Μόλιστα Κόνιτσας / Molista (village), Konitsa, Ioannina, Greece

Μέχρι και τις ημέρες μας δεν είναι γνωστό το έτος κτίσης του χωριού. Από ευρήματα της περιοχής εικάζεται πως το χωριό είναι 3000 χρόνων. Από τα ίδια ευρήματα πιθανολογείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι του οικισμού ήταν Μολοσσοί ( αρχαίο ελληνικό φύλο που εγκαταστάθηκε στην Ήπειρο κατά τη διάρκεια των Μυκηναϊκών χρόνων).

Άλλες εκδοχές κάνουν λόγο για κατοίκηση του χωριού μεταγενέστερα, στα βυζαντινά χρόνια και το 17ο αιώνα.Για την ονομασία, λέγεται πως αυτή προήλθε από την Μολοσσία (αρχαία χώρα της Ηπείρου) ενώ άλλες εκδοχές θεωρούν την ονομασία του χωριού αλβανικής ή σλαβικής προέλευσης.

Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι οι κάτοικοι της Μόλιστας είναι εξελληνισμένοι βλάχικοι πληθυσμοί που έλκουν την καταγωγή τους από το Σκαμνέλι του Ζαγορίου απ΄όπου εκδιώχθηκαν από έναν πασά τον 17ο αιώνα.

Κι εδω όπως σε όλα τα Μαστοροχώρια το κατ΄εξοχήν επαγγέλματα των αντρών ήταν αυτά των μαστόρων της πέτρας και των εμπόρων και η μετανάστευση υποχρεωτική κυρίως στη Ρουμανία και την Αίγυπτο.

Η οικονομία του χωριού ήταν σχετικά αυτάρκης. Η ντόπια φυτική και ζωική παραγωγή προϊόντων προορίζονταν αποκλειστικά για αυτοκατανάλωση. Προπολεμικά η παραγωτή κρασιού και τσίπουρου αποτελούσε ισοδύναμο του χρήματος και ανταλάξιμο με άλλα διατροφικά προιόντα όπως πχ. το ελαιόλαδο.Οι γεωργικές αυτές δουλειές γινόταν ως επί το πλείστον από τον γυναικείο πληθυσμό του χωριού που είχε παράλληλα επωμιστεί και την φροντίδα του νοικοκυριού όσο οι άντρες απουσίαζαν απο το σπίτι.

Ήταν μια κλειστή κοινωνία με αυστηρά ήθη και έθιμα σε όλες τους τις εκδηλώσεις : πειθαρχία στους γονείς, σεβασμός στους μεγαλύτερους . Τα σπίτια ήταν πέτρινα κτισμένα με σκούρα βουνίσια πέτρα και κτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο για τον φόβο των κλεφτών και με αυλές περιφραγμένες με ψηλό μαντρότοιχο.

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, έχει 67 κατοίκους ο οποίοι δεν μένουν στο χωριό το χειμώνα. Οι δραστηριότητες της περιοχής είναι η μελισσοκομία και η κτηνοτροφία. Αρκετά αναπτυγμένη εμφανίζεται η οικοδομική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού λόγω επισκευής παλαιών σπιτιών και ανέγερσης νέων.