JANNES : World Champion DRAUGHTS Jannes van der Wal

JANNES: a documentary about Jannes van der Wal. Jannes van der Wal chose to become a professional draughts player. Nobody can make a living in this profession. JANNES is therefore a film about persistence, passion for a game, about seeking truth, the point of life and finding a destination.


Since draughts player Jannes van der Wal was twelve years old, he was convinced that he would become the world champion in draughts. Nobody took him seriously, but that didn't upset him, "because", as he commented later on, "at least I knew what I had to do here on earth: make sure that I would become the world champion".
Jannes's dream came true and a lot sooner than expected. In December 1982 he won the world title in Sao Paulo. He was 24 at that time and he received a lot of attention in the media. But what seemed to be the ultimate dream, turned out to be a nightmare: "Because every time I keep on wanting to take it higher up", he told TV hostess Mies Bouwman. "Of course there are a lot of other things to do besides playing draughts, but I don't know what is a good idea and what isn't." So he continued to play draughts. He played in simultaneous draughts competitions and led an orderly life. He spent his evenings with the hard core of the mind game players from Groningen.


"Een mens wordt geboren en hij gaat dood. Daar tussenin bestaat er de mogelijkheid om te dammen" - Jannes van der Wal

Jannes groeide op in Tjalleberd. Zoals in vrijwel ieder gezin leerde zijn vader hem dammen. Hij had zoveel aanleg dat hij in reeds in 1974 Nederlands Jeugdkampioen werd. Na de lagere school doorliep hij met glans het gymnasium. Een studie wiskunde beëindigde hij na twee jaar om zich geheel aan het dammen te kunnen wijden. En niet zonder resultaat. In 1981 werd hij kampioen van Nederland en bereikte in 1982 het hoogst haalbare in de damsport. Hij werd in Sao Paolo in Brazilië wereldkampioen. Ook in de jaren 1984,1985 en 1987 was hij de beste dammer van Nederland. Zijn sterk aanvallende spel werd bewonderd. Hij speelde veel toernooien die hij vrijwel altijd winnend afsloot. Ook in simultaan spelen behoorde hij tot het beste wat Nederland ooit voortbracht. Op 10 december 1994 speelde hij een damsimultaan bij het Nieuwsblad van het Noorden 72 partijen, uitslag 72-0. Tot september 2006 was hij recordhouder van deze spelsoort met 225 partijen waarvan hij 93% won. Deze prestatie is in het Guinness Book of Records opgenomen.

Jannes had een complexe persoonlijkheid. Enerzijds kon hij fel van leer trekken als iets hem niet zinde. Damarbiters brak soms het zweet uit als hun interventie in een partij van Jannes nodig was. Anderzijds was hij goedmoedig en beminnelijk. Regelmatig gedroeg hij zich als een malloot. Zijn opvallende verschijning en excentrieke gedrag, zowel achter het dambord als in het gewone leven, werkte op de lachspieren, zijn reacties waren onvoorspelbaar. Na het behalen van het wereldkampioenschap nodigde Mies Bouman hem uit om in haar praatprogramma iets over zijn leven te vertellen. 'Vertel eens wat over jezelf', vroeg ze. Er kwam geen antwoord, Jannes hulde zich in een diep zwijgen. 'Jannes, hoe oud ben je?' probeerde Mies nogeens. Jannes grijnsde, nam een slokje water en grijnsde opnieuw. Heel aan het tv-toestel gekluisterde Nederland stond de tenen krom in de schoenen. Mies giechelde wat en er ontstond een minutenlang zwijgen. Toen dit geruime tijd had geduurd dacht Mies de situatie te redden door te zeggen dat ze dan maar een (marsepeinen) damsteen van het naast haar staande dambord zou opeten. Na de uitzending verklaarde Jannes dat de eenvoud van de vragen hem had gehinderd en dat hij daardoor geblokkeerd was geraakt. Maar door dit optreden werd Jannes wel op slag in heel Nederland bekend. En omdat hij van het dammen alleen niet kon leven ging hij vaak in op de veelvuldige uitnodigingen om op tv te verschijnen. Bij Ivo Niehe, Barend en Van Dorp, Rondom Tien en het programma Klasgenoten. Ook was hij tv-analist tijdens de reeks uitzendingen waarin verslag werd gedaan van de damtweekamp Sijbrands - Tsjizov. Vermaard is de historie rondom Jannes toen hij op weg naar Utrecht voor een wedstrijd in het kader van het Nederlands damkampioenschap in de trein in slaap viel en daardoor de wedstrijd miste.

Director: Rein Hazewinkel
Production company: Pieter van Huystee Film & TV
Camera: Stijn van Santen
Sound: Sander den Broeder
Editor: Sander Vos
Production manager: Ruben Harry
Première: IDFA, 25th of November 1999
Length: 55 minutes
Broadcasting company: NPS