Konya Çumra Çatalhöyük - Dr. Murat

Konya'nın Çumra ilçesinde bulunan Çatalhöyük Anadolu topraklarında tespit edilmiş en eski yerleşim alanlarından birisi olup, nüfus ve bina sayısı göz önüne alındığında bu toprakların ilk şehri olarak kabul edilebilir. Burayı önemli yapan en önemli detay ise yaşayanlarının yarin yanağından gayri bir ortak yaşam sitilini uygulamış olmalarıdır.

Çatalhöyük Neolitik ve Kalkolitik döneme ait en eski yerleşim olması yanında mimari yapıları, ana tanrıça kültü, tarım ve hayvancılığın geliştiği bir nokta olması ile de çok değerlidir. 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir.

Çatalhöyük'ü dünya çapında önemli yapan en önemli konu ise gömü yöntemleridir. Bu kentte yaşayanlar ölülerini evlerinin en temiz odalarının zeminine ve özellikle eşik altlarına gömmekteydiler. Üst üste yapılan evler arttıkça bir önceki evin yıkıntıları üzerine yeni evler ve yeni mezarlar oluşturulmaktaydı.

Çatalhöyük 1958 yılında bulunmuş olup, bulunduğu alandan yaklaşık 20 metre yüksek olan höyük yapısının tamamının binlerce yıl üst üste yapılan evlerin kalıntılarından oluştuğu anlaşılmıştır. Çatalhöyük kalıntıları M.Ö 7400 yılına kadar tarihlenmekte olup, insanlığın en önemli 9000 yıılık macerası burada bir arada görülebilmektedir.

Çatalhöyük yerleşim planı ve burada yaşayan insanların eşitlikçi ideallerini de yansıtması açısından eşşsizdir. Ayrıca tahmin edilenin aksine bu yerleşim dini yapılar içermez ve din toplum hayatında önde gelmezdi.

Çatalhöyük'ün mimari yapıları oldukça ilginç olup, buradaki binlerce evin hiçbirinin bilinen anlamda kapı ve penceresi yoktu. Evlere çatıdan bir merdiven yardımı ile girilmekteydi. Sürekli üst üste yaplan evlerin yapımında kerpiç, ağaç ve kamış kullanılmıştır. Tavan üst örtüsü kamış üzerine sıkıştırılmış kil topraktır. Evler tek katlı olup, eve giriş damda açılan bir delikten, merdivenle olmaktadır. Her ev bir oda ve bir depodan oluşur. Odaların içinde dörtgen ocaklar bulunmaktadır. Duvarlar sıvalıdır, sıva üzeri beyaza boyandıktan sonra sarı, kırmızı ve siyah tonlarda resimler yapılmıştır.

Orijinalleri Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Antalya ve Konya Müzelerinde bulunan muhteşem duvar resimlerinde boğa, koç ve geyik önde gelmektedir. Resimler rölyef tarzında kilden ve boyalardan yapılmıştır.

Çatalhöyük’teki objeler içinde ana tantıça kabartmaları ve heykelcikleri çok önemlidir. Dini inanış doğaya saygı ve kadının dişiliğinin ve doğurganlığının kutsallığı üzerine kurulmuştu. her kadın bir nevi tanrıça olarak kabul edilir ve hayatın her alanına aktif olarak katılırdı. Şehirde merkezi bir tapınak yada dini kült alanı bulunmaması dini inanışların aile içinde kaldığını göstermektedir.

Çatalhöyük, arkeolojik olarak bir höyük olarak görülse de ana olarak iki iskan alanından oluşmaktadır. doğudaki höyük Neolitik döneme aittken Batı Höyüğü daha çok Kalkolitik dönem bulgularına sahiptir.

Çatalhöyüğün bulunduğu alan 900 yıl öce tarıma uygun sulak bir yerdi. Çarşamba ırmağının bir kolu çok yakında bulunmaktaydı. bölge avcılık içinde çok uygundu.

M.ö. 7400 ile 5400 arasında 2000 yıl boyunca kesintisiz olarak iskan edilen alanda en gelişmiş döneminde yaklaşık 8000 kişinin bir arada yaşadığı anlaşılmaktadır. Burası yakınlarında bulunan ve 1000 yıl daha eskiye dayanan Boncukluhöyük'ten farklı olrak bir kaç yüz kişinin yaşadığı bir köy değil binlerce ev ve ortak yaşam kültünün bulunduğu bir planlı şehirdir. Anadolu'da ilk planlı tarım da bu bölgede yapılmıştır.

Doğu Höyük 1958 yılında James Mellaart tarafından keşfedilmiş, Batı Höyük'te ise ilk kazılar 1961 de başlamıştır.

Çatalhöyük evlerinin ortalama 80 yıl kullanıldığı, ortak depo ve çöp alanlarının olduğu, sokak ve mahalle bölümlerinin planlandığı, yapılan çalışmalar ile ortaya çıkarılmıştır.

UNESCO Dünya Mirası Listesinde bulunan bu değerli yerleşim alanı, geçmişi anlamak ve ondan ders çıkarmak isteyen herkesin mutlaka görmesi gereken bir miras alanıdır. Burayı gezmeden önce burada binlerce yıl önce yaşayan insanların bir ortak yaşam ülküsü etrafında bir araya gelebildiğinin, bu insanların kadına, doğaya duydukları saygı ve sevginin önemini de günümüz koşulları ile beraber değerlendirmek de fayda bulunmaktadır.

· Abone Ol: https://is.gd/TasKaya

Tüm Oynatma Listeleri: https://is.gd/TasKayaVideolar
Tr UNESCO Dünya Mirası Listesi: https://is.gd/UNESCOTasKaya
Tr UNESCO Dünya Mirası Adayları Listesi: https://is.gd/UNESCOAdayTasKaya
Tr Antik Kentler Listesi: https://is.gd/AntikKentTasKaya
Tr Müzeler Listesi: https://is.gd/MuzeTasKaya
Ankara Gezi Videoları Oynatma Listesi: https://is.gd/AnkaraTasKaya
Antalya Gezi Videoları Listesi: https://is.gd/AntalyaTasKaya
Erzincan Gezi Videoları Oynatma Listesi: https://is.gd/ErzincanTasKaya
İstanbul Gezi Videoları Listesi: https://is.gd/IstanbulTasKaya
İzmir Gezi Videoları Listesi: https://is.gd/IzmirTasKaya
Muğla Gezi Videoları Listesi: https://is.gd/MuglaTasKaya
Tunceli Gezi Videoları Oynatma Listesi: https://is.gd/TunceliTasKaya