DASEIN, DAS MAN'A KARŞI | HEIDEGGER : METAFİZİK NEDİR? | DR. GÖZDE MOCAN

Herkese merhaba,

Bu videomuzun konusu ünlü 20.yüzyıl düşünürü Martin Heidegger üzerine. Heidegger, felsefe camiasında yazım dilinin zorluğuyla da nam salmış bir düşünür. Onu kendi dili olan Almanca’dan okumak bile son derece zor. Bunun üstüne bir de çeviri ve çevirilerden kaynaklanan zorluk söz konusu oldu mu Heidegger’in okunması daha da zorlaşıyor. Bir de yine felsefe camiasında Heidegger üzerine yapılan başka bir tartışma ise onun Nazilerle olan ilişkisi. Heidegger’in ölümüne kadar hesaplaştığı, kendini anlatmaya çalıştığı bu konu kimi zaman onun metinlerinin önüne de geçebiliyor. Biz bu konuyu elbette kanalda ele alacağız :)

Heidegger’in temel kavramı varlık kavramı. Özellikle Sokrates öncesi düşünürlerin ‘varlık nedir?’ sorusunu titizlikle sorduğunu söylüyor Heidegger. Ama Sokrates’ten sonra ‘varlık nedir?’ sorusunu doğrudan sormak yerine varolan ile ilişkisinde varlık sorusu soruluyor. Varlığı, ‘önünde duran şu ağaç nedir?’ üzerinden anlamaya çalışıyoruz. Oysa bu durum varlığın kendini açmasını değil tam tersi daha da gizlemesine neden oluyor. Dolayısıyla Heidegger için varlığı kapatan örtünün aralanması şart. Bunun için de sığınacağımız tek soru tipi felsefenin olmazsa olmaz sorusu kalıbı ‘nedir?’ olmalı. Varlıkla ilişkilendirilecek ‘nedir?’ soru kalıbı varlığın hakikatini ve doğruluğunu bizlere verecek şey.

Yine felsefe tarihinde hakkı yenmiş bir kavram olan hiç kavramı da konu ediniyor Heidegger. Hiçi bir değilleme olarak dışlayan bilimin ya da hiçi varlığın karşısına koyan felsefenin aksini düşünüyor. Varlık, hiçten ortaya çıkar. Varlık hiçin bağrından koparak olagelir Heidegger’in değindiği en önemli noktalar.

Son olarak Heidegger’in felsefesi için olmazsa olmaz kavramlar olarak Dasein ve Das Man kavramı var. Dasein sorgulayan ve eleştiren insanları ve insan varoluşlarını temsil ederken, Das Man gündelikliğin içinde kaybolan anonim insanları temsil ediyor. Kimi eylemlerimizde eleştirdiğimizi ya da o konuya ihtimamla yaklaştığımızı düşünürken belki de sıradan insan eylemlerini gerçekleştiriyoruz. Kim bilir? Yine de sorgulamaya değer.

İyi seyirler dilerim.