3. İş analizi nedir? İş analizi adımları nelerdir?

Merhaba arkadaşlar, bugün sizlere “iş analizinin tanımı ve süreci” hakkında kısaca bilgi vereceğim.
Önce “İş” kavramının bir önceki videomuzda nasıl tanımladığımıza kısaca bir bakalım. İş;
(1) Bir sonuç elde etmek, bir yerde düzeni sağlamak için yapılan etkinlik, çalışma ve bağlı işlemlerin bütünü,
(2) Bunlar için birine verilen görevlerin toplamı,
(3) Harcanan somut ve soyut nitelikteki her türlü emek ve sağlanan değerin kendisi,
(4) Meslek olarak tanımlanmıştır.

Şimdi iş analizine geçelim. Ama iş analizi adı üstünde olduğu gibi işin analizini içerir. O zaman işe bağlı olarak Morgeson ve arkadaşları tarafından belirlenen dört kavramın iş analizini doğrudan etkileyeceğini belirtilmektedir. (Morgeson vd., 2020:38-53). Bu dört kavram:

o İşle ilgili toplanacak verilerin içeriği, çeşidi ve yapısı,
o Bu verileri toplama yöntemi,
o Toplanacak verilerin kaynakları,
o Verilerin analiz edilmesidir.

Bu dört kavrama bağlı olarak “iş analizi” yolculuğunun zorluğu, kapsamını, içeriği belli olur. Bunu aklımızda tutarak iş analizi tanımına geçebiliriz.
İş analizi (job analysis); işin yapılabilmesi için gerekli görev, sorumluluk ve yetki, bilgi, beceri, tecrübe, araç-gereç, çalışma ortamı vb. hususların belirlenmesi işidir. .

İş analizi sürecinin adımları geliştirilerek “10 adım” da açıklanabilir.
Bu İş analizi sürecinin adımları
Adım Nu Açıklama
1 İş analizinin yapılış amacının belirlenmesi ve üst yönetim desteğinin alınması,
2 Bu amaca uygun analiz edilecek “iş”lerin tespitine ve analiz yönetime karar verilmesi,
3 Mevcut iş ve çalışan gereksinim belgelerinin gözden geçirilmesi,
4 İş analiz sürecinin yönetici ve çalışanlarla koordine edilmesi ve açıklanması,
5 Verilerin toplanması,
6 Verilerin analiz edilmesi,
7 Taslak iş ve çalışan gereksinim dokümanının oluşturulması,
8 Yönetici ve çalışanlarla anılan belgelerin gözden geçirilmesi ve nihai hale getirilmesi,
9 Belgelerin onaylanması ve yürürlüğe girmesi,
10 Yeni uygulama ile ilgili geri beslemenin alınması ve gerekiyorsa sürecin tekrarlanması.

Morgeson vd. (2020: 33-58) belirttiği dört kavram iş analizi sürecinin 1-6 Numaralı adımlar arasında açık veya gizli olarak yer almaktadır. (Neydi bunlar, verinin içeriği ve yapısı, veri toplama yöntemi, veri kaynakları ve verinin analizi)
Ancak; sonraki adımlar (Adım 7-10) ise yapılan analizin “ete kemiğe” bürünmesi gibi çalışmaların somutlaştırılmasını ve kararların yönetici ve çalışanlarla koordineli olarak yürütülmesini ve sonuçlandırılmasını sağlamak amacıyla benim tarafımdan ilave edilmiştir.
Anılan bu son dört adım olmaz ise; yapılan “iş analizinin” havada kalır, organizasyon içinde ne çalışana ne de yöneticiye yarar sağlar. Harcanan kaynak ve emek boşa gider, yani yazılar, çalışmalar buza yazılmış gibi güneş çıktığında eriyip gider.

Bu kısa videomu izlediğiniz için teşekkür eder, eğer iş analizi ile ilgili detaylı bilgi almak isterseniz İş Analizi kitabımı ve diğer Yalın Yönetim ve Altı Sigma kitabımı referans listenize ekleyebilirsiniz. Başka videomda görüşmek üzere sağlıcakla, huzurla, mutlulukla, adaletle, yardımlaşma ile, akıl ve bilgi ile ve sürekli gelişimde içinde kalın.


Kaynakça:
Morgeson. F.P., Brannick, M.T., Levine, E.L. (2020). Job and Work Analysis: Methods, Research and Application for Human Resource Management. London: Sage Publications, 3rd Edition.

Music from Uppbeat (free for Creators!):
https://uppbeat.io/t/soundroll/vacati...
License code: 424Y26LXP5Q4LN9W