەکانی دەداتەوە.


شێرکۆ بێکەس کوڕی‌ شاعیری‌ ناوداری‌ کورد فایەق بێکەسە‌. ساڵی 1987 لە‌ سوێد "خە‌ڵاتی تۆخۆڵسکی" وە‌ردە‌گرێت، خە‌ڵاتە‌کە‌ش لە‌لایە‌ن سە‌رۆکوە‌زیرانی ئە‌وکاتی سوێد ئیگڤار کارلسۆنە‌وە‌ پێشکە‌شی دە‌کرێ.


شێرکۆ بێکەس لەساڵی 1992 دەبێتە وەزیری رۆشنبیری حکومەتی ھەرێمی کوردستان، ئەمەش لە یەکەم کابینەی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بوو. ساڵی 1998 دەزگای چاپ و پەخشی سەردەمی دامەزراند و لە ساڵی 2009 تەواوی بەرھەمەکانی لە ھەشت ھەزار لاپەڕەدا چاپ و بڵاوکردنەوە.


زیاتر له‌ په‌نجا ساڵ شیعرى نووسى، ده‌سته‌كانى له‌پێناویدا له‌رزۆرك بوون، چاوه‌كانى كز، به‌ده‌م هه‌ڵكێشانى هه‌ناسه‌ توونده‌كانییه‌وه‌ و جگه‌ره‌كێشان ئه‌وه‌نده‌ ته‌نگى پێهه‌ڵچنى تاوه‌كو تووشى شێرپه‌نجه‌ى كردووه‌ و ژیانى لێوه‌رگرته‌وه‌.


هه‌ڵۆ بێكه‌س، كوڕى شێركۆ بێكه‌س دەڵێ "شێركۆ وه‌ك شاخێك له‌ ئه‌ده‌بیاتى كوردیدا راوه‌ستاوه‌، بۆ ئێمه‌ و بنه‌ماڵه‌ و گه‌لى كوردیش جێگه‌ى شانازییه‌".

Şêrko Bêkes wekî yek ji helbestvanên kurd ên nûjen tê hesibandin. Çend berhevok û dîwanên wî yên helbestan hene. Şêrko Bêkes di edebiyata kurdî de yek ji navên herî navdar û girîng e. Helbestvanek e ku navûdengê wî sînorên Kurdistanê derbas kiriye û gelek helbestên wî ji bo gelek zimanên cîhanê yên girîng hatine wergerandin.

Di hevpeyvîneke taybet de ku di sala 2012an de hatiye kirin, pêşkêşvanê diyar û navdar ê Kurdistanê Renc Sengawî bi wî helbestvanê mezin ê kurd re li ser zimanê yekgirtî yê kurdî û rênivîsa kurdî gotûbêjê dike.

Renc Sangawî di pêşgotina hevpeyvînê de wer dibêje: "Beşek ji rewşenbîr û kesên navdar ên li dezgeh û saziyên pêwendîdar bi çand û ziman di wê baweriyê de ne ku zimanê Kurdî îro di krîzeke kûr de dijî û eger destêwerdana fermî ya saziyên pêwendîdar ên Hikûmeta Herêma Kurdistanê pêk neyê, dibe ku me di siberojê de ber bi parçebûna neteweyî ve bibe."

Renc Sengawî li ser vê mijarê bi Şêrko Bêkas re diaxive û bersiva pirsên wî dide.

Şêrko Bêkes kurê helbestvanê kurd ê navdar Fayeq Bêkes e. Di sala 1987 de, li Swêdê xelata Tokholsky werdigire. Xelat ji aliyê serokwezîrê wê demê yê Swêdê Igvar Carlsson ve pêşkêşî wî tê kirin.

Şêrko Bêkes di sala 1992an de dibe wezîrê rewşenbîrî yê hikûmeta Herêma Kurdistanê. Ev yek di kabîneya yekem a hikûmeta Herêma Kurdistanê de bû.

Di sala 1998an de, Dezgeha Serdemê ya çap û belavkirinê damezrand û di sala 2009an de hemû berhemên xwe di 8 hezar rûpelan de çap û belav kir.

Zêdetirî pêncî salan helbest nivîsî. Seba helbestê destên wî lerzok û çavên wî qels bûn. Ji ber kişandina axîn û nalînan û vexwarina cixareyan, taliyê bêhna wî çikiya û bi penceşêrê ket û ji nav me bar kir.

Lawê Şêrko Bêkes, Helo Bêkes dibêje "Şêrko di wêjeya Kurdî de wekî çiyayekî radiweste û ew ji bo me, malbata me û gelê Kurd jî cihê serbilindiyê ye."