AKCİĞERDE SIVI BİRİKMESİ NEDEN OLUR? PLEVRAL EFFÜZYON NEDEN OLUŞUR? AKİĞERDE SIVI YAPAN HASTALIKLAR

sonrasında akciğer zarında neden su birikir, su biriktiğinde hangi belirti ve bulgular olur, su birikmesine hangi hastalıklar sebep olur, sıvının tedavisi nasıl yapılır ve tedavi edilmezse ne gibi durumlar olur bundan bahsedeceğim.
aslında akciğerlerin dışında üste üste bulanan iki adet akciğer zarının arasında sıvı birikmesidir. Yani akciğerlerin içinde su birikmez. Akciğer zarında çeşitli renklerde farklı sıvılar birikeblir. Mesela en sık açık veya koyu şeffaf sarı renkli sıvılar birikir. Ayrıca kırmızı renkli kan birikebilir, yine koyusarı kahverenkli içinde çok fazla mikrop olan bulanık sıvı birikebilir son olarakta süt gibi beyaz renkli içinde yağ parçacıkları olan sıvılar birikebilir.
Tüm toplumda ortalama binde 4 görülür ve kabaca türkiyede yılda 320 bin kişide akciğer zarında sıvı geliştiği tahmin edilmekte. Hatta göğüs hastalıklarına başvuranların 5’te 1’inde akciğer zarlarında sıvı vardır.
Paki akciğer zarında sıvı neden oluşur. Aslında akciğer zarları arasında az miktarda sıvı her zaman vardır. Sorun bu sıvının artarak akciğerleri sıkıştırması ve çalışmasını bozmasıdır.Birincisi akciğer hastalıkları bu grupta zatüre, tüberküloz, akciğer kanseri, akciğere pıhtı atması, asbest teması başta olmak üzere burada gördüğünüz tüm hastalıklar yer alır. İkincisi ise diğer organların hastalıkları bu grupta kalp yemezliği, siroz, protein yetmezliği, böbrek hastalıkları, pankreas hastalıkları başta olmak üzere burada gördüğünüz tüm hastalıklar sebep olabilir.Görüldüğü gibi çok fazla farklı hastalık akciğer zarında sıvı birikimine sebep olabilir Şimdide akciğerde biriken sıvılar nasıl belirti ve bulgu verir bunları konuşalım. Akciğerde su birikmesi göğüs ağrısını çok sık yapar, ayrıca sıvının miktarı arttıkça akciğerleri sıkıştırır bu da nefes almamızı bozar yani nefes darlığına sebep olur. Sıvı ne kadar fazla ise nefes darlığının şiddetide o kadar yüksektir. Öksürüğede sebep olabilir. Bu şikayetlerden başka hangi hastalığa bağlı sıvı oluştu ise onun da belirti ve bulguları görülebilir.
Alınan sıvının öncelikle görünüşü değerlendirilmelidir. Açık renkli mi koyu mu bulanık mı kan var mı süt gibi mi değerlendirilmeli, ayrıca koku var mı bakılmalı. Alınan sıvının içeriği kandan daha yoğun mu yoksa değil mi bu değerlendirilmeli. Yakın zamanlarda alınan kan değerleri ile biriken sıvının değerleri karşılaştırılmalıdır. ÇÜnkü biraz önce de bahsettiğimiz gibi akciğer hastalıklarında süzme işlemi bozulduğu için sıvıda maddeler konsantre olur ve kana göre daha yoğundur. Diğer organ hastalıklarına bağlı ise kan sıvıdan daha yoğundur. Tabi ki bu anlattıklarımin istisnaları var ve kesin doğrular yok. Sonrasında alınan sıvının bir kısmı patolojiye gönderilmeli ve sıvının içinde kanser hücresi var mı bu değerlendirilmeli. Yine sıvı verem yani tüberküloz için test edilmeli. Bunlardan başka sıvıda mikrop var mı bunun içinde mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilmelidir.
Bu 4 hastalık kalp yetmezliği, kanserler, zatüre ve verem yani tüberkülozdur.bu hastalıklar sonucu oluşan sıvılardanda
Kalp yetmezliğine bağlı sıvılar diğer organlara bağlı sıvıların en sık sebebidir. Eğer sıvınız akciğer kaynaklı değilse yüzde 80-90 ihtimalle kap yetmezliğine bağlıdır. Kalp yetmezliğinde vücutta çok fazla sıvı vardır. Fazla sıvı ayaklarda ve cilt altında ödem yaparak birikir. Vücudun birçok yerinde biriken sıvı akciğerde de birikir. Kalp yetmezliğine bağlı sıvılar genellikle her iki akciğerde birden olur. çekilen akciğer röntgeninde genellikle normale göre büyümüş bir kalp görülür. Ayrıca ayaklarda ödem görülmesi tanıyı destekler. Etkili yapılacak bir kalp yetmezliği tedavisi ile akciğerdeki sıvı hızlıca azaltılarak hastanın rahatlaması sağlanabilir.
Diğer sık bir sebep ise zatüreler. Zatüreler akciğer kaynaklı sıvıların en sık sebebidir. Zatürelerin yaklaşık yüzde 40’ında sıvı görülür ve genellikle iki akciğerin sadece birinde sıvı vardır. Zatüre kaynaklı sıvılarda antibiyotik tedavisi uygulanarak hem sıvının hem de zatürenin tedavi yapılmalıdır. Eğer zatüre kaynaklı bir sıvı görür isek bu sıvılardan kesinlikle örnek alınmalı. Çünkü zatüreye sebep olan mikroplar akciğer zarı arasına girmiş ise yani alınan sıvı bulanıklaşmış ise sadece antibiyotik tedavisi yeterli olmaz. Ayrıca mikroplu akciğer sıvısınında takılacak tüplerle tamemen boşaltılması gerekir.Akciğer ve akciğer zarı kanseri başta olmak üzere tüm kanserler akciğer xarında sıvıya sebep olabilir. Kanser kaynaklı sıvılarda sıvı genellikle çok fazla miktarda ve sadece bir akciğerde vardır. Yine kanser kayanklı bir sıvı düşünülüyorsa en az 3 kere ayrı günlerde sıvı alınarak patolojiye gönderilmeli ve sıvıda kanser hücrelerinin olup olmağı araştırılmalıdır. Sarında yaklaşık 3’te 1’inde akciğerinde sıvıda vardır. Özellikle verem kayanklı bir sıvı düşünülüyorsa hem balgamda hemde alınacak sıvıda verem mikrobu aranmalıdırNTüm bulgu ve tetkiklere rağmen sıvının hangi sebeple olduğu bulunamazsa akciğer zarından biyopsi alınması gerekir. Bu biyopsi tanı başarısı artarır.