Feike Asma - orgelconcert - Oude kerk - Amsterdam - 1962/1963

'Feike Asma concert'; Orgelconcert opgenomen in de oude kerk te Amsterdam in de jaren 1962 en 1963.
(Zie voor de titels van de 9 nummers het begin van de video.)

De (overleden) broer van mijn vader, Wil van Maanen, kon, zoals mijn vader dat kon zeggen, virtuoos piano spelen. Dat uitte zich vooral ook in het eindeloos kunnen variëren op een bestaand thema. No. 4 op deze cd; 7 variaties op "Wie gaat mee over zee" is zo'n voorbeeld. Tuurlijk, er zal best op de verschillende stukjes geoefend zijn maar het lijkt of het terplekke uit het brein van de muzikant geplukt is en 'gemakshalve' even vertaald wordt op het klavier. Dan moet je wel zeker van je zaken zijn en vooral één zijn met het instrument. De eerder genoemde Wil deed dit niet alleen op de piano maar ook op het orgel. De koppeling is dan snel gemaakt naar orgelmuziek van dhr. Asma (geboren: 1912 - overleden: 1984). Ik werd min of meer met de paplepel gevoed, op zondagmiddag, met mijn vaders tweede stem in combinatie met het gebulder van deze lp. Persoonlijk denk ik dan ook dat mijn hardrock periode met de voorkeur naar 'heavy metal' in deze periode zich bij mij genesteld heeft. Tuurlijk, er ging een wereld voor mij open als de naald in de groef ging van de lp 'Restless And Wild' van de Duitse hardrockband Accept. Maar, hoe heavy deze tonen ook mochten en mogen klinken, ze konden nooit echt evenaarden met het gebulder van dhr. Asma achter één van 'zijn' orgels. Deze man kon je letterlijk van je zitplaats doen wegblazen maar net zo makkelijk ook je in slaap doen sussen. Zoals mijn vader dat zo mooi kon typeren; "al lispelend het klavier beroeren." Mijn ouders werden, tijdens hun kerkelijk trouwen, getrakteerd op 'A trumpet voluntary' van J. Clarke, waarop Feike Asma een arrangement heeft gemaakt (no. 3 op deze cd), ten gehore gebracht door mijn vader zijn eigen broer. Op mijn/onze trouwdag, in het Visserij museum te Vlaardingen, stond geen kerkorgel maar wel een geluidsinstallatie die hetzelfde nummer ten gehore bracht.

Feike Asma werd, in de beginperiode van zijn opnames, soms betiteld als niet altijd even punctueel te zijn in zijn spel. Bedenk hierbij wel dat een Nederlander zonder enige vorm kritiek gewoonweg niet bestaat. Naar mijn idee wist deze 'halfgod' precies wat hij deed. Het effect van af en toe in de knoop lijken te zitten en op een virtuoze manier er weer uit komen, kwam het 'zingen' van de geluidsgolven, zo kenmerkend voor orgelgeluid, juist zo ten goede. Een soort van; "Ik worstel en kom boven".

Ikzelf ben meerde malen aanwezig geweest in de Sint Laurenskerk te Rotterdam waar, op gezette tijden, gratis orgelconcerten werden gegeven voor belangstellend publiek. De doorlopende cadans van het orgelgeluid deed mij vaak in slaap sukkelen wat helemaal niet raar bevonden werd daar dat vele om mij heen ook overkwam.

Al met al is het orgelspel een fenomeen hetgeen niet snel te vergelijken is met welke vorm van geluidsoverdracht dan ook en daarmee dus vanzelfsprekend ook het niet te vergelijken en zeer herkenbare orgelspel van meester orgelspeler Feike Asma.

Groet,
Willem van Maanen
(2020)