CeBaM webinar #29: Pozaszkolne tendencje w nauczaniu jęz. polskiego wśród ukraińskich imigrantów

Centrum Badań Migracyjnych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za-prasza na webinar zatytułowany “Pozaszkolne tendencje w nauczaniu języka polskiego wśród ukraińskich imigrantów w Polsce”, który poprowadzą dr hab. prof. UAM Zbigniew Szmyt (Instytut Antropologii i Etnologii UAM, Centrum Badań Migracyjnych UAM) oraz dr Karol Krzyżosiak (Uniwersytet Gdański).

Webinar odbył się 21 listopada 2024.

Abstrakt:
Seminarium stanowi przegląd i interpretację wyników badań przeprowadzonych w ramach grantu interwencyjnego NAWA “Mapping of new agents and tendencies in tuition of Polish as a foreign language among Ukrainian immigrants in Poland” (BPN/GIN/2022/1/00088) w latach 2023/2024 przez prof. Przemysława Gębala (UG), dr Irenę Chawrilską (UG), dr Karola Krzyżosiaka (UG) oraz dr hab. Zbigniewa Szmyta (UAM). Projekt powstał w odpowiedzi na dynamicznie zmieniającą się sytuację edukacyjną w Polsce w kontekście migracyjnym i uchodźczym po rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku.
Punktem wyjścia projektu było zaobserwowanie procesu zmiany statusu języka polskiego: z języka obcego, lokalnego, stanowiącego istotny zasób o znaczeniu instrumentalnym w migracji ekonomicznej i edukacyjnej – w stronę języka drugiego, będącego warunkiem niezbędnym w integracji i codziennym funkcjonowaniu milionów osób z doświadczeniem uchodźczym. Drugim istotnym elementem okazała się konstatacja braku adekwatnych propozycji epistemologicznych, systemowych rozwiązań metodycznych, dydaktycznych i organizacyjnych w polskiej kulturze edukacji językowej i w nauczaniu języka polskiego jako obcego w obliczu gwałtownego wzrostu uchodźców i migrantów w Polsce. W wyniku tak przedstawionej sytuacji, jak wskazują badacze, inicjatywa kreowania oferty dydaktycznej znalazła się po stronie podmiotów prywatnych, firm, szkół językowych, a także samodzielnych nauczycieli języka polskiego online. W efekcie znaczna część procesów edukacyjnych w ramach nauczania JPJO odbywa się w warunkach pozaszkolnych, nieskoordynowanych i niepodlegających specjalistycznej weryfikacji. W ramach opisanych procesów skonstatowano także przeważającą rolę samokształcenia w akwizycji JPJO względem nauki w warunkach formalnych. Właśnie te dwa równoległe zjawiska: z jednej strony obecność nowych form nauczania pozaszkolnego, z drugiej zaś rosnące znaczenie pozaszkolnych form i strategii samokształcenia w ramach nauki JPJO stanowiły przedmiot badań uczestników omawianego projektu, którego głównym celem było zjawisk tych rozpoznanie (mapowanie) i analiza.
W ramach seminarium przedstawione zostaną zastosowane w projekcie rozwiązania metodyczne i metodologiczne. Omówione zostaną także dwa badania empiryczne przeprowadzone przez dr hab. Zbigniewa Szmyta z UAM oraz dr Karola Krzyżosiaka z UG odpowiednio w formacie etnograficznej obserwacji uczestniczącej w szkole zawodowej prowadzonej przez Ukraińców oraz obserwacji netnolingwistycznej wśród ukraińskich nauczycieli języka polskiego działających na platformie TikTok. W podsumowaniu omówione zostaną kluczowe wnioski i rekomendacje oparte na przeprowadzonych badaniach.

BIO:
Zbigniew Szmyt – profesor w Instytucie Antropologii i Etnologii UAM, członek Centrum Badań Migracyjnych UAM. Zajmuje się migracjami i uchodźstwem w Polsce i na obszarze postradzieckim. Autor szeregu raportów i artykułów naukowych. W 2021 r. otrzymał Nagrodę im. Pierwszego Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Profesora Tadeusza Kotarbińskiego za wybitną pracę naukową z zakresu nauk humanistycznych. Autor monografii: Azja u bram. Studium nad migracjami Buriatów w Rosji (2012) i Zbyt głośna historyczność. Użytkowanie przeszłości w Azji Wewnętrznej (2020). Współredaktor numeru tematycznego Prac Etnograficznych UJ pt. Kinship and Urbanization in Inner Asia (2021) oraz War and the State Among Ethnic Minorities in Russia w Ethnologia Polona (2024).

Webinar jest częścią serii CeBaM webinar series, w ramach której co miesiąc zapraszamy na spotkanie z badaczami i badaczkami migracji z Polski i ze świata.