شادی صدر: رضا پهلوی! بی‌سواد یا فریبکار؟

شادی صدر در خصوص اظهارات رضا پهلوی در زمینه چگونگی مواجهه با اعضای سپاه پاسداران در فردای سقوط جمهوری اسلامی نوشته: نسخه ای که رضا پهلوی در مورد عدالت انتقالی می‌پیچد محاکمه نهایتا ۲۰-۳۰ نفر از سران سپاه و رژیم و بخشش سایر عناصر سرکوب است و به دادگاه نورنبرگ استناد می‌کند. چنین خوانشی از تجربه عدالت انتقالی در آلمان در خوشبینانه‌ترین حالت از روی بی‌سوادی محض و در بدبینانه‌ترین حالت به قصد فریب افکار عمومی است:
۱. در آلمان، و در ادامه روند دادگاه اصلی نورنبرگ، چندین دادگاه در همان نورنبرگ برگزار شد که در آن‌ها از پزشکان تا صاحبان کارخانه‌ها و صنایعی که به کشتار یهودیان و سایرین یاری رسانده بودند محاکمه شدند.
۲. تعداد زیادی دادگاه نظامی توسط کشورهای مختلف و درباره جنایاتی که نازی‌ها در حق سربازان آن‌ها کرده بودند برگزار شد.
۳. حدود دو دهه بعد، در فرانکفورت تعدادی از متهمان نازی محاکمه شدند و حتی تا امروز هم اگر کسی به اتهام مشارکت در هولوکاست در این کشور دستگیر شود محاکمه خواهد شد. آخرین آن‌ها، محاکمه تایپیست اردوگاه مرگ بود.
۴. تعداد زیادی از نازی‌ها که به کشورهای مختلف فرار کرده بودند در همان کشورها محاکمه و محکوم، یا به اسراییل مسترد و در آنجا محاکمه شدند.
۵. با وجود همه اینها، هنوز بسیاری به‌درستی معتقدند روند روبه‌رو شدن با جنایات گذشته در جامعه آلمان کافی و پاسخگوی ابعاد جنایت نبوده است.
و نکته آخر این‌که در حال حاضر و با تجارب کشورهای مختلف از عدالت انتقالی، حقوق بین‌الملل به گونه‌ای تغییر کرده است که بخشش کسانی که در جنایات علیه بشریت (مانند کشتار معترضان)، آمر و یا عامل بوده اند ممکن نیست و همه آنها باید به طور عادلانه محاکمه و مجازات شوند، حتی اگر در پایین‌ترین مرتبه‌ها بوده باشند.
نسخه رضا پهلوی، یعنی عفو عمومی و بخشیدن عناصر سرکوب، حق مردم برای دانستن حقیقت و حق قربانیان برای دادخواهی را لگد مال می‌کند و بدتر از آن، راه را برای تکرار جنایت توسط حکومتی که جایگزین جمهوری اسلامی خواهد شد باز می‌گذارد.
نسخه رضا پهلوی بسیار برای فردای ایران خطرناک است زیرا بدون رویارویی درست، اصولی و حقوقی با جنایات گذشته، امکان تکرار جنایت و جایگزین شدن یک دیکتاتوری با دیکتاتوری دیگر با استفاده از همان عناصر و ساختارهای سرکوب بسیار زیاد است.
انتقام با دادخواهی تفاوت بسیاری دارد. هشیار باشیم و ببینیم که رضا پهلوی مدام این دو را مترادف با هم به کار می‌برد.