Tar Dərsləri - Zabul Segah Muğamı Dərslik #2 (Zil Zabul)

آموزش تار آذربایجانی - موغام سه گاه زابل - قسمت دوم
Tar Lessons - Mugham Zabul Segah - Part #2

Yaxın və Orta Şərq ölkələri musiqisində segah yalnız tək bir növdən ibarət olduğu halda, Azərbaycan musiqisində segahın bir neçə növü var: “Orta Segah”, “Xaric Segah”, “Mirzə Hüseyn Segahı”, “Zabul Segah”, “Haşım Segahı”.

Zabul segah - mayeyi-zabul, muyə, manənd müxalif, segah (orta segah), məxluq, şikəsteyi-fars, mürəbbiqə, əraq, yədi-hasar, aşıq-guş şöbələrini qavrayan dəstgah.
Orta segah – Zabul segahı dəstgahında əsil segah muğamının özü. Bir qayda olaraq manənd-müxalif şöbəsindən sonra ifa olunur. Tarın ağ simi do köklənmişsə, orta segahın mayəsi mi notuna düşür.
https://az.wikipedia.org/wiki/Segah


مردم آذربایجان ، عشق و علاقه خاصی به موغام «سه گاه» داشته و موجب ترقی و گسترش وسیع آن شده اند . سه گاه دوستداران زیادی دربین توده های مختلف خاورنزدیک و خاورمیانه دارد و درموسیقی هرقومی با کوک و واریانت خاصی اجرا می شود .
«اورتا سه گاه» ، «خارج سه گاه» ، «میرزاحسین سه گاه» و«زابل سه گاه» از واریانت های سه گاه درموسیقی آذربایجان محسوب می شوند و هرکدام دارای پرده و تنالیته خاصی است. عوزییرحاجی بیگ اوف می نویسد سه گاه موجب پیدایش علایق انسانی و دوستی و مودت درشنونده می شود.

سه گاه تنها موغامی است که از(۶) فاصله اجرا و خوانده می شود :
۱- (می) زابل سه گاه ۲- (لا) میرزا حسین سه گاه ۳-(سی) خارج سه گاه ۴-( سول) تاتران سه گاه ۵-( ر) یالخین سه گاه ۶- ( دو) آغی سه گاه

سه گاه زابل یکی از قدیمی ترین و متداولترین نوع سه گاه است و دوستداران بسیاری دربین مردم دارد .خوانندگان آوازموغا سه گاه را که دراصل یکی ازشعبات وسیع زابل می باشد به موغامی مستقل تبدیل نموده اند و واریانت های گوناگونی از آن ساخته اند . سه گاه زابل درمقایسه با سایرواریانت های سه گاه حجم بیشتری دارد و دستگاهی سنگین است .
درحال حاضرسه گاه زابل با شعبه ها و گوشه های زیراجرا می شود :کوک مایه این موغام براساس «می» است
برداشت ، زیل مویه ، مایه ، بم مویه ، مخالف کیمی (مانند مخالف) ، ترکیب ، کوراوغلو ، سه گاه ، غم انگیز، مبرغه ، زیل زابل ، زیل اینجه ، حاصارکیمی ، زیل مخالف ، زیل ترکیب ، مایه آیاق .