Ayn Dar Kalesi’nin gizli geçidi, kaçış ve su kaynağı amaçlı kullanılmış

Diyarbakır’ın Hazro ilçesinde Ayn Dar Kalesi’nde keşfedilen gizli tünelin, kaleye saldırı anında kaçış için ve su kaynağı olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, “Milattan önce 3 bin yıllarında burada yerleşim başlamış. Yoğun bir şekilde Demir Çağı dönemi seramikleri etrafta görülüyor. İçerisinde bulunduğumuz yer, kalenin gizli tüneli veya su yolu dediğimiz tüneli. Kalenin etrafı, düşman tarafından sarıldığı zaman hem suyu kesilen kaleye su sağlamak hem de kalenin düşeceği zaman kale yöneticilerinin bu gizli yoldan kaçıp hayatlarını kurtarmaları için yapılan bir tüneldir” dedi.

Hazro ilçesinde ‘Tarihi Kela Kaya Mezarları ve Yerleşim Yeri’ adıyla 25 Mart 2011 tarihinde tescil edilerek 1'inci derece arkeolojik sit alanı ilan edilen Ayn Dar Kalesi’nde keşfedilen gizli tünelin, kaleye saldırı anında kaçış ve su kaynağı olarak kullanıldığı ortaya çıktı. Asur ve Akat demir çağı seramikleri ile biri üç, diğeri bir kapasiteli 2 anıt kaya mezarlarının da olduğu kaledeki gizli tünelde şu ana kadar 3'ü kıvrımlı, 70 civarında basamak ortaya çıkarıldı. Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız, kalenin bölge için çok önemli olduğunu ifade ederek, “En az milattan önce 3 bin yıllarında burada bir yerleşim başlamış. Yoğun bir şekilde demir çağı dönemi seramikleri etrafta görülüyor. İçerisinde bulunduğumuz yer kalenin gizli tüneli veya suyolu dediğimiz tünel. Bazı tarihçiler tarafından kuyu olarak adlandırılmıştır ama sonraki temizlik çalışmalarından sonra aslında buranın bir tünel olduğu net bir şekilde anlaşıldı. Burada basamaklarla aşağı doğru iniliyor. Ya tünelin sonunda bir havuz olacak suya ulaşmak için, ya da muhtemelen yan tarafta bir dere bulunuyor, bu tünel o dereye kadar uzanacak. Kalenin etrafı düşman tarafından sarıldığı zaman hem suyu kesilen kaleye su sağlamak hem de kalenin düşeceği zaman kale yöneticilerinin bu gizli yoldan kaçıp hayatlarını kurtarmaları için yapılan bir tüneldir. Kayanın yontulmasıyla yapılmış, basamakları görüyoruz. Şu ana kadar 70 basamak ortaya çıkmış, ama daha da devam ediyor. Ancak burada yapılacak bilimsel bir çalışma ve kazılardan sonra tünelin tamamı ortaya çıkartılabilecek. Bölge için önemli bir kale, önemli bir tünel, önemli bir gizli geçit konumundadır” dedi.