TEI Genel Müdürü Akşit: Hürjet'i kendi motorlarımızla uçurabiliriz

TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, yerli uçak motoru üretiminde artık son aşamaya geldiklerini belirterek, bazı motorlarda imalatın bazılarında ise test çalışmalarının devam ettiğini söyledi. Akşit, Türkiye'nin eğitim ve hafif taarruz uçağı Hürjet'in de şu anda 16-17 bin libre sınıfında tek motor kullandığını ve motorunun ithal olduğunu belirterek, "Bizim ürettiğimiz TF 10000'in iki tanesi 20 bin libre olacak. Eğer Hürjet'te herhangi bir sıkıntı olursa, çift motorluya dönüştürüp kendi motorlarımızla uçurabileceğiz" dedi.

TEI Genel Müdürü Akşit, Ankara'da düzenlenen Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali'nde (TEKNOFEST) DHA'ya açıklamalarda bulundu. Akşit, Türk savunma sanayisinde; insansız hava aracı (İHA), uçak ve helikopter olmak üzere 3 ana kategoride motora ihtiyaç olduğunu belirterek, "İHA'lar için hem benzinli hem dizel motorlarla ilgili teknolojimizi geliştirdik. Artık TEI olarak, Türkiye olarak bu teknoloji bizde var. Helikopter motorlarında teknolojileri de geliştirdik. Malumunuz Kurban Bayramı'ndan önce ilk insanlı uçuş olgunluğuna da ulaştık. İnsanlı olarak helikopter motorlarımızla uçabiliyoruz. TS 1400 motoru, Gökbey'e güç veren helikopter motorumuz. İnşallah bu da seri imalat aşamasına geldi, ilk siparişimizin pazarlığını yapıyoruz. Teknolojik olarak bunu da başardık. Zaten bunlardan birini yapan, teknolojiyi geliştirenler, ihtiyaç oldukça diğerlerini de teker teker yapabilecek bilgi ve beceriye gelmiş oluyor" diye konuştu.

'BU YETENEĞİ ÜLKEMİZE KAZANDIRACAĞIZ'

Akşit, uçak motoru üretimiyle ilgili de "Şu anda TF 6000, TF 10000 motor serimiz var. Onun motorunda ilk tasarım döngüsünü bitirdik. Şu anda ilk prototipimizin imalatı devam ediyor. Burada yeni sürpriz olarak, bu motorun içinin döner aksamının imalatını bitirip, onu buraya getirdik. Diğer aksamının imalatı devam ediyor. İnşallah bir dahaki TEKNOFEST'te de onu yetiştireceğimizi umuyoruz. Uçak motorlarında artık sona geldik. Kısa bir süre içinde onu da çalıştıracağız inşallah. Zaten uçak motorlarının küçük ölçeklisi olarak TJ 300 füze motorumuzu daha önce çalıştırmıştık. TEI olarak, bu şekilde hem İHA motorlarını hem helikopter motorlarını hem de uçak motorlarını Türkiye'de teknoloji olarak geliştirmiş, ülkemize bu yeteneği kazandırmış olacağız. Bunu da gururla söylüyoruz" dedi. TUSAŞ'ın ürettiği Gökbey helikopteri için üretilen yerli motor testinin de halen devam ettiğini kaydeden Akşit, "Seri imalata geçtikten sonra sahadan gelen verilerle ufak tefek ince ayarlar devam edebilir. Bu zaten normal bir süreç. Şu anki aşama, sertifikasyon aşaması. Motorumuzun sertifikasyonu ile ilgili çalışmalarımız 2-3 yıldır devam ediyor; ama askeri uygulamalar için sivil sertifikası olmadan seri imalata başlayabiliyoruz. İnşallah önümüzdeki yıl bitmeden ilk seri imalat motorlarımızı teslim etme hedefi koyduk" diye konuştu.

'ÜRETTİĞİMİZ MOTORLAR BAŞARIYLA GÖREV YAPIYOR'

Milli muharip uçak Kaan'ın da uçma aşamasına geldiğini ancak ilk uçaklarda ithal motor olacağını söyleyen Akşit, "İlk parti üretilecek uçak motorlarının tasarımı bize ait olmasa bile yerli olarak üretilmesi için pazarlıkları sürdürüyoruz. T-70, yerli 'Kara Şahin'lerimiz var. Bunlar tamamen Türkiye'de üretildi. Motoru da lisans altında üretiyoruz ve bu motorlar şu anda seri üretimde. Bizim ürettiğimiz motorlar başarıyla görev yapıyor. Hatta bize gelen bilgiye göre; motorlarımız, sadece bu yangın sezonunda 2 binden fazla uçuşu başarıyla tamamladı. Kaan'da da birinci stratejimiz, tasarımı bize ait olmasa da milli motorumuz hazır oluncaya kadar kullanılacak motorları ithal etmeyip, lisanslı olarak Türkiye'de üretmek. Şu anda bununla ilgili de görüşüyoruz" dedi.

'TÜRK YILDIZLARI'NIN UÇTUĞU UÇAKLAR DA AYNI'

Akşit, jet motorlu eğitim ve hafif taarruz uçağı Hürjet'te de yerli motor kullanabileceklerini vurgulayarak, şunları söyledi: "TF 6000'nin artyakıcı versiyonu var; TF 10000. Bunlar aynı aileden. Bu motor, özellikle bu sınıf uçaklar için. Bunun iki tanesi çift motorlu olarak Hürjet'e fazla fazla yetiyor. Hürjet'in şu anda kullandığı motor; tek motor ve ithal motor. 16-17 bin libre sınıfında. Bizim TF 10000'in iki tanesi 20 bin libre olacak. Eğer Hürjet'te herhangi bir sıkıntı olursa, çift motorluya dönüştürüp, kendi motorlarımızla uçurabileceğiz. Zaten Türk Yıldızları'nın uçtuğu uçaklar da aynı, Hürjet'le benzer sınıflar. Onlar da çift motorlu; ama Hürjet'in orijinal tasarımı tek motorlu. TF 10000 motorumuzla onları çift motorlu olarak da uçurabiliriz. İnşallah bir dahaki TEKNOFEST'te TF 10000 motorumuzun komplesini bitirip imalatını tamamlamayı hedefliyoruz."