هم‌اندیشی چپ: ‎برآمدن روحانیت شیعه ــ بخش چهارم: روحانیت و رضا شاه، گفتار حسن آزاد

‏#هم‌اندیشی_چپ‎

برآمدن روحانیت شیعه ــ بخش چهارم: روحانیت و رضا شاه
‎
‏۱۱ تیر ۱۴۰۳ ــ ۱ ژوئیه ۲۰۲۴‏
‏ ‏
گفتار: حسن آزاد* ‌‎
شرکت‌کنندگان: میترا، یوسف اردلان، و محمدرضا شالگونی ‌‏‌‏(گفت‌وگوگردان)‏

بخش چهارم از رشته‌گفتار درباره‌ی روحانیت شیعه ازجمله ‏عنوان‌های زیر را دربر گرفت:‌‌‎
ــ کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ (۱۹۲۱): سید ضیا، آیرون ساید، ‏رضاخان؛
ــ ۱۳۰۴ ـ ۱۳۰۰‏: ضعف دولت مرکزی، شورش‌ها و ‏جنبش‌های متعدد؛ تشکیل دولت‌های سه ـ چهار ماهه؛
ــ پشتیبانی اغلب روشن‌فکران و سیاست‌مداران مشروطه‌خواه ‏و سکولار از نظریه‌ی «دیکتاتور مصلح»؛
ــ انتقال قدرت به خاندان پهلوی؛
ــ احزاب مختلف؛ و ائتلاف حزب اصلاح‌طلب و مدرس با ‏رضاخان و کمک به قدرت گرفتن او؛
ــ مخالفت روحانیون، ازجمله سید حسن مدرس و شیخ ‏محمد خالصی‌زاده، با ایده‌ی جمهوری؛
ــ سید ابوالحسن موسوی اصفهانی، شیخ محمد حسین نائینی، عبدالکریم حائری یزدی؛
ــ اصلاحات دوران رضاشاه: ارتش، نظام اداری، نظام قضایی، ‏قانون ثبت اسناد و املاک؛ آموزش و نظارت دولت بر آموزش ‏مذهبی؛ اموراوقاف؛
ــ کشف حجاب اجباری پس از بازدید رضاشاه از ترکیه‎ ‎در سال ‌‏۱۳۱۳ و یک‌شکل‌کردن لباس مردان؛ ‏
ــ حوادث مسجد گوهرشاد؛
ــ قربانی‌شدن بسیاري از نزدیکان و دولت‌مردان رضا خان ‏مانند: تیمورتاش، فیروز فرمانفرما، داور، سردار اسعد، ‏عبدالحسین دیبا و نصرت الدوله فیروز؛
ــ تبدیل رضا خان در پایان سلطنت خود در سال ۱۳۲۰ به ‏یکی از ثروتمندترین افراد ایران؛
ــ نظریه‌ی حکومت مطلقه.‏

*رفیق حسن آزاد، فعال سیاسی چپ،  در دو دهه‌ی اخیر به فعالیت‌های نظری بیشتری پرداخته است. نوشته‌ها و ترجمه‌های او در وب‌گاه‌هایی هم‌چون نشر بیدار (https://www.nashrebidar.com/)، نقد اقتصاد سیاسی (https://pecritique.com/) و نقد (https://naghd.com/) منتشر شده‌اند.
‏ ‏* * * * * * *
گفت‌وگوهای قبلی درباره‌ی موضوع‌های مختلف،از جمله انقلاب ۱۳۵۷؛ انقلاب و کارگران؛ رژیم شاهنشاهی، ساواک و شکنجه؛ برابری جنسیتی، آپارتاید اسرائیل و... در: کانال یوتیوب هم‌اندیشی چپ (   / @hamandishichap)؛   ‏و کانال تلگرامی هم‌اندیشی چپ (https://t.me/left_forum).‏