ยกอ้อยอคายไหว้ครูแมงตับเต่า

การแสดงชุด : ยกอ้อยอคายไหว้ครูแมงตับเต่า
ผู้สร้างสรรค์ : นายวิระชัย แก้วมาตย์

ความเป็นมาและความสำคัญ :
หมอลำแมงตับเต่าไทเลยเป็นศิลปะการแสดงประเภทหนึ่งจากวรรณคดีท้องถิ่น คล้ายหมอลำหมู่ของชาวอีสาน โดยใช้สำเนียงไทยเลย ได้รับอิทธิพลจากกลุ่มชาติพันธุ์หลวงพระบาง เมื่อผู้คนอพยพคนมาอาศัยอยู่ในเขตลุ่มน้ำเลยจึงได้นำเอาการละเล่นแมงตับเต่าอันเป็นมหรสพที่ชาวจังหวัดเลย ได้ถ่ายทอดมาความสัมพันธ์ของชนกลุ่มจังหวัดเลย ปัจจุบันหลงเหลืออยู่เพียงคณะเดียว คือคณะบ้านน้ำพร ต.ปากตม อ.เชียงคาน จ.เลย

จากการศึกษา ความเชื่อในพิธีกรรมการไหว้ครูหมอลำแมงตับเต่าไทเลย ซึ่งผู้ประกอบพิธีกรรม มักจะเป็นบุคคลที่มีความรู้ในประเพณีและวัฒนธรรมของหมอลำแมงตับเต่า โดยเหล่าศิลปินทั้งหลาย ได้ทำพิธีไหว้ครูก่อนขึ้นทำการแสดง เป็นการประกอบพิธีกรรมที่สิทธิ์และให้ความเคารพเทิดทูนครูบาอาจารย์ผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ศิษย์ และมักมีความเชื่อว่าถ้าได้ประกอบพิธีแล้ว คุณครูบาอาจารย์ทั้งหลาย จะปกปักรักษาและทำการแสดงได้อย่างราบรื่น ดังนั้นผู้วิจัยจึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญ ของความเชื่อที่แฝงอยู่ในพิธีกรรมการไหว้ครูหมอลำแมงตับเต่าไทเลย แล้วนำมาสร้างสรรค์ การแสดงในรูปแบบนาฏศิลป์พื้นบ้าน