ΑΤΑΡΗΣ. Αντικρυστός χορός από τα Αλάτσατα Ερυθραίας Μικράς Ασίας

"ΑΤΑΡΗΣ" (Αντικρυστός χορός από τα Αλάτσατα Ερυθραίας Μικράς Ασίας).

Είναι ο πιο χαρακτηριστικός χορός των Αλατσάτων που χορεύεται σταυρωτά από τέσσερα άτομα, άντρες ή ζευγάρια. Αξιοσημείωτη στο χορό αυτό είναι η χρήση της φτέρνας και της μύτης του ποδιού, καθώς και οι έντονες κινήσεις των χεριών. Τα δίστιχα του τραγουδιού, κοινά σε πολλά μέρη της Ερυθραίας, χρησιμοποιούνται και σε άλλους σκοπούς (συρτό, μπάλλο κλπ) και παινεύουν τους χορευτές. Το όνομα του χορού προέρχεται και πάλι από το «τσάκισμα» και ίσως έχει σχέση με τις τούρκικες λέξεις ata (= σεβάσμιος, αξιοσέβαστος) και atalar (= οι πρόγονοι).

ΣΤΙΧΟΙ:

Πάλιν εβγήκαν στο χορό, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
τέσσερα μαύρα μάτια, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης,
τέσσερα γαϊτανόφρυδα, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
και δυο κορμιά δροσάτα, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης.

Να σας παινέσω ήθελα, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
μα σεις ‘στε παινεμένα, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης,
από τα νύχια ως την κορφή, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
είστε ζωγραφισμένα, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης.

Όρκο ‘κανα στη Παναγιά, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
πια να μην τραγουδήσω, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης,
μα ‘γω για το χατήρι σας, –ωχ αμάν, σεβνταλίμ αμάν,
τον όρκο θα πατήσω, -άταρης, αμάν, αμάν, άταρης.

*σεβνταλίμ =αγαπημένε μου (στην τουρκική sevdalim).

Τραγουδά Η Κλεονίκη Τζοανάκη και τη συνοδεύουν η Βάσω Γεώργατζη και η Μαρία Τζοανάκη.

Ηχογραφήθηκε στο σπίτι της Κλεονίκης Τζοανάκη στη Νέα Ερυθραία την 16η Δεκεμβρίου 1990.

Παίζουν οι μουσικοί:
Βιολί: Αλέκος Αραπάκης
Σαντούρι: Νίκος Καρατάσος
Λαούτο: Βασίλης Κατράκος
Τουμπελέκι –ταψί: Παντελής Πολιτάκης.

Η παρούσα προβολή, μετά από σχετικό αίτημά μου, εγκρίθηκε στην από 13-1-2014 συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Λυκείου των Ελληνίδων (Α.Π. 1326/29-1-2014 έγγραφος γνωστοποίηση του ΛτΕ).
Το τραγούδι αυτό, συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο του Λυκείου των Ελληνίδων (LCGW 108), με τίτλο «Τραγούδια και χοροί από τα Αλάτσατα και την Ερυθραία της Μικράς Ασίας».