NERİMAN ALTINDAĞ TÜFEKÇİ - AKŞAM OLUR GÜNEŞ GİDER AY GELİR (MAYA)

(MEY: BİNALİ SELMAN)

Cumhuriyet dönemi müzik politikasının bir gereği olarak, büyük şehirlerde yetişmiş, klasik eğitime yatkın ses sanatçıları, “halk müziği”ne yönlenmek gereği duydular. Nitekim, kızkardeşi Perihan Altındağ klasik Türk müziğinde adını duyururken Neriman Altındağ, diğer bir çok şehirli ve eğitimli sanatçı gibi, halk müziğini seçti, Muzaffer Sarısözen tarafından radyoda başlatılan “Yurttan Sesler” ekolünün ilk kuşağı sayılan altı sanatçıdan biri oldu.

Uzun hava tanımı altında toplanan ezgilerin bir diğer özelliği, perde perde yükselen bir seyir izlemeleri ya da en yüksek perdeden okunmaları. Bu perdeler arasında dolaşabilecek sesin ise “erkek sesi” olduğuna inanılır. Neriman Altındağ, benzersiz “hançere”si ile ve okuduğu maya, hoyrat, bozlaklarla bu inancı yıktı. İlk eşi Muzaffer Sarısözen’den ve onun ölümünden sonra ikinci eşi olan Nida Tüfekçi’den hayli esin ve etki aldığı açıktır. Günümüzde “uzun hava” okuyan Aysun Gültekin, Arzu Aldemir, Adile Kurt Karatepe, Münevver Özdemir, Şerife Hatun vd. gibi kadın sanatçılar üzerinde ise onun belirgin bir etkisinin bulunduğunu gözlemliyoruz.

O bütün “yurdun sesi”dir, dolayısıyla Anadolu’nun her köşesinden ezgiler onun sesinde buluşmuştur. Diyarbakır hoyratı “Diyarbakır dolar şimdi”, Sivas ağıtı “Yastadır ey deli gönül yastadır”, Kerkük beşirî hoyratı “Oyan yeri”, Erzurum mayası “Akşam olur güneş gider ay gelir”, Urfa asker havası “Kışlalar doldu bugün”, Urfa ağıtı “Kayalar kayalar sarı kayalar”, Kelkit mayası, Kırklar semahı ve diğer semahlar, bozlaklar, nefesler onun pürüzsüz sesinde Anadolu’yu yeniden kurar...

(Tahir Abacı, “Neriman Altındağ Tüfekçi: Uzun Hava Okuyan İstanbullu”, GRAMOFONLU KAHVEHANE, İkaros Yayınları, 2012.)