تاریخ شفاهی ۱۸۳ | امیر پیشداد - عضو برجسته حزب نیروی سوم و اتحادیه سوسیالیست | بخش ۳

مصاحبه کننده : ضیاء صدقی
تاریخ مصاحبه :‌ ۱۹۸۴
محل مصاحبه : لوشن ، فرانسه
او در فاصله سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ دانشجوی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، ابتدا مسئول کمیته دانشجویی «حزب زحمتکشان ملت ایران» و عضو هیئت تحریریه ارگان هفتگی شاخه جوانان این حزب به نام «نیروی سوم» بود.
بعد از بروز اختلاف نظر جدی و انشعاب میان حامیان مظفر بقایی رهبر سیاسی و حامیان خلیل ملکی رهبر فکری حزب زحمتکشان بر سر حمایت یا عدم حمایت از دولت مصدق، امیر پیشداد در کنار اکثریت اعضای حزب به حمایت از خلیل ملکی و دولت محمد مصدق ادامه داد.
در این دوره امیر پیشداد علاوه بر عهده‌دار بودنِ مسئولیت کمیته دانشجویی «نیروی سوم» در دانشکده پزشکی، گوینده حوزه حزبی برای نوجوانان دبیرستانی شد. امیر پیشداد همچنین پس از جلال آل‌احمد، از سن ۲۲ سالگی تا روز ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، سردبیر مجله «علم و زندگی» نشریه روشنفکری حزب زحمت‌کشان ملت ایران (نیروی سوم) بود. او در چارچوب بینش این حزب، سیاست اتحاد و انتقاد را برای تقویت دولت مصدق و پیشبرد «نهضت ملی ایران» ضروری می‌دانست.
فعالیت‌های سیاسی امیر پیشداد پس از مهاجرت به پاریس در سال ۱۳۳۳ با حمایت از نیروی سوم و محمد مصدق ابتدا برای مدتی کوتاه در انجمن دانشجویان ایرانی فرانسه و کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در اروپا ادامه یافت.
او سپس در سال ۱۳۳۹ فعالیت‌های ممتد را با شرکت در تأسیس «جامعه سوسیالیست‌های ایرانی در اروپا» ادامه داد؛ این سازمان از مواضع «جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران» به رهبری خلیل ملکی و یارانش در داخل ایران حمایت می‌کرد.
امیر پیشداد در سال ۱۳۵۷ و در ماه‌های پیش از انقلاب، همراه با فعالان سیاسی پیشکسوت وقت مثل مولود خانلری و حسین ملک و حسین مهدوی، از نویسندگان و امضاگنندگان نامه‌های سرگشاده هشدارآمیزی بود که فعالان سیاسی را از پیوستن به موج اسلامگرایی برحذر می‌داشت.
پس از انقلاب امیر پیشداد همراه با همایون کاتوزیان در چارچوب «کوشش برای پیشبرد نهضت ملی ایران» فعالان سیاسی را ترغیب می‌کرد که با دفاع از دستاوردهای مبارزه آزادیخواهانه از زمان جنبش مشروطه، نهضت ملی و نیروی سوم و چپ ملی، به جای تقویت رادیکالیسم و تندروی، پیشبرد دموکراسی و حاکمیت ملی، توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و برنامه‌های مبارزه با فقر را در برنامه تلاش‌های سیاسی خود بگذارند.
او همچنین از ۲۱ فعال سیاسی امضاکننده بیانیه ۱۶ آذر سال ۱۳۶۲ فعالان سیاسی جمهوریخواه و از مؤسسان اولیه «جمهوریخواهان ملی ایران» و سردبیر نشریه بازتاب‌دهنده این تشکل «نامه آزادیخواهان» بود.
امیر پیشداد علاوه بر این در دو دهه اخیر همراه با همایون کاتوزیان «نامه‌های خلیل ملکی» و بخشی از مقالات خلیل ملکی را که در علم و زندگی چاپ شده بود، گردآوری و منتشر کرد.
#پروژه_تاریخ_شفاهی_ایران_هاروارد
#امیر_پیشداد