Скачать или смотреть “ปฐมวัยเปลี่ยนอนาคต” ยกระดับบทบาทท้องถิ่นเพื่ออนาคตชาติ | News Committee Update EP.16

🗞️ News Committee Update: “ปฐมวัยเปลี่ยนอนาคต” ยกระดับบทบาทท้องถิ่นเพื่ออนาคตชาติ

[ เด็กปฐมวัยคือจุดเริ่มต้นของอนาคตชาติ ]
การพัฒนาเด็กปฐมวัย นับเป็น “การลงทุนเพื่ออนาคตของประเทศ” ที่สร้างผลตอบแทนทางสังคมและเศรษฐกิจในระยะยาว การเสวนา “ปฐมวัยเปลี่ยนอนาคต : ยกระดับบทบาทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการสร้างโอกาสที่เท่าเทียม” ที่จัดโดยคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมฯ วุฒิสภา จึงมีเป้าหมายสำคัญในการจุดประกายให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันออกแบบระบบดูแลเด็กตั้งแต่วัยแรกเกิดอย่างมีคุณภาพและเท่าเทียม

[ สถานการณ์ปัจจุบัน พบช่องว่าง กว่า 1.9 ล้านชีวิต ]
นางวราภัสร์ ไพพรรณรัตน์ ประธานคณะกรรมาธิการการพัฒนาสังคมและกิจการเด็กเยาวชน สตรี ผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ด้อยโอกาส และความหลากหลายทางสังคม วุฒิสภา ย้ำว่า เด็กอายุ 0-3 ปี คือ “ช่วงทองแห่งการพัฒนา” ซึ่งสมองเติบโตเร็วที่สุด และเป็นช่วงที่การเรียนรู้ขึ้นอยู่กับปฏิสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับผู้ดูแล แต่รายงานของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในปี 2565 กลับพบว่า เด็กเกือบ 1.9 ล้านคนยังหลุดจากระบบการดูแลและพัฒนา โดยเฉพาะเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปีครึ่งที่ยังไม่สามารถเข้าถึงสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยกว่า 51,000 แห่งทั่วประเทศ

ปัญหานี้สะท้อนให้เห็น “สองมิติของความเหลื่อมล้ำ” — หนึ่งคือความมั่นคงของอนาคตชาติที่ถูกบั่นทอน และอีกหนึ่งคือความซ้ำซ้อนของนโยบายระหว่างหน่วยงานระดับชาติและท้องถิ่น การพัฒนาเด็กจึงต้องอาศัย “ระบบนิเวศที่บูรณาการ” ระหว่างครอบครัว ชุมชน และรัฐ

[ มุมมองจากนโยบาย การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ]
ศาสตราจารย์วุฒิสาร ตันไชย ชี้ให้เห็นว่า การถ่ายโอนภารกิจศูนย์พัฒนาเด็กเล็กไปสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี 2544 ถือเป็นหนึ่งในนโยบายกระจายอำนาจที่สำคัญที่สุดของไทย ตลอด 24 ปีที่ผ่านมา อปท. ได้แสดงศักยภาพในการบริหารจัดการเด็กปฐมวัยได้ดีขึ้น เนื่องจากอยู่ใกล้ชิดประชาชนมากกว่าระบบราชการส่วนกลาง

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ยังเป็นอุปสรรคคือ “ข้อจำกัดด้านอิสระและงบประมาณ” ที่ทำให้หลายท้องถิ่นไม่สามารถพัฒนาศูนย์เด็กเล็กให้ได้มาตรฐานเท่ากันทั่วประเทศ โดยศาสตราจารย์วุฒิสาร ได้เสนอให้รัฐบาลพิจารณาจัดสรรงบประมาณแบบ “คำนึงถึงพื้นที่ชายขอบ” ซึ่งมีต้นทุนสูงในการจัดบริการ เพื่อให้เกิดความเท่าเทียมด้านโอกาสทางการศึกษาในทุกพื้นที่

[ ยูนิเซฟชี้ไทยยังเหลื่อมล้ำสูง ]
แม้ประเทศไทยจะเดินหน้าพัฒนาเด็กปฐมวัย แต่เส้นทางแห่งความเท่าเทียมยังอีกยาวไกล เมื่อนางนภัทร พิศาลบุตร ผู้แทนจากองค์การยูนิเซฟ ประเทศไทย ชี้ว่า ความเหลื่อมล้ำในการพัฒนาเด็กไทยยังคงสูง โดยเฉพาะหลังสถานการณ์โควิด-19 ที่ทำให้เด็กจำนวนมากขาดโอกาสในการเข้าเรียนปฐมวัย ส่งผลให้พัฒนาการไม่สมวัย โดยผู้แทนยูนิเซฟ เสนอให้รัฐบาลและท้องถิ่นร่วมกันจัดบริการดูแลเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี “หลายรูปแบบ” ทั้งศูนย์เลี้ยงเด็กในชุมชน หรือระบบครอบครัวอุปถัมภ์ เพื่อให้ตอบโจทย์ความต้องการของครอบครัวที่หลากหลาย

นอกจากนี้ ยูนิเซฟยังเสนอให้บูรณาการ “ระบบตรวจคัดกรองพัฒนาการเด็ก” ตามช่วงอายุ 9, 18, 30, 42 และ 60 เดือน ร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) เพื่อให้เด็กที่มีพัฒนาการล่าช้าได้รับการฟื้นฟูอย่างทันท่วงที

ขณะที่ นายเลิศณรงค์ สุวรรณ จากสมาคมองค์การบริหารส่วนจังหวัดแห่งประเทศไทย กล่าวว่า อปท.มีศักยภาพในการขยายบริการดูแลเด็กเล็กต่ำกว่า 2 ปี หากได้รับการสนับสนุนงบประมาณและการแก้ไขกฎหมายให้ยืดหยุ่นมากขึ้น โดยเฉพาะการเปิดโอกาสให้ร่วมทุนกับภาคเอกชน เพื่อจัดตั้งโครงการสาธารณะ เช่น ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก หรือระบบการศึกษาที่ครอบคลุมทั้งคุณภาพและความทันสมัย

[ การลงทุนในเด็กคือการลงทุนเพื่อสังคมที่ยั่งยืน ]
เวทีเสวนาครั้งนี้สะท้อนความจริงที่ว่า “การพัฒนาเด็กปฐมวัยคือจุดเริ่มต้นของการพัฒนาประเทศ” การบูรณาการระหว่างนโยบายรัฐ ท้องถิ่น ครอบครัว และภาคเอกชน จึงเป็นทางออกสำคัญในการสร้างอนาคตที่เท่าเทียมสำหรับเด็กทุกคน

เพราะหากมองในมุมเศรษฐศาสตร์ “การลงทุนในเด็กปฐมวัย” ถือเป็นการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนสูงที่สุดในชีวิตคนหนึ่งคน ..จากงานวิจัยของ ศาสตราจารย์เจมส์ เฮคแมน (James Heckman) นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบล ชี้ว่า ทุก 1 บาทที่ลงทุนในเด็กเล็กช่วงอายุ 0–6 ปี จะสร้างผลตอบแทนกลับคืนสู่สังคมได้มากกว่า 7 บาทในอนาคต

ผลตอบแทนนี้ไม่ได้มาในรูปตัวเงินโดยตรงเท่านั้น แต่สะท้อนผ่านการลดต้นทุนของรัฐในหลายมิติ เด็กที่ได้รับการดูแลและพัฒนาอย่างเหมาะสมตั้งแต่ต้นจะเรียนรู้ได้ดีขึ้น ลดโอกาสออกจากระบบการศึกษา มีสุขภาพกายใจที่แข็งแรงขึ้น และเติบโตเป็นแรงงานที่มีศักยภาพ สังคมจึงมีอัตราอาชญากรรมลดลง ภาระสวัสดิการลดลง และผลิตภาพทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้น

กล่าวอีกนัยหนึ่ง การลงทุนในเด็กไม่ใช่ “ค่าใช้จ่าย” แต่คือ “ทุนสร้างอนาคต” ที่ให้ผลตอบแทนทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างต่อเนื่องยาวนาน เป็นการวางรากฐานของประเทศให้มั่นคงตั้งแต่จุดเริ่มต้นของชีวิตมนุษย์

ทีมสื่อ TP Online

#NewsCommitteeUpdate #อนุบาล #การศึกษา #ปฐมวัย #ศูนย์เด็กเล็ก
#วิทยุและโทรทัศน์รัฐสภา #TPOnline