Бирагийн Аръяа

анх нийтэлсэн 2014 оны хоёрдугаар сарын 14

Бира овогтой Аръяа нь 1961 онд Улаанбаатар хотод төрж, 1978 онд дунд сургуулиа төгссөн. 1978-1983 онд ЗХУ-ын (хуучнаар) Ломоносовын нэрэмжит Их сургуульд суралцан генетикч мэргэжил эзэмшсэн. 1983-1985 онуудад Монгол улсын ШУА-ийн Биологийн хүрээлэнгийн Генетикийн лабораторид эрдэм шинжилгээний ажилтан, 1985-1987 онуудад Унгар улсын Сегед хотын олон улсын Биологийн судалгааны төвд судлаач, 1987-1991 онуудад ОХУ-ын ШУА-ийн Москва дахь Энгельгардын нэрэмжит Молекул Биологийн Хүрээлэнд судлаачаар ажиллаж тус тус ажиллаж, 1991 онд Биологийн ухааны докторын зэрэг (Ph.D) хамгаалсан.
Тэрээр 1991 оноос хойш АНУ-д ажиллаж байгаа бөгөөд одоогоор дэлхийд эрүүл мэндийн салбарын судалгаагаараа тэргүүлэгч АНУ-ын Эрүүл мэндийн үндэсний хүрээлэнгүүдэд (National Institutes of Health) харьялагдах Hасжилт судлалын үндэсний хүрээлэнд (National Institute on Aging) Дархлаа зохицуулалтын хэлтэсийн (immunoregulation) эрхлэгч, tenured эрдэмтэн, ахлах судлаачаар ажиллаж байна. АНУ-ын tenured эрдэмтэн буюу ШУ-ны хүндэт докторын зэрэг нь тухайн судлаачийн эрдэм шинжилгээний ажлын дэлхий нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдал, шинжлэх ухаанд оруулсан хувь нэмэр болон АНУ-ын Эрүүл мэндийн үндэсний хүрээлэнгүүдийн Эрдэмтэдийн зөвлөлийн саналд үндэслэн цөөн тоон шилдэг эрдэмтэнд олгодог нэр хүндтэй цол юм.
Доктор Б.Аръяагийн одоогийн судалгаа нь хавдарын болон насжилтын үеийн дархлааны тогтолцооны зохицуулгыг нарийвчлан судалж настанд илүү үр дүнтэй, идэвхитэй нөлөөлөх дархлаа эмчилгээ гаргахад чиглэж байна.
Доктор Б.Арьяагийн нийт 60 гаруй эрдэм шинжилгээний бүтээл нь олон улсад тэргүүлэх эрдэм шинжилгээний Science, Nature Biotech., Cancer Research, Blood зэрэг сэтгүүлүүдэд хэвлэгдсэн. Түүний онолын суурь судалгааны болон хавдрын эмчилгээтэй холбоотой нээлтүүд нь олон улсын 12 патентийн бүртгэлтэй байна. Тэдгээрээс нэг бүтээлийн технологи нь АНУ-д лицензлэгдэж, хавдрын эсрэг вакцины гурван патентийг АНУ-ын MD Anderson Хавдрын төвд эмнэлзүйн судалгаанд нэвтрүүлэхээр лицензлэгдээд байна.