Peter Wessel Zapffe: Ölüm, Hiçlik ve Hayatın Anlamı (1990)

Norveçli düşünür Peter Wessel Zapffe, yaşamın nihai bir anlamı olmadığını düşünür. Ona göre, akılalmaz bir hiçlikten gelip yine aynı derecede akılalmaz bir varoluşun içerisinde biraz zaman geçirerek yine o hiçliğe dönüyoruz. Türkçeye çevrilmiş bir kitabı yok bildiğim kadarıyla. Norveççe yazdığı eserlerin de sadece bir kısmı çevrilmiş İngilizceye. Bu bakımdan, Schopenhauer, Cioran, Caraco gibi isimlerle anılabilecekken, aslında kendisini pek de tanımıyoruz.

İnsanın bilinciyle aşırı gelişmiş olduğunu düşünen Zapffe, bu bakımdan insanın doğaya uymadığını belirtmektedir. Zapffe’ye göre, insan “hakikat” tarafından giderilemeyecek arzulara sahiptir ve bu bakımdan onanmaz bir yalnızlığa mahkumdur. İnsanın bu özünü reddetmeye veya görmezden gelmeye çalışması, diğer bir deyişle kendisi, yani “insan” olmamaya çalışması insanın trajedisidir.

Zapffe, insanın karşı karşıya olduğu sorunların çözüme kavuşturulamayacağını belirtir. Ona göre tek makûl sonuç insanın üremeyi bırakması ve böylece insanlığın tamamen yok olmasıdır. Issız bir gezegenin bir bedbahtlık olmadığını dile getirir Zapffe.

91 yaşında hayata gözlerini yuman Zapffe’nin çocuğu olmamıştır, daha doğrusu, gönüllü olarak çocuk yapmamayı seçmiştir. Kendi ürettiği felsefenin izcisi olmuştur bir bakıma. Ölümünden kısa bir süre önce kendisiyle yapılan bir röportaj-belgeselde konuşan Zapffe, eserlerinde kaleme aldığı fikirleri dile getirmiştir.

Belgeselin tamamı 45 dakika olsa da deneysel pek çok yanı bulunduğu için içerisinden yaklaşık 5 dakikalık bir kısmı kesip çıkarıp bir araya getirerek çevirdim. Bir de kuru kuru olmasın diye düşünerek altına uygun bulduğum bir müzik ekledim. Umarım bir şeyleri yüzüme gözüme bulaştırmamışımdır.

Sağlıcakla kalmayı ısrarla sürdürmenizi canıgönülden dilerim.

* * *

Çeviri: Ümid Gurbanov
Blog: https://umidgurbanov.substack.com
Twitter: https://twitter.com/umidgurbanov
* * *
Twitter: https://twitter.com/ufaktefekceviri
Patreon: https://patreon.com/umidgurbanov