Eindexamen aardrijkskunde - Zuid Amerika deel 1 (Havo/Vwo)

Wil jij toegang tot meer dan 800 uitlegvideo's/kennisclips voor havo, vwo of vmbo-t? Kijk dan op https://www.digistudies.nl ga ultiem voorbereid je examen in!

Funfacts:
Leerlingen scoren door Digistudies.nl gemiddeld 1.2 hoger 📈
98,8% van onze alle leerlingen slaagt 🎓
Alle examenstof uitgelegd 🧠
Met bijpassende examenvragen en begrippenlijsten ✅

Als je vwo aardrijkskunde doet moet je dit examenjaar alles leren over Zuid-Amerika. Gelukkig hebben wij daar een reeks van vijf uitlegvideo's van gemaakt met daarbij behorende begrippenlijsten. In deze video behandelen we het eerste deel, kijk voor de rest op: https://www.digistudies.nl/vwo/aardri...

Omdat het continent lange tijd in handen was van koloniale grootmachten als Spanje en Portugal zijn de meeste machtsstructuren nog vrij jong. Aan het begin van de 19e eeuw begon er frictie te ontstaan tussen de koloniale overheden en de Europese overheersen. Steeds vaker kwamen de belangen van de twee partijen recht tegenover elkaar te staan en dit zorgde voor veel onvrede in de koloniën, waar de schreeuw om onafhankelijkheid alsmaar luider werd. Rond 1825 was die onafhankelijkheid er voor vrijwel alle Zuid-Amerikaanse landen dan ook gekomen en viel de door Spanje en Portugal opgezette formele machtsstructuur weg. Dit zorgde voor een machtsvacuüm, waar meerdere partijen een greep deden naar de macht. Zo kwam bij de meeste landen de macht in handen van een kleine groep mensen van de hogere klasse. De economische en politieke elite. Een dergelijke machtsstructuur noem je een oligarchie. Deze politieke instabiliteit hield lang aan in de meeste landen wat vaak resulteerde in coups en machtsgrepen van bijvoorbeeld het leger. Sommige landen kregen te maken met een dictatuur waarbij alle macht in handen komt van één absolute leider. Wij kennen ze in Europa in de vorm van Jozef Stalin of Benito Mussolini maar in Zuid-Amerika waren het ook geen lieverdjes. Jorge Videla en Augusto Pinochet heersten tijdens de 20e eeuw in Argentinie en Chili respectievelijk met een ijzeren vuist en staan zelfs in de top 10 ergste dictators van de geschiedenis.

Meer aardrijkskunde video's zien? https://digistudies.nl/havo/aardrijks...

Deze periode van politieke onrust en dictatorschap kwam op veel plekken tot een einde door de zware economische crisis die het hele continent trof in de jaren ‘80. De toenmalige regeringsvormen werden vervangen door het neoliberalisme en de democratie. Vrijhandel en marktwerking werden belangrijke streven en de bevolkingsparticipatie groeide. Dit wil zeggen dat de inspraak van het volk in de politieke besluitvorming toenam en dat men meer invloed kreeg op het bestuur van het land. Tegenwoordig zijn alle landen in Zuid-Amerika een republiek, wat betekent dat het staatshoofd door middel van verkiezingen wordt aangesteld door het volk. Er is echter een land dat hier sinds kort op negatieve zin tussen uit springt. In 2013 werd in Venezuela president Nicolás Maduro verkozen, en op zijn zachtst gezegd heeft hij er nogal een potje van gemaakt. Zowel op economisch als op politiek gebied is het snel bergafwaarts gegaan met het land en inmiddels heerst er wijdverspreide armoede en hongersnood. Miljoenen inwoners zijn gevlucht naar naastgelegen landen wat voor onrust heeft gezorgd in de regio. President Maduro mag dan wel verkozen zijn door het volk, hij heeft sinds zijn aanstelling veel macht naar zichzelf toegetrokken en wordt nu door veel landen erkent als dictator. Een van de redenen dat een leider als Maduro de macht naar zich toe kan trekken in een land is een probleem waar Zuid-Amerika al decennialang mee worstelt. Grootschalige corruptie in zowel de politiek als het bedrijfsleven belemmeren de ontwikkeling van veel landen en beschadigen het imago van het continent. Vaak worden mensen met een hoge functie in de overheid benoemd op basis van vriendjespolitiek of cliëntilisme. Cliëntilisme wil zeggen dat een politiek figuur gunsten verleend in ruil voor politieke steun. Veranderingen in het huidige machtssysteem worden vaak bedolven onder ingewikkelde regels en tegengehouden met langdurige procedures, de frisse wind waar men naar snakt verdrinkt in de draaikolk van de bureaucratie. Abraham Lincoln’s idee van good governance, een “overheid door het volk, van het volk en voor het volk” is soms maar ver te zoeken in grote delen van het continent.



Website:
https://www.digistudies.nl/

Facebook:
https://www.facebook.com/digistudies?...

Instagram:
https://www.instagram.com/digistudies...

#aardrijkskunde #eindexamens #examentraining #zuidamerika #havo #vwo