Geçmişte insanlar neden daha şık görünüyordu?

Geçen yüzyılda çekilmiş eski filmler var. YouTube’da filan rastlamışsınızdır mutlaka... Onları restore edip, renklendirip koyuyorlar. Dünyanın dört bir tarafında çekilmiş bu eski görüntüler. O zamanki insanların yaşamından kesitler sunuyor bize. Peki bu görüntülere baktığınızda dikkatinizi çeken bir şey oluyor mu? Biraz daha dikkatli bakın. İnsanların giyimine kuşamına bir bakın!

Ben bu görüntülere bakarken aklıma ister istemez şu soru geliyor: “Bu insanlar neden daha şık, daha havalı görünüyorlar?” Şu giydikleri takım elbiselere, uzun ceketlere bir bakın… Adeta İtalyan mafyası konulu bir filmden kopmuş gibi. O kadar ciddi ve o kadar güçlü duruyor ki insanın şapka çıkartası geliyor! Ya da takması?

Peki ne değişti? Madem bu kadar hayranlıkla baktığımız, beğendiğimiz bir stildi… Neden kaybolmaya yüz tuttu?

Ben bu sorunun peşine düştüm. Ama önce bu tespit ne kadar doğru değil mi? Öyle iki üç tane eski filmde görüp çıkarım yapmak acelecilik olur. Belki de herkes o kadar da şık değildi. Büyük ihtimalle öyle. Ya da kamera faktörü diyebilirz. Ne de olsa o yıllarda fotoğraf çekimi çok yapılmıyordu. Şimdiki gibi çıkar telefonunu cebinden deyip pat diye fotoğraf çekmiyordu insanlar. Haliyle kamera karşısına geçerken daha bir özenli davranmış olabilirler, o yüzden de biz hep güzel olanları görüyoruzdur. Algıda seçiciliktir. Olamaz mı?

Olabilir tabi ama yine de... Şu insanlara bir bakın, sokakta öylece yürüyorlar. Belki işlerine gidiyorlar, belki de ekmek almaya... Hiç de öyle özel bir şey için hazırlanmış gibi görünmüyorlar. Sanki böyle giyinmek, onların gündelik hayatlarının bir parçası gibi.

Galiba gerçekten de öyleymiş. Çünkü o zamanlar toplum içerisinde böyle giyinmek, toplumsal kültürün bir uzantısıymış. Sosyal statü meselesiymiş. Kibar bir hanımefendi, centilmen bir beyefendi olmak önemseniyormuş ve onun dışa yansıması da işte böyle görünmekmiş.

Bir de insanların çok fazla kıyafeti de yokmuş. Az alıyorlarmış ve yıllarca temiz temiz kullanıyorlarmış. Kazandıkları paranın önemli bir kısmını kıyafete harcıyorlarmış. Bu grafikte de görebileceğiniz gibi yıllar içerisinde bütçemizden giyim kuşama ayırdığımız harcamalar giderek azaldı.

Daha konforlu, daha pratik şeyleri tercih etmeye başladık. Tişört gibi. Eskidi mi? At, yenisini ucuza al. Tüketim toplumu olduk! Hiç sürdürülebilir değil.

Peki ne oldu da, hala o eski insanların tarzlarını şık bulmamıza rağmen, böyle bir geçiş yaşandı? Bunun elbette pek çok nedeni var. Ama bu sebeplerden öyle biri var ki eminim hiç aklınıza gelmemiştir!

Bu videoda şu soruların cevaplarını bulacaksınız:
Kıyafetlerin geçmişte ve bugün nasıl algılandığına dair toplumsal değerlerdeki değişimleri nasıl açıklarsınız?
Kıyafet seçimindeki tercihlerin, bireylerin sosyal statüsüne olan etkisi nedir?
Teknolojik ilerlemelerin, kıyafet endüstrisindeki değişimlere nasıl katkıda bulunur ya da ne ölçüde zarar verir?
Sürdürülebilir giyim ve tüketim alışkanlıklarının önemi nedir? Bu alışkanlıkların benimsenmesi için toplumda nelerin değişmesi gerekir?
Terzilik mesleği başta olmak üzere geleneksel zanaatların teknoloji ve otomasyonla değişimi nelere yol açar?
Kıyafet seçiminde rahatlık ve şıklık arasındaki dengeyi nasıl bulabiliriz?
Modern dünyada tüketim hızının sanat ve estetik değerler üzerindeki etkisini nasıl değerlendirirsiniz?
Kişisel tarz ve giyim tercihleri, bireylerin kimlik ve özgünlük ifadesinde ne kadar önemlidir?

Araştıran ve Yazan: Ögetay Kayalı
Kurgulayan: Alperen Çatak
Düzenleyen ve Sunan: Barış Özcan
---
Videonun tüm metni ve kullanılan kaynaklar:
https://barisozcan.com