Афанасий Семенович Федоров - Муус устар - Айыыһыт ыйын туһунан сэһэргиэ.

РФ култууратын үтүөлээх үлэһитэ, СӨ үтүөлээх артыыһа, “Уһуйуу – сиэр-туом” авторскай оскуола уһуйааччыта, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ытык алгысчыта – Афанасий Семенович Федоров
Муус устар – кыстык аҕыс ыйыттан сэттиһэ. Сааскы иккис ый. Хаар хайдар, харалдьык тахсар. Эбэ мууһа ырбыылыыр. Хапсык саҕаланар кэмэ. Ол аата сир-дойду харанан көрөн турар. Кыыл-сүөл аһа кэмчи. Аччыктааччы үгүс. Орто дойдуга муус устарга Айыыһыт суолтата улахан.
Бастакы халлааҥҥа олорор айыы. Кини биир курдук эрээри сэттэ дьүһүннээх. Сэттэ аҕас-балыс буолан көстөр. Тапталы уонна кэрэни төрүттээбит. Оҕо кутун аҕалан, Иэйэхсиккэ биэрэр. Иэйиэхсит дьолу киһиэхэ иҥэрэр.
Ойуута: ох уонна кыптыый. Айыы санааҕа бу оҕо кутун көрдөрөр бэлиэ. Ох – уол оҕо кута. Кыптыый – кыыс оҕо киэнэ.
Сүрүннүүр тыла: дьаралык. Айыы санааҕа бу сүппэт бэлиэ буоллун диэн суолталаах.
Уруу (сыбаайба) кэмигэр кийиити, күтүөтү эҕэрдэлээн «Дьаралык!» дииллэр. Оҕо төрөөтөҕүнэ эмиэ. Дьаралык – ол аата сүппэт-оспот үчүгэй бэлиэ.

1 түһүмэх: “Айыыһыт ыйа”
1. Саха халандаарынан, Айыыһыт ыйа бастакы халлааҥҥа олорор, онон сиэттэрэн биһиги дьылбыт ыйдарын ааттара бу ыйтан саҕаланар диэн бэлиэтиибит.

2. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр бу 2022 сыл “Ийэ сылынан” биллэриннэ, онон сиэттэрэн Ийэ дьолун билиэн баҕалаах дьахтар бу сыл эрэ буолбакка кэнники кэмҥэ үгүс, ол эрэн кыайан оҕоломмот дьон элбэҕэ кистэлэҥ буолбатах. Урукку кэмҥэ “Айыыһыт таттарыы” сиэрин-туомун оҥороллоро, билиҥҥи кэмҥэ ону сөргүтүөххэ сөп дуо?

3. Урукку өттүгэр интернет суох кэмигэр, күнү-дьылы, айылҕа хаамыытынан билгэлээн олордохпут, Муус устар ыйга туох сүрүн билгэлэр баалларый? Туохха ордук болҕомто ууруохтаахпытый?

2 түһүмэх: “Сиэр-туом билиҥҥи кэмҥэ. Кэлэр кэнчээри ыччакка”
1. Билиҥҥи ыччат уонна сиэр-туом, эн санааҕар?

2. Саха омуга инники сайдар кэскилэ

3. Дьоҥҥор-сэргэҕэр, кэлэр көлүөнэҕэ баҕа санааҥ.