Скачать или смотреть Schitterende gerestaureerde filmbeelden van 80 jaar bevrijding van Nederland in kleur.

Op 5 mei 2025 viert Nederland het 80 jarig jubileum van de bevrijding na de 2e wereldoorlog. Maar weten we eigenlijk nog wel wat we vieren? Wat krijgt de hedendaagse jongere generaties nog mee van wat er 80 tot 85 jaar geleden hier ter lande gebeurde? Immers zijn nagenoeg alle volwassen die de oorlog meemaakten niet meer onderons en komen de meeste verhalen over de oorlog niet meer uit de oorspronkelijke bron. Is het voor velen niet slechts een ritueel geworden dat we op 4 mei om 8 uur de doden herdenken op de Amsterdamse dam en de Haagse Waalsdorper vlakte? Kunnen we ons in deze tijd van welvaart nog voorstellen hoe het was om in een oorlogssituatie te leven?

In deze video tonen we een bondige samenvatting van de ontberingen die de Nederlanders moesten doormaken gedurende een periode van (op 5 dagen na) precies 5 jaar.

Dat er kans op oorlog was begon men in Nederland in de jaren 30 langzamerhand te beseffen met de opkomst van het Nazisme in Duitsland nadat Adolf Hitler op 30 januari 1933 door de NSDAP werd aangesteld tot Reichskanzler.

Veel Nederlandse dachten dat de oorlog weer aan ons voorbij zou gaan, net als tijdens de eerste wereldoorlog toen Nederland neutraal bleef. Toch werd in 1939 begonnen met de mobilisatie.

De oorlog begon met de Duitse inval in Nederland op 10 mei 1940. Op 14 mei vond een verwoestend bombardement op Rotterdam plaats met 800 doden tot gevolg en 80.000 mensen werden dakloos.

Tussen 10 en 14 mei werd hard gevochten op de Grebbelinie en de Vesting Holland (overeenkomend met de huidige Randstad).

Op 13 mei vluchtte Koningin Wilhelmina met de regering naar Engeland.
De regering capituleerde op 15 mei 1940.

In februari 1941 brak de februari staking uit als protest tegen de eerste grootschalige razzia's op Joden. De staking werd hard neergeslagen.

Op 28 augustus 1941 werd door de RAF Bomber Command besloten tot een bombardement van de stad Rotterdam en de haven. 130 personen kwamen om.

Op 3 mei 1942 werden Joden verplicht een 6 puntige gele ster te dragen met daarop het woord “Jood”.

Vanaf 1942 werden 107.000 van de 140.000 in Nederland levende Joden via doorgangskamp Westerbork afgevoerd naar Duitsland.
De overigen waren gedwongen om onder te duiken. 102.000 kwamen niet meer terug van de Duitse concentratiekampen.

Anne Frank schreef haar beroemde dagboek in het Achterhuis onder de rook van de Westertoren in Amsterdam. Op 4 augustus 1944 werd zij via Westerbork afgevoerd naar Duitsland.

Jonge mannen werden vanaf 1942 tewerkgesteld in Duitsland, de zg. Arbeidseinsatz.

Een klein deel van de bevolking steunde de bezetting en de Nazi ideologie, wellicht in de hoop op een betere toekomst na de crisisjaren van de jaren ’30.

De in 1931 onder leiding van Anton Mussert opgerichte politieke partij die het Nationaal Socialisme aanhing, werd steeds radikaler en ontaarde in een fascistische organisatie.

Vanaf 1941 groeide het verzet onder de bevolking tegen de bezetter.
Tussen 1940 en 1945 zaten ruim 25.000 mensen gevangen in de gevangenis te Scheveningen, bijgenaamd het “Oranjehotel”. Circa 3000 daarvan werden geëxecuteerd.

Veel schade werd aangericht door geallieerde bombardementen, zoals het vergeten bombardement op Rotterdam-West op 13 maart 1943 (met 453 doden), het al dan niet opzettelijke Amerikaanse bombardement van Nijmegen (met bijna 800 doden) op 22 februari 1944, het bombardement op de Zeeuwse dijken en het vergissingsbombardement door de RAF op het Haagse Bezuidenhout op 3 maart 1945.

Vanaf 1943 werd de Pilotenlijn opgezet om neergeschoten geallieerde piloten te helpen terug te keren.

Operation Market Garden met als doel de Nederlandse bruggen te veroveren ten behoeve van de opmars naar Duitsland mislukte.

In september 1944 riep de regering in Ballingschap via Radio Oranje in London op tot een spoorwegstaking teneinde de vijand te hinderen.

De honger winter van 1944/1945. Het deel van Nederland beneden de grote rivieren was al in september 1944 bevrijd, echter in het Noorden hielden de Duitsers stand en plunderde de bevolking van voedsel en andere middelen.

Mensen gingen langs bij de boeren om te proberen wat eten te bemachtigen. Uit nood werden ook tulpenbollen gegeten. Het hout werd tussen de tramrails gesloopt om op te stoken. Ook houten deuren en kozijnen uit gebombardeelde huizen verdwenen in de kachels en kookstoven.

De haven van Rotterdam werd vernield door de Duitsers teneinde geallieerde landingen te hinderen in hun opmars naar Duitsland.

De Wieringermeer werd door de Duitsers als één van de laatste daden, in opdracht van Reichskommissar Alfred Seys Inquart op 17 april 1945 onder water gezet.

Op 5 mei 1945 werd in het bijzijn van o.a. Prins Bernhard de capitulatie ondertekend in Hotel de Wereld te Wageningen. In sommige delen van Nederland bleven de Duitsers verzet bieden. Pas op 8 mei was heel Nederland bevrijd en begonnen de Duitsers aan hun aftocht.

Bron: NIMH, B&G, Archive.org, National Archive, Library of Congress.