Ιερά Μονή Καταφυγιωτίσσης (Παναγία Καταφυγιώτισσα)

Με την αναφορά μας στην Ιερά Μονή Παναγίας Καταφυγιωτίσσης ολοκληρώνουμε τον κύκλο παρουσίασης που ξεκινήσαμε τον Απρίλιο του ιδίου έτους των παρακείμενων ιστορικών Ιερών Μονών του τέως Δήμου Φάριδος Λακωνίας (Κούμπαρη, Ζερμπίτσης, Γόλας και Καταφυγιωτίσσης)- όλες αφιερωμένες στη χάρη της Παναγίας μας. Από τις τέσσερις ιερές αυτές μονές μόνο δύο βρίσκονται σε λειτουργία (Ζερμπίτσης και Γόλας). Όλες όμως, απολαμβάνουν την αγάπη και τη φροντίδα των κατοίκων των όμορων περιοχών όπως ασφαλώς και των κατά τόπους ενοριών που λειτουργικά υπάγονται καθώς και των μονών που αποτελούν μετόχια τους.
Η Ιερά Μονή Καταφυγιωτίσσης απέχει περί τα 12 χλμ από το κέντρο της Λακωνίας τη Σπάρτη. Στη Μονή φτάνει σχετικά εύκολα κανείς από το χωριό Ανώγεια μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου. Ωστόσο στα τελευταία δύο χλμ χρειάζεται προσεκτική οδήγηση καθώς αυτή πραγματοποιείται μέσα σε φαράγγι. Με τη φροντίδα της ενορίας Ανωγείων, των κατοίκων της περιοχής καθώς και των αποδήμων, στη Μονή έγιναν σημαντικά έργα τις προηγούμενες δεκαετίες όπως η διάνοιξη και ασφαλτόστρωση του δρόμου, η μεταφορά νερού, ηλεκτρικού ρεύματος και γραμμής τηλεφώνου καθώς και η συντήρηση του κτηριακού συνόλου η οποία είναι συνεχής λόγω και των ιδιαίτερων γεωλογικών και περιβαλλοντικών συνθηκών που επικρατούν σ' αυτή (πτώσεις βράχων, υγρασία κλπ).
Η ακριβής ίδρυση της Μονής δεν μας είναι γνωστή σίγουρα όμως αυτή ανάγεται στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Από γραπτές και μη μαρτυρίες συμπεραίνουμε ότι η μονή υπήρξε ανδρώα. Η προφορική παράδοση επίσης διασώζει το γεγονός της πυρπολήσεως αυτής -πλην του σπηλαιώδους καθολικού-το 1826 από τον τουρκοαιγυπτιακό στρατό του Ιμπραήμ.
Το 1833 με τον σχετικό νόμο του Όθωνα (έγινε ενδελεχής αναφορά σ' αυτόν στην ταινία για την Ι.Μ. Κούμπαρη) η μονή κλείνει.
Τις επόμενες δεκαετίες παροδικά στη μονή εγκαταβίωσαν κυρίως Ανωγειάτες μοναχοί όπως στην περίοδο των αρχών του 20ου αιώνα (βλ. επιγραφές στις μνημειώδεις πύλες αυτής) και μοναχές (δεύτερο μισό του εν λόγω αιώνα). Όμως τα τελευταία 30 περίπου χρόνια η μονή παραμένει καθημερινώς κλειστή και η μετάβαση σ' αυτή γίνεται σε συνεννόηση με την ενορία Ανωγείων.
Το μοναστήρι είναι ανοικτό άνευ σχετικής ενημερώσεως τις ημέρες που τελούνται ακολουθίες όπως:
Παρασκευή της Διακαινησίμου - Πανήγυρις (Εσπερινός, Όρθρος, Θεία Λειτουργία)
1 Αυγούστου (αγρυπνία)
Αύγουστος (1 παράκληση την τελευταία Κυριακή πριν από το Δεκαπενταύγουστο)
15 Αυγούστου Κοίμησις της Θεοτόκου (Εσπερινός, Όρθρος και Θεία Λειτουργία)
21 Νοεμβρίου Εισόδια της Θεοτόκου ( Εσπερινός, Όρθρος, Θεία Λειτουργία)
26 Δεκεμβρίου Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου (Εσπερινός, Όρθρος, Θεία Λειτουργία)
Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή (1 Στάση των Χαιρετισμών)
Επιπλέον κάθε 15η εκάστου μηνός τελείται Ιερά Παράκλησις.
Όλες οι ακολουθίες και οι Θείες Λειτουργίες τελούνται από τον εφημέριο Ανωγείων π. Ανδρέα.