W 1968 roku byłem religijnym Żydem | Jerry Bergman

Jerry Bergman urodził się w 1948 roku w Tarnowie, trzecim co do wielkości mieście Galicji, ważnym w świadomości społeczności żydowskiej. Rodzice rozmówcy emigrowali na początku wojny, kiedy się jeszcze nie znali na wschód. Kiedy osiedlili się w Tarnowie i założyli rodzinę prowadzili religijny żydowski, koszerny dom w którym rozmawiano po polsku i w jidysz. Ojciec po wojnie pracował na poczcie, a matka zajmowała się domem. Kiedy rozmówca mieszkał w mieście nie było tam już synagogi, ale zastępował ją dom modlitewny, który był wydzielonym pokojem. W 1967 roku kończył technikum i interesował się fotografią i filmem. Chciał następnie studiować w szkole filmowej, ale nie liczył na to ze względu na swoje pochodzenie.

Ze względu na narastające napięcia społeczne przeczuwał, że zaistnieje potrzeba wyjazdu z Polski. W wywiadzie przytacza historię, kiedy jako młody chłopiec chciał nosić brodę, ale nie była z tego zadowolona jego matka. Pewnego dnia siedząc w autobusie usłyszał: „A ja myślałam, że wszystkich żydów zagazowali”. Zrozumiał wówczas dlaczego jego matka nie była zadowolona z noszenia przez syna brody. W 1965 roku chciał wyjechać do Izraela na co nie zgodzili się jego rodzice. Ostatecznie wyjechał z kraju 24 października 1969 roku. Zakładał, że pojedzie do Izraela, natomiast zatrzymał się w Wiedniu, aby poczekać na rodziców, których chciał następnie rozlokować w Europie. Został tam kilka dni, a następnie udał się do Danii. Rodzice jednak nigdy nie wyjechali z Polski. Ociec zmarł w 1980 roku i został pochowany w Tarnowie, natomiast matka odeszła kilka lat później i pochowano ją w Krakowie. W Danii nie planował zostać na dłużej, jak mówi został tam „przez zasiedzenie”. Społeczność emigracyjna miała tam wówczas różne poglądy, z tego powodu panowało tam zamieszanie. Rozmówca rozpoczął studia zgodne ze swoimi zainteresowaniami, czyli filmem. Zaczął również fotografować nawiązując kontakty z miejscową prasą, z czasem pracował z dużymi agencjami i został korespondentem na Danię, Wiceprzewodniczącym Korespondentów Zagranicznych i akredytowanym przy Pałacu Królewskim i Parlamencie. Fotografował fale uchodźców i ilustrował okładki do książek o tej tematyce. Następnie stworzył komitet, który zajmował się organizacją seminariów polsko-żydowskich, czyli spotkań z młodzieżą emigracyjną. Do Polski pierwszy raz po długim pobycie w Danii przyjechał w związku z pogrzebem ojca.

NAZWISKO ROZMÓWCY: Jerry Bergman
WYWIAD PRZEPROWADZIŁ: Józef Markiewicz
NAGRANIE: Grzegorz Liwiński
DATA NAGRANIA: 7 lutego 2018 r.
PRAWA AUTORSKIE DO NAGRANIA: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Poznaj kolekcję historii mówionej Muzeum POLIN: https://sztetl.org.pl/pl/historia-mow...

Subskrybuj nasz kanał:    / @historiamowionapolin  

Oglądaj kanały Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN:
POLIN (zapowiedzi i relacje z wydarzeń w Muzeum):    / mhzp2013  
Wirtualny Sztetl (historia i kultura polskich Żydów):    / wirtualnysztetl  
Polscy Sprawiedliwi (historie pomocy udzielanej Żydom podczas Zagłady):    / polscysprawiedliwi  

Kontakt w sprawie udostępnienia wywiadu: [email protected]

#historiamówiona #muzeumpolin #marzec68