Скачать или смотреть 11वी अर्थशास्त्र | 8) भारतातील दारिद्रय | स्वाध्याय [Part-1] by Devane V.G. SMJr.College Khatgaon.

11वी अर्थशास्त्र
स्वाध्याय
प्रकरण 8) भारतातील दारिद्रय

प्रश्न 1. विधान आणि तर्क प्रश्न :

1) विधान 'अ' : कृषी उत्पादनातील वाढीबरोबर दारिद्रयाच्या पातळीत घट होते.
तर्क विधान 'ब' : हवामानाच्या स्थितीत मोठ्या प्रमाणावर चढउतार झाल्यामुळे कृषी उत्पन्नात घट झाली आहे.
पर्याय
1) विधान 'अ' सत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' असत्य आहे.
2) विधान 'अ' असत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' सत्य आहे.
3) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून 'ब' विधान हे 'अ' विधानाचे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
4) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून विधान 'ब' हे विधान 'अ' चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.


2) विधान 'अ' : शहरी दारिद्रय मुख्यत्वे ग्रामीण लोकांमध्ये स्थलांतराच्या प्रभावावर परिणाम करणारे आहे.
तर्क विधान 'ब' : ग्रामीण लोक हे ग्रामीण भागातील पायाभूत सुविधा, पर्यायी नोकऱ्यांची कमतरता यामुळे स्थलांतरित झाले.
पर्याय
1) विधान 'अ' सत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' असत्य आहे.
2) विधान 'अ' असत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' सत्य आहे.
3) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून 'ब' विधान हे 'अ' विधानाचे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
4) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून विधान 'ब' हे विधान 'अ' चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.


3) विधान 'अ' : जगातील सर्व देशांमध्ये सापेक्ष दारिद्रय आढळून येते.
तर्क विधान 'ब' : सापेक्ष दारिद्रय मोजण्यासाठी तुलना करण्यासाठी उत्पन्न पातळीतील फरक हा फक्त एकमेव निकष आहे.
पर्याय
1) विधान 'अ' सत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' असत्य आहे.
2) विधान 'अ' असत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' सत्य आहे.
3) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून 'ब' विधान हे 'अ' विधानाचे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
4) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून विधान 'ब' हे विधान 'अ' चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.


4) विधान 'अ' : दारिद्र्यात पैशाच्या कमतरतेबरोबरच कार्यक्षमतेचीही कमतरता आढळून येते.
तर्क विधान 'ब' : भूकेचे समाधान न होणे, आरोग्य सेवेची कमतरता, राजकीय स्वातंत्र्य नाकारणे याचे रूपांतर दारिद्रयमध्ये होते.
पर्याय
1) विधान 'अ' सत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' असत्य आहे.
2) विधान 'अ' असत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' सत्य आहे.
3) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून 'ब' विधान हे 'अ' विधानाचे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
4) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून विधान 'ब' हे विधान 'अ' चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.


5) विधान 'अ' : अन्नसुरक्षा, गरिबांना पतपुरवठा सुविधा, सामाजिक सुरक्षिततेची हमी देणे.
तर्क विधान 'ब' : प्रशासकीय व्यवस्थेतील गळती दारिद्रय कायम राखते.
पर्याय
1) विधान 'अ' सत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' असत्य आहे.
2) विधान 'अ' असत्य आहे, पण तर्क विधान 'ब' सत्य आहे.
3) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून 'ब' विधान हे 'अ' विधानाचे बरोबर स्पष्टीकरण आहे.
4) दोन्ही विधाने (अ आणि ब) सत्य असून विधान 'ब' हे विधान 'अ' चे योग्य स्पष्टीकरण नाही.