Скачать или смотреть AIPA: การต่อสู้ของไทยในการปกป้องความมั่นคงและสันติภาพในภูมิภาคอาเซียน

เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2568, ในการประชุมสมัชชารัฐสภาอาเซียน ณ มาเลเซีย, ไทยได้มีการต่อสู้เพื่อปกป้องความมั่นคงและสันติภาพในภูมิภาคอาเซียน กับการเสนอวาระเร่งด่วนของกัมพูชา เกี่ยวกับปัญหาความขัดแย้งชายแดนไทย-กัมพูชา ที่มีการขอให้เปิดด่าน ผู้แทนไทย, นายรังสิมันต์ โรม, กล่าวว่า ไทยยืนยันการสนับสนุนความเป็นเอกภาพและความสามัคคีของอาเซียน และมีความจำเป็นต้องคัดค้านบทบัญญัติบางประการของร่างมติเรื่องการธำรงเอกภาพและหลักการของอาเซียน เพื่อความมั่นคงในภูมิภาคท่ามกลางความท้าทาย ที่กัมพูชาเป็นผู้เสนอ ด้วยเหตุผลว่ามีกลไกทวิภาคีที่ดำเนินอยู่แล้ว และไทยและกัมพูชาได้หารือในระดับสูงมาอย่างต่อเนื่อง และมีการประชุมคณะกรรมการเขตแดนทั่วไป (GBC) เพื่อดำเนินการตามข้อตกลงหยุดยิง เมื่อก่อนหน้านี้ ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นตัวอย่างที่ประสบผลสำเร็จในการใช้กลไกทวิภาคีเพื่อแก้ไขข้อขัดแย้ง กลไกเหล่านี้รวมถึงคณะกรรมการชายแดนภูมิภาค กำลังดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพทั้งด้านความมั่นคงและด้านมนุษยธรรม การนำข้อพิพาททวิภาคีเข้าสู่การออกมติในกรอบพหุภาคี เสี่ยงที่จะทำให้ประเด็นนี้ถูกทำให้เป็นการเมือง และบั่นทอนความพยายามที่กำลังดำเนินอยู่ จึงไม่เหมาะสมที่จะยกประเด็นตรงระหว่างไทย-กัมพูชาเข้าสู่เวทีพหุภาคี ซึ่งไทยขอยืนยันว่าประเด็นลักษณะนี้ควรได้รับการแก้ไขผ่านการเจรจาโดยตรงระหว่างกรุงเทพฯ และพนมเปญ ซึ่งมีมาตรการสร้างความไว้วางใจอย่างจริงจังแล้ว ทั้งนี้ไทยยังได้ย้ำว่า กลไกของคณะผู้สังเกตการณ์อาเซียน (ASEAN Observer Team – AOT) เป็นกลไกที่มีความเป็นไปได้และมีประสิทธิผลที่สุดในการเฝ้าระวังอย่างรวดเร็ว และไม่จำเป็นและไม่เป็นประโยชน์ที่จะต้องย้ำหรือต่อยอดกรอบการทำงานนี้ผ่านมติรัฐสภา การใส่บทบัญญัติเกี่ยวกับ IOT ลงไปอีกครั้งในร่างมติจะไม่ช่วยปรับปรุงสถานการณ์หยุดยิง แต่กลับอาจทำให้มาตรการสร้างความเชื่อมั่นทวิภาคีที่ทั้งสองรัฐบาลสนับสนุนถูกทำให้เป็นการเมือง การปิดด่านชายแดนชั่วคราวนั้น ไทยมีข้อเรียกร้องให้กัมพูชาและไทยเปิดพรมแดนโดยเร็วที่สุด เพื่อสะท้อนความห่วงกังวลในเรื่องการค้าและการดำรงชีวิต แต่ไทยได้ระบุชัดว่าจะไม่มีการเปิดด่านใด ๆ จนกว่าจะบรรลุเงื่อนไข 3 ประการ คือ ถอนอาวุธหนัก, ความร่วมมือด้านการกวาดล้างทุ่นระเบิด, และการปราบปรามอาชญากรรมข้ามพรมแดน ทั้งสองฝ่ายต้องดำเนินการเชิงประจักษ์ต่อเครือข่ายกลุ่มมิจฉาชีพในเขตแดนของกัมพูชา ซึ่งไทยได้แบ่งปันข่าวกรองเกี่ยวกับแหล่งปฏิบัติการของมิจฉาชีพให้แก่ฝ่ายกัมพูชาเพื่อการปราบปรามร่วมกัน จนกว่าจะมีการรื้อถอนเครือข่ายอาชญากรรมดังกล่าวและสร้างความปลอดภัยให้แก่ชุมชนชายแดน การปิดด่านบางแห่งของไทยยังคงเป็นมาตรการจำเป็นในการปกป้องประชาชน นายรังสิมันต์กล่าวต่อว่า ความมุ่งมั่นต่อสันติภาพและความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของอาเซียน ท่าทีของไทยมิใช่การท้าทาย แต่เป็นความรับผิดชอบ ไทยยังคงยึดมั่นในข้อตกลงหยุดยิง การดูแลชุมชนชายแดน และความเป็นเอกภาพของอาเซียน เรามีความร่วมมือกับกลไกอาเซียน รวมถึงศูนย์ประสานงานอาเซียนเพื่อการช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานของความเป็นธรรมและการเคารพซึ่งกันและกัน ไทยเชื่อว่ากัมพูชาจะเข้าใจถึงข้อกังวลด้านความมั่นคงของไทย และความพยายามที่เรามุ่งแก้ไขปัญหาในลักษณะทวิภาคี ท้ายที่สุดไทยยืนยันต่อที่ประชุมว่า เราจะทำงานอย่างไม่หยุดยั้งเพื่อสันติภาพและการฟื้นฟูความปกติสุขในพื้นที่ชายแดน ไทยพร้อมเสมอที่จะเจรจาอย่างสุจริตและร่วมมือทวิภาคี เรายึดมั่นในความเป็นแกนกลางและค่านิยมของอาเซียน และจะธำรงรักษาไว้ทั้งโดยการปกป้องอธิปไตยและการสร้างความสมานฉันท์ ราชอาณาจักรไทยยืนหยัดเพื่ออาเซียนที่สงบสุขและมั่งคั่ง – แต่อนาคตเช่นนั้นต้องตั้งอยู่บนแนวทางที่เป็นจริงและอาศัยความร่วมมือ มิใช่มติที่หลีกเลี่ยงการเจรจาที่กำลังสร้างสันติภาพ ไทยไม่อาจสนับสนุนร่างมตินี้ได้ ที่ประชุมมีมติตกข้อเสนอวาระเร่งด่วนของกัมพูชาตามที่ผู้แทนไทยทักท้วง