گفتگو درباره کتاب آیشمن در اورشلیم

گفتگوی زنده زهرا شمس با فائزه بهرامی
در شیرازه.آیشمن در اورشلیم
  / shirazehbookstore  
آدولف آیشمن یکی از مقامات ارشد اس‌اس بود. او مسئول جابه‌جایی یهودیان از غرب اروپا به اردوگاه‌های تجمیع در شرق اروپا و در ادامه به اردوگاه‌های کار اجباری و کشتار بود. بعد از پایان یافتن جنگ جهانی دوم با شکست آلمان، آیشمن مدتی پنهانی زندگی می‌کند و بعد با کمک کشیشی کاتولیک به آرژانتین می‌رود و چندین سال به همراه خانواده‌اش در آنجا زندگی می‌کند. بعد از سال‌ها، دولت اسرائیل از وجود او با خبر می‌شود. مأموران موساد مخفیانه و غیرقانونی وارد آرژانتین می‌شوند. آیشمن را در بوینس‌آیرس دزدیده و مدتی پنهان کرده و سرانجام با هواپیمای اسرائیل به اسرائیل می‌برند و در آنجا او را محاکمه می‌کنند.
آرنت در سکانس اول کتاب وارد دادگاه آیشمن در اورشلیم می‌شود. او از ابتدای کتاب صراحتاً می‌گوید که این دادگاه در پی اجرای عدالت به معنی واقعی کلمه نبود و مقاصد سیاسی پشت آن به‌قدری متعدد و پیچیده بود که عملاً امکان اجرای یک دادگاه و محاکمه‌ی عادلانه وجود نداشت. البته این بدان معنا نیست که آرنت باور دارد آیشمن مظلوم واقع شده یا بی‌گناه است. آرنت صرفاً باور داشت که هیچ مفهوم دیگری جز عدالت نباید در این دادگاه مطرح می‌شد و فقط باید دادستانی اتهاماتی را به او وارد و مدارک مرتبط بودن این اتهامات را مطرح می‌کرد و به متهم فرصت دفاع درست و کافی داده می‌شد و در نهایت، دادگاه در این مورد تصمیم‌ می‌گرفت و حکم می‌کرد. اما به نظر آرنت به سبب مقاصد سیاسی‌ دولت اسرائیل این اتفاق نیفتاد.

#آیشمن_در_اورشلیم

می‌دانستم که افراد بسیار دیگری هم بودند باید گناهکار شناخته شوند، هرچند می‌دانستم این جنایات تنها در صورتی می‌توانسته رخ بدهد که هزاران نفر دیگر هم کمک کنند و میلیون‌ها نفر هم بی‌تفاوت به تماشا بایستند.

در زمانه‌ای که همه‌چیز جهانی شده است، از سرمایه گرفته تا ارتباطات و تولید، تکلیف عدالت چیست؟ عدالت را نباید جهانی‌سازی کرد؟ در عصری که انسانیت فراتر از مرزهای ملی بازتعریف و یکپارچه می‌شود، چه کسی به نام انسانیت سخن می‌گوید، چه کسی به نام انسانیت محاکمه و مجازات می‌کند؟