รำเดี่ยวมาตรฐาน ชุด "ฉุยฉายมโนห์รา" มหาวิทยาลัยนเรศวร

การแสดงรำเดี่ยวมาตรฐานทางด้านนาฏศิลป์ไทย ประจำปีการศึกษา 2566 โดยนิสิตชั้นปีที่ 4 สาขาวิชานาฏศิลป์ไทย ภาควิชาศิลปะการแสดง คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
วันพุธที่ 9 สิงหาคม 2566 ณ โรงละครเฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษาฯ มหาวิทยาลัยนเรศวร

แสดงโดย นางสาวรัฐธิญาภรณ์ ดารุณรัมย์
ผู้ถ่ายทอดท่ารำ อาจารย์บุนนาค ทรรทรานนท์
อาจารย์ที่ปรึกษา อาจารย์อุบลวรรณ โตอวยพร/ดร.จิตติมา นาคีเภท

ประวัติความเป็นมา
การแสดงชุดฉุยฉายมโนห์รา เป็นการแสดงรำเดี่ยวของนางมโนห์รา ซึ่งเป็นตัวละครเอกในการแสดงละครชาตรีเรื่อง มโนห์รา เป็นผลงานนาฏยประดิษฐ์ของ อาจารย์บุนนาค ทรรทรานนท์ ผู้เชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลป์ไทย ประพันธ์บทโดย อาจารย์ประทิน พวงสำลี เนื้อหาของการแสดงกล่าวถึงการแ ต่งกายบุคลิกลักษณะ และอุบายการหลบหนีจากพิธีบูชายัญของนางมโนห์รา ผู้เป็นธิดาของท้าวทุมราชกับพระมเหสีแห่งนครไกรลา ศ ซึ่งถูกพรานบุณใช้บ่วงนาคบาศจับตัวไปถวายพระสุธน พระยุพราชแห่งนครปัญจาล พระสุธนได้แต่งตั้งให้นางเป็นชายา วันหนึ่งเมื่อพระสุธนต้องออกไปทำศึก ปุโรหิตที่คิดปองร้ายได้ทูลยุยงให้พระเจ้าอาทิตยวงศ์นำตัวมโนห์รามาเข้าพิธีบูชายัญเพื่อสะเดาะพระเคราะห์ร้าย นางจึงออกอุบายว่าจะขอร่ายรำตามเพศกินรีให้ดูเพื่ออำลาเป็นครั้งสุดท้ายและขอปีกหางมาสวมใส่ เมื่อสบโอกาสจึงบินหนีกลับไปยังนครไกรลาศ