Den Bosch (NL), de kerkklokken van de St. Janskathedraal

Den Bosch (NL), de kerkklokken van de St. Janskathedraal (solo en volgelui)

- met deze video wens ik jullie prettige kerstdagen en een gezond 2018! -

Volgelui: 23:23
klok 10: 0:10
klok 9: 1:56
klok 8: 3:37
klok 7: 6:00
klok 6: 7:43
klok 5: 10:12
klok 4: 12:30
klok 3: 15:35
klok 2: 18:14
klok 1: 20:53

De kerk: De Kathedrale Basiliek van Sint Jan Evangelist, gewoonlijk aangeduid als de Sint-Janskathedraal, in de binnenstad van 's-Hertogenbosch wordt veelal beschouwd als het hoogtepunt van de Brabantse gotiek. Het bijzonder harmonieuze interieur is het resultaat van de eenheid van stijl die de gehele bouwperiode van eind veertiende tot begin zestiende eeuw bleef gehandhaafd. De buitenkant levert met zijn gulle ornamenten, zoals de dubbele luchtbogen met de 96 luchtboogfiguren en de reliëfs boven de ramen, een treffend beeld op van de versieringsdrift van de late gotiek. De Sint-Jan is 'een bouwwerk dat volstrekt uniek is in de Nederlandse kerkelijke architectuur.

De Sint-Jan staat op de hoek van de Parade en de Torenstraat, waaraan zich de hoofdingang bevindt, en imponeert door zijn omvang en rijkdom aan beeldhouwwerk. Oorspronkelijk als parochiekerk gebouwd, werd de Sint-Jan in 1366 tot kapittelkerk en in 1559 tot kathedraal van het nieuwe Bisdom 's-Hertogenbosch verheven. Op 22 juni 1929 werd de Sint-Jan de eretitel basiliek verleend. Het gebouw heeft de vorm van een kruiskerk, meer specifiek een kruisbasiliek. In de Sint-Jan bevinden zich onder meer een rijk versierd, 350 kilo zwaar koperen doopvont uit 1492, een driedelig altaarretabel uit het begin van de zestiende eeuw met uit hout gesneden taferelen uit het Lijden van Christus, dat met zes aan weerszijden beschilderde panelen gesloten kan worden, een preekstoel uit het midden van diezelfde eeuw met uit hout gesneden taferelen. De bijna twintig meter hoge orgelkast dateert uit het begin van de zeventiende eeuw en geldt als 'een kunstwerk van koninklijke allure, dat wel gerekend wordt tot de mooiste orgelfronten ter wereld. Het renaissance-orgel zelf is, met behoud van veel onderdelen, in 1784 omgebouwd tot een volwaardig achttiende-eeuws instrument.

De kerk behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en geldt als zogenaamd kanjermonument, een kwalificatie die sinds het jaar 2000 bij de rijksoverheid in gebruik is bij de verdeling van ten behoeve van restauraties geoormerkte financiële middelen. (Bron: Wikipedia)

Het gelui: De Kathedraal kent een omvangrijke klokkengeschiedenis. Voor de ingebruikname van de beiaard in 1872 hebben er zeer grote middeleeuwse luidklokken van bijv. Hperken en Moer gehangen. Slechts een oudere klok is nu bewaard gebleven, namelijk de grote Noteman-klok uit 1641. Deze klokkengieter moest helemaal vanuit Leeuwarden naar Den Bosch komen om deze klok te gieten.
In de loop van de tijd, voornamelijk na de oorlog, zijn er veel beiaardklokken omgehangen als luidklokken. Bijzonder is daarbij een Hemony-klok, die als een van de weinige klokken uit de Wijnhuistoren stamt. Dat was de eerste zuiver gestemde beiaard van Hemony. In 2004 is het van zeven naar elf klokken uitgebreid; daardoor kent de kathedraal in Den Bosch een van de omvangrijkste geluien in Nederland. Het is een heel uniek gelui omdat het een zeer grote diversiteit aan klokken heeft.

1 - "Noteman" - Jacob Noteman, 1641 - 2090 mm - 5750 kg - g
2 - naamloos - Eijsbouts, 1979 - 1760 mm - 3370 kg - bes
3 - naamloos - Hemony, 1644 - 1470 mm - 2350 kg - c'
4 - naamloos - A.J. van Aerschodt,, 1872 - 1410 mm - 1980 kg - d'
5 - naamloos - A.J. van Aerschodt, 1872 - 1230 mm - 1350 kg - e'
6 - naamloos - Francois Hemony, 1663 - 1180 mm - 1150 kg - f'
7 - naamloos - A.J. van Aerschodt, 1872 - 1045 mm- 830 kg - g'
8 - naamloos - Petit & Fritsen, 1948 - 928 mm - 485 kg - a'
9 - naamloos - Petit & Fritsen, 1948 - 820 mm - 340 kg - bes'
10 - naamloos - Eijsbouts, 2004 - 780 mm - 285 kg - c"
11 - naamloos - Eijsbouts, 1978 - 690 mm - 210 kg - d"

Opname: woensdag 20 september 2017, ca. 10:50. Het betreft een speciale luiding voor de documentatie.

Met veel dank aan Joost van Balkom voor het mogen opnemen en luiden van alle 11(!) de klokken, solo en volgelui.