Suçluluq mu yoxsa utanc mı ?

Utanmaq ruhsal inkişafın daha erkən mərhələlərində ortaya çıxan primitif və təməl bir duyğudur. Suçluluq isə ruhsal inkişafın daha irəli mərhələlərində formalaşan və zehni qabiliyətlərin də işin içinə daxil olduğu bir duyğudur. Hərşey kimi bu duyğular da aid olduğu yerlərdə lazımlı və dəyərlidir amma suçluluq duyulması gərəkən yerlərdə bu ikisini ayırdetməyi öyrənməmiş insanlar “yanlışlıqla” utanc hissedirlər. Utanan insan isə daha aqresif, səhvini qəbul etməyən və elədiyini eləməyə davam edən, yada görünməmək üçün özünü təcrid edən olur. Ruhsal inkişafın önəmli bir kriteri bəlkə də, suçluluq və utanc tarazlığının qurulmasıdır. Çünkü təməldə olan utancın bir hissəsinin zamanla suçluluğa çevrilməsi gərəkir.