Allah neden bazılarını bazılarından üstün kıldı? / Kerem Önder

Allah neden bazılarını bazılarından üstün kıldı? / Kerem Önder

وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَكُمْ خَلَٓائِفَ الْاَرْضِ
وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ ف۪ي مَٓا اٰتٰيكُمْۜ
اِنَّ رَبَّكَ سَر۪يعُ الْعِقَابِۘ وَاِنَّهُ لَغَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿١٦٥﴾

“Sizi yeryüzünün halifeleri kılan, size verdiği şeylerde sizi denemek için kiminizi kiminizden derecelerle üstün kılan O’dur. Şüphesiz rabbinin cezası çok çabuktur; yine O’nun bağışlaması ve rahmeti boldur.” (En’am 165)

Son âyette Allah, gerek bütün insanlara gerekse insanların bir kısmına bahşettiği üstünlüğü ve seçkin nimetleri hatırlatmaktadır. Buna göre yeryüzünde birçok canlının nesli kesildiği halde yüce Allah, peş peşe yarattığı nesillerle insanları birbirine halef kılmış; dünyayı insanla şenlendirmiş, onları yeryüzünün seçkin varlıkları yapmıştır; ayrıca kimi insanlara, diğerlerine nisbetle dünyevî bakımdan üstün dereceler de vermiştir. Ama bunların hepsi bir imtihan içindir; hepsinin hesabı, sorumluluğu vardır.
Bu son âyetle dolaylı olarak, nesilleri birbiri peşine getirerek insan soyunu kıyamete kadar devam ettiren Allah’ın onları âhiret hayatı için yeniden yaratmaya ve hesaba çekmeye de kadir olduğu hatırlatılmakta ve nihayet Allah’ın cezalandırmasının çok çabuk olduğu uyarısıyla inkârda ısrar edenler bir defa daha uyarılırken, O’nun bağışlayıcı ve esirgeyici olduğu müjdesiyle de müminler sevindirilmektedir.

"Halife"nin Buradaki Manası

Bil ki, "Sizi, yeryüzünün halifeleri yaptı..." buyruğu hakkında şu izahlar yapılmıştır:
a) Allah, onları yeryüzünün halifeleri yapmıştır. Zira, Hz. Muhammed (s.a.s). peygamberlerin sonuncusudur. O halde O'nun ümmeti, diğer ümmetlerin halefidir.
b) Allah onları, birbirine halef yapmıştır.
c) Onlar, Allah'ın yeryüzünde oraya sahip olan ve orada tasarrufta bulunan halifeleridir.
Daha sonra Cenâb-ı Hak, "Kiminizi derecelerle kiminizin üstüne çıkardı..." buyurdu. Yani, "şeref, akıl, mal, makam, rızık, vs. gibi hususlarda..." demektir. Böylesi bir farklılık göstermek, Allah'ın aciz, cahil ve cimri oluşundan dolayı değildir. Çünkü O, böylesi sıfatlardan yüce ve münezzehtir. Bu ancak, bir imtihan ve sınama için böyle olmuştur ki "Size ver¬diği şeylerde sizi İmtihana çekmek için..." buyruğu ile bu kastedilmiştir. Biz, ha¬kikî manada, denemek ve imtihan etmenin Allah için muhal olduğunu söylemiştik, ancak bu kavramdan, "insanları yükümlü kılmak" kasdedilmektedir. Şer'î tabiriyle teklif denilen bu yükümlü kılma işi, biz insanların, başkasını sınama ve imtihan etme kasdıyla yaptığımız işe benzer. İşte bu benzerlikten dolayı, Allah Teâlâ'nın bu işlemine "teklif" adı verilmiştir. Sonra mükellef, teklif olunduğu hususlarda ya kusur¬lu olur veyahut da onu tastamam yapar. Eğer birinci durum söz konusu ise, onun hissesi korkutma ve sakındırma olur ki, işte bu "Şüphe yok ki Rabbin, cezası pek çabuk olandır" ayetiyle ifade edilen husustur. Her gelecek, yakın olduğu için, ayetteki ceza, hızlılık sıfatıyla vasıflanmıştır.
Eğer ikinci durum ya¬ni mükellefin taatlan tam tamına yapması sözkonusu olursa o zaman da bu kimse¬nin payı onu teşrif ve isteklendirme, terğib olur ki, bu da, "ve muhakkak ki O, gafur ve rahimdir" buyruğunun ifade ettiği husustur. Yani, "Cenâb-ı Hak, dünyada iken fazlı, keremi ve rahmetinin perdeleriyle günahları ve kusurları örter ve bağışlar. Ahtrette de, o kimsenin üzerine çeşitli nimetlerini, adeta akıtıp dökmesiyle bunu yapar..." demektir. Bu söz, mazeretleri ve inzarları, terğib ve terhibleri açıklama hususunda, hiçbir ilavede bulunulamayacak bir dereceye ulaşmıştır... İşte bu, En'âm suresinin tefsiri hususunda söylenen sön sözdür. Hamd, Melik ve Allâm olan Allah'a aittir.


--------------------------------------------------------------------------------
Kanalımıza üye olmak için tıkla:    / @kerem_onder  

Web / https://keremonder.com
Facebook /   / kereminden  
Instagram /   / kerem_onder  
Instagram /   / ihramcizaderesmi  
Twitter /   / keremonder1  
Podcast / https://anchor.fm/keremonder

fıkıh, din, ilim, tefsir, fıkıh, kerem önder, dini hikayeler, siyer, ihramcızade, kur'an, islam, dini videolar, sohbet, kerem önder 2019, müslüman, peygamber efendimiz, dini sohbet, islamiyet, kerem önder resmi, önder hoca, kerem, önder, ilim yayma, ihramcızade ilim yayma, kerem onder, dini sohbetler,Allah,