Скачать или смотреть جمشید اسدی در هم اندیشی با مجید جیدری و فرزاد محمودی در مورد دو روایت از گذار از نظام ولایی

مردمانی که با حاکمیت مستبد می رزمند، همواره در گیر دو مبارزه‌اند.
یکی مبارزه با حاکمیت و دیگر، مبارزه یا دست کم رقابت جناح‌های ناراضی‌ان برای رهبری اپوزیسیون در گذار از نظام حاکم.
چه، هیچ اپوزیسیونی یک‌دست نیست و مبارزه میان جناح‌های آن کم اهمیت‌تر از مبارزه کل اپوزیسیون با حاکمیت مستبد نیست. چه بسا که قدرت به دست جناحی از اپوزیسیون افتد که بسیار خشن‌تر و سرکوب‌گر‌تر از رژیم پیشین باشد.
چنان که در جنبشی که در آغاز سده 20 میلادی در روسیه برای به دست آوردن حقوق مدنی پا گرفت، سرانجام قدرت به دست بلشویک ها به رهبری لنین افتاد که بسیار خشن‌تر و مستبدتر از حکومت تزاری بودند.
در ایران خودمان نیز، در جنبشی که در میانه دهه 1350 برای خواست توسعه سیاسی پا گرفت، رهبری به‌دست آیت الله خمینی افتاد که حکومتی ارتجاعی، مذهبی، ایران‌سوز و به مراتب سرکوبگرتر از نظام پیشین بنا نهاد.
مبارزه میان جناح‌های اپوزیسیون اما، همیشه به دست جناح‌های خشن و ارتجاعی نمی افتد. در لهستان، جنبش «همبستگی» مخالف رژیم کمونیستی، در برگیرنده گرایش‌هایی از راست کاتولیک تا چپ سوسیال دموکرات بود که هر یک دیدگاهی متفاوت در مورد شیوه گذار و آینده کشور داشتند. اما رهبری به دست والسا و جناحی افتاد که هوادار دموکراسی و نزدیکی با غرب بود.
در آفریقای جنوبی نیز، گروه‌های مخالف آپارتاید، بر سر نقش سفیدپوستان، شیوه آشتی و رابطه با غرب اختلاف‌ داشتند. اما نلسون ماندلا در به‌دست ‌گرفتن رهبری پیروز شد و کشور را به سوی اشتی ملی و دموکراسی هدایت کرد.
در ایران امروز، جریان‌های گوناگون مخالف جمهوری اسلامی گرد دو قطب در حال شکل‌گیری‌اند.
گرد یک قطب، جریانی کمابیش چپ‌گرا، هوادار مداخله دولتی، منتقد غرب قرار دارد که به اصلاحات ساختاری در درون نظام گشاده‌رو و به ویژه مخالف یاد‌و‌بود دودمان پهلوی و رهبری رضا پهلوی است. کسانی که از بیانیه اخیر میرحسین موسوی، نخست‌وزیر پیرو سفت‌و‌سخت آیت‌الله خمینی، برای برگذاری رفراندم و تغییر قانون اساسی پشتیبانی کردند هموند یا نزدیک به این قطب‌اند.
گرد قطب دیگر، جریانی است که به «گذار تام و تمام از جمهوری اسلامی» باور دارد. گرایش‌ فرادست این جریان ملی‌گرایی و خواستار بنیان‌ و نظم نوینی برای ایران و نزدیکی با جهان غرب است. دسته‌ای از هموندان و نزدیکان این قطب در گردهمایی ۲۵ ژوئیه ۲۰۲۵ در شهر مونیخ آلمان با عنوان «همکاری ملی برای نجات ایران» شرکت می کنند.
رقابت میان این دو دیدگاه بر کسی پوشیده نیست و همگرایی میان آن‌ها، اگر ناممکن نباشد، نامحتمل است، چرا که هر یک بازتاب دهنده دو رویکرد تاریخی، اجتماعی و سیاسی متفاوت در ایران معاصرند. با این حال، این امید هست که مصلحت‌اندیشان ایران‌دوست این دو نگاه، «پیمان» یا دست‌کم همکاری، میان آن‌ها شکل دهند.
هدف این برنامه همین «پیمان» یا همکاری است. اما شوربختانه یکی از این دو جریان، دعوت من را نپذیرفتند. با این حال، هر زمان که بخواهند، با کمال میل از ایشان دعوت خواهم کرد تا دیدگاه‌شان را با بینندگان در میان بگذارند.
خوشبختانه اما، دو تن از قطب دیگر، یعنی گروهی که در مونیخ گرد هم می‌آیند، دعوت من را پذیرفتند و در این برنامه شرکت دارند. تا با هم‌اندیشی در این برنامه، ابعاد گردهمایی مونیخ، فرصت‌های پیش‌روی ایران، و چالش‌های انسجام درون اپوزیسیون را بررسی کنیم.
دو مهمان گرامی ما، آقایان مجید رحیمی، هوادار پادشاهی و فرزاد محمودی، دبیر جبهه آزادی ملی ایران (جام) و با پیشینه جبهه ملی ایران در اروپا هستند.