Dziesiąta z lotu ptaka | Lublin | 2022 | WidePointCinema™

Dziesiąta – dzielnica mieszkaniowa Lublina. Nazwa dzielnicy pochodzi od istniejącej tam wcześniej wsi.

Pierwotna jej nazwa brzmiała Dziesiąte, co pozwala sądzić, że utworzona została w drodze osadzenia tu ludności niewolnej, zorganizowanej w system setno-dziesietny, tj. tworzącej „dziesiątle", czyli grupy skupiające po 10 niewolników — najczęściej jeńców — z dziesiętnikiem na czele. Ten typ osadnictwa związany był z działalnością książąt potrzebujących ludzi do obsługi rozsianych po kraju swoich dworów, tj. centrów zarządu dóbr należących do władcy, połączonych często z grodem.

O ludności niewolnej w Dziesiątem źródła pisane nie wspominają, natomiast w początkach XIV wieku, według informacji przekazanej przez Jana Długosza, mieszkali w tej wsi sokolnicy, tj. ludzie hodujący i tresujący sokoły potrzebne na książęce polowania. Wieś królewska za czasów Jana Kochanowskiego należała do jego przyjaciela, doktora medycyny i archidiakona lubelskiego, Jakuba Montany. Uwiecznił ją Jan Kochanowski w jednej ze swoich fraszek. Znaczenie nazwy nie jest jasne.

Północną część dzielnicy wybudowano jako osiedle przemysłowe na przełomie wieków XIX i XX. Powstały tam ubogie kamienice skupione wokół ulicy Władysława Kunickiego, będącej główną, ruchliwą arterią dzielnicy, prowadzącą do Biłgoraja i Przemyśla.

Wokół kamienic przy Kunickiego i bocznych uliczkach powstała małomiasteczkowa zabudowa, włącznie z wzniesionymi w okresie PRL-u małymi blokami przy ulicach Czeskiej, Spacerowej, Kwiatowej i Wyścigowej.

W okresie międzywojennym przy ulicy Nowy Świat, prowadzącej od Kunickiego na Wrotków, powstało nowoczesne osiedle kolejarskie, rozbudowane po II wojnie światowej. Na południe od Nowego Światu, na gruntach tzw. obozu południowego, powstały jednostki wojskowe wraz z blokami mieszkalnymi dla garnizonu, zlokalizowanymi na północnym krańcu ulicy Xawerego Dunikowskiego koło bocznicy kolejowej.

Główna część dzielnicy, na południe od osiedla przemysłowego, została w okresie międzywojennym zaprojektowana jako miasto-ogród, co jednak nie zostało do końca zrealizowane z powodu wybuchu II wojny światowej. Z drugiej strony charakter miasta-ogrodu nadal jest widoczny, przede wszystkim w układzie ulic dzielnicy. Przed wybuchem II wojny światowej w stylu dworkowym powstały najstarsze domki miasta-ogrodu, w których osiedlili się przede wszystkim dawni legioniści i weterani walk o niepodległość.

Od wschodu granicą dzielnicy jest rzeka Czerniejówka, od południa granice administracyjne miasta i tereny Abramowic, od zachodu tereny Wrotkowa, od północy według propozycji nowego podziału administracyjnego – rzeka Bystrzyca.

Główną drogą komunikacyjną dzielnicy jest ulica Kunickiego, będąca traktem powstałym w XIX wieku. W 1931 roku przeprowadzono parcelację gruntów majątku państwowego Dziesiąta pod budownictwo jednorodzinne dla Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej i pracowników bankowych. Zadecydowało to o rozwoju i charakterze południowej części dzielnicy.

Po wypędzeniu hitlerowskich okupantów z Lublina w lipcu 1944 radzieckie władze wojskowe zwiozły lokalnych bojowników Polski Podziemnej na skwer przy zachodnim krańcu osiedla przy Nowym Świecie, skąd zostali przetransportowani do łagrów w ZSRR. Wydarzenie to zostało upamiętnione obeliskiem w miejscu zbiórki, nazwanym Skwerem Borowiczan.

Tuż po wojnie na granicy osiedla przemysłowego i willowego powstało przy ulicy Kunickiego kilka masywnych bloków oraz budynek szkoły. Na tyłach, przy ulicy Franciszka Mireckiego, zostały ulokowane później baraki socjalne. W kolejnych dziesięcioleciach osiedle domków jednorodzinnych rozrastało się od części przedwojennej coraz bardziej na południe, kosztem dawnej wsi Dziesiąta.

W latach 1971–1975 na zachodnim krańcu dzielnicy Pracownicza Spółdzielnia Mieszkaniowa „Kolejarz” zbudowała z wielkiej płyty osiedle im. Leona Kruczkowskiego, składające się z sześciu wieżowców i czternastu liniowców (ulice: Zbigniewa Herberta, Błękitna, Młodzieżowa, Róży Wiatrów i Jacka Przybylskiego). Osiedle to liczy ok. 4 000 mieszkańców. W zarząd administracji osiedla Kruczkowskiego weszły również dwa starsze bloki, wcześniej komunalne, wykupione przez PSM „Kolejarz”: jeden przy ulicy Wyścigowej i jeden przy ulicy Kunickiego.

W XXI wieku przeprowadzona w roku 2007 modernizacja ulicy Kunickiego polegała na jej poszerzeniu, przy czym większa część jezdni została wyłączona z ruchu, przez co pas ruchu w kierunku Śródmieścia uległ zwężeniu. Rezultatem tego są częste zatory w godzinach szczytu. W 2011 roku oddano do użytku ulicę Dywizjonu 303, będącą przedłużeniem ul. Krańcowej.

#drone #lublin #dziesiata #dronephotography #dronevideo #dzielnicelublina

▸ Socialmedia:
YouTube:    / @widepointcinema  
Facebook:   / widepointcinema  
Instagram:   / widepointcinema  

▸Copyright © WidePointCinema | All rights reserved |
#Lublin #2022 #widepointcinema