Timur Kuran, Yollar Ayrılırken, Ortadoğu’nun Geri Kalmasında İslam Hukukunun Rolü.

Mesela Hac ibadetini, kapitalist bir mantıkla ele alıyor Timur Kuran. Hac bir gelenektir diyor. Hac gücü yetene farzdır, bir gelenek değildir. Hz. Peygamber’in Haccı bir ticaret merkezine dönüştürdüğünü, Hacca giden Müslümanların da birer tüccar olduğunu söylüyor. Nedense Kâbe’nin etrafındaki küresel şirketlerin dükkanlarından asla söz etmiyor.

Bütün semavi dinlerde ortalama aynı emir ve yasaklar yer alır. Timur Kuran, İslam’ın nehyettiği ya da emrettiği birçok şey diğer dinlerde yokmuş gibi İslam’ı bir geri kalmak unsuru olarak gösteriyor. İslam dışında diğer dinler tahrip olduğu için o dinler sosyal hayattan dışlanmış, bir rahibelik hayatına dönüştürülmüştür. Aynısını Müslümanların da yapmasını, bir ruhban sınıfının oluşmasını, dinin gerçek hayattan kovulmasını sadece evde yaşanmasını istiyorlar. İnsan bir bütündür, din de dahil hiçbir görüşünü hayatının hiçbir yerinden dışlayamaz. Buradaki incelik, insanın kendi değer ve düşüncelerini başkasına empoze ve baskı aracına dönüştürmemesidir.

Osmanlı döneminde padişahların şeyhülislama danışmasını bile ekonomik gerilik olarak yorumluyor Timur Kuran ama Papalık sistemini asla eleştirmiyor.

Daha neler neler neler… Okuyanlar görecektir.

Kitapta eleştirilmesi, reddedilmesi gereken pek çok husus olmakla birlikte bir boşluğu dolduruyor. Çünkü Müslümanlar hâlâ modern hayatın dayattığı ve getirdiği müşkül durumlara cevap verebilmiş değiller. Ya tamamen çekiliyorlar gerçek hayatın sorunlarından, ya kaçıyorlar ya da teslim oluyorlar. Mücadele eden çok az insanı da bazen düşüncelerinden dolayı aforoz edebiliyorlar.

Şunu kabul edelim. Din kimsenin tek elinde değil ve tek tip bir Müslüman yok. Sen bir ayeti okursun başka anlarsın, diğeri daha başka anlar. İslam, insan iradesini hür kılar. Hâl böyleyken kimsenin bu iradeye ket vurmaya hakkı yoktur. Allah’ın soracağı hesabı Müslüman soramaz. İşte bu sebeple hayati konuları sahiplenelim. Ufkumuzu açacak konularda birbirimizi aydınlatalım. Çelişkilerimizi görelim. Nasıl bir dünyada yaşıyoruz ve neler yapabiliriz bunun derdinde olalım. 🌱