Film o procesie powstawania spektaklu: Lekcja Anatomii – rekonfiguracja (reż. Agata Skwarczyńska)

Film o procesie powstawania spektaklu: Lekcja Anatomii – rekonfiguracja (reż. Agata Skwarczyńska)

„Lekcja Anatomii – rekonfiguracja” to teatralna produkcja Cricoteki, która jest wspólnym projektem Agaty Skwarczyńskiej i grupy osób z różnymi potrzebami.

Punkt wyjścia do pracy artystycznej nad spektaklem stanowi obraz Rembrandta „Lekcja anatomii doktora Tulpa” oraz happening Tadeusza Kantora „Lekcja anatomii wedle Rembrandta”. Celem twórców jest rekonfiguracja – przesunięcie gestów i sensów pierwowzoru. Na obrazie niderlandzkiego malarza obserwujemy scenę sekcji zwłok, która odbywa się w zimnym, pustym pokoju. Poza doktorem Tulpem uczestniczy w niej grupa ośmiu mężczyzn patrzących nie na zwłoki poddawane zabiegowi wiwisekcji, ale na mistrza ceremonii, księgę (De Humani Corporis, A. Vesalius 1543) oraz w stronę widzów obrazu. Zabieg wyprowadzenia wzroku mężczyzn poza kadr obrazu i sytuacji, w stronę przyszłych pokoleń widzów, jest w pewnym sensie aktem performatywnym nadanym przez malarza (reżysera sytuacji).
 
Projekt stanowi nową realizację w katalogu prób rekonstrukcji słynnego obrazu Rembrandta „Lekcja anatomii doktora Tulpa”, której intencją jest przesunięcie sensów i gestów. Reżyseruje ją tym razem kobieta, a wykonawcami są osoby z niepełnosprawnością oraz nieneurotypowe, często wykluczone z „centrum”. Projekt ten nawiązuje jednocześnie do happeningu Tadeusza Kantora, który aż czterokrotnie powracał do inscenizacji słynnego obrazu. Obraz Rembrandta jest świadectwem zbrodni przeprowadzanej przez badacza, procesu destrukcji, w którym ciało zostaje rozdrobnione na kawałki. W przypadku happeningu Kantora mamy do czynienia z rozrywaniem na strzępy ubrania: wydobywając z kieszeni i zakamarków okrycia zapomniane „resztki wstydliwie, odpadki zmięte i pogniecione”. Kantor obnaża nasze usilne starania na rzecz budowania własnej formy i stylu, indywidualnej tożsamości.

Także w przypadku obecnej rekonfiguracji Lekcji anatomii punkt ciężkości przesuwa się w stronę obiektu sekcji: to, co leży na stole prosektoryjnym, definiuje nie tylko obszar odkrycia, ale też jego skalę i doniosłość. Wyznacza również charakter spektaklu, w jakim przyjdzie nam uczestniczyć. Właśnie ten odkrywczy charakter sekcji anatomii (obiektu) wydaje się najbardziej pociągającym aspektem powstania nowej wersji performensu „Lekcja anatomii”. Zdarzenie inscenizowane jest przez aktorów, których perspektywa może być uwalniająca dla nas, widzów. W rolę mistrza ceremonii wciela się Amelia Blus, młoda dziewczyna, osoba w spektrum autyzmu. Pozostałymi uczestnikami – stanowiącymi grono uczniów – są osoby z niepełnosprawnością.

***
 
Koncept i inscenizacja: Agata Skwarczyńska

Wykonawcy: Amelia Blus, Julia Karaś, Władysław Kita, Anna Komorek, Magdalena Mrzygłocka, Maciej Rams, Agnieszka Sito, Klaudia Surman, Maciej Trybus, Dorota Wach

Konsultacja dramaturgiczna: Monika Świerkosz

Koordynacja: Anna Bargiel, Justyna Droń, Małgorzata Raczkowska, Anna Rejowska

wideo: Magda Rymarz

Kostiumy i elementy scenografii dzięki uprzejmości Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.

Premiera: 24 września 2023 roku podczas Festiwalu Kultury Wrażliwej w Cricotece.

Produkcja: Cricoteka

Zespół realizujący projekt: Mariusz Gąsior Małgorzata Kmita – Fugiel, Magdalena Link-Lenczowska, Zofia Mikołajska, Aldona Mikulska, Andrea Nikolov, Agnieszka Oprządek, Anna Rejowska, Aleksandra Treder, Michał Warmusz

Partnerzy: Biuro Wystaw Artystycznych Tarnów, Gminny Ośrodek Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrzyńskim

Patroni medialni: Gazeta Wyborcza, e-teatr, Radio Kraków, Radio Kraków Kultura

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.