Скачать или смотреть क्षारयुक्त चुनखड जमिनींचे खत व्यवस्थापन आणि सुधारणा | Chunkhad Jaminiche Vyavasthapan ani sudharna

क्षारयुक्त चुनखड जमिनींचे खत व्यवस्थापन .
#grape #farmer #limestonesoil #yashdrakshanagari #yashagrolab #agriculture #grapes #grapesgarden

जमिनीची क्षारता ही सर्वसाधारणपणे मोजत असताना एक ते पाच या परिमाणात मोजली जाते. क्षारता हि एक ते पाच पर्यंत असेल तर ती फारशी पिकास हानिकारक ठरत नाही. परंतु जर ५ पेक्षा जास्त होत असेल तर मात्र ती पिकास हानिकारक ठरते. म्हणजे जमीनीची क्षारता ही त्यातील विरघळलेल्या क्षारांचे म्हणजेच सोडियम क्लोराइड च्या प्रमाणाशी निगडीत असते. क्षारयुक्त जमिनींचे व्यवस्थापन हे एक जमीन व्यवस्थापनात महत्वाचा भाग आहे. जमिनीत पाण्यामुळे जसे नायट्रोजन सल्फेट, कार्बोनेट, बायकार्बोनेट, क्लोराईड, कॅल्शियम, मॅग्नेशियम किंवा सोडियम ह्या सगळ्या घटकांच्यामुळे जमिनीची क्षारता वाढते. याबाबत शेतकऱ्यांचा एक खूप मोठा समज असतो की जास्त पाणी दिले की जमिनीतील क्षार विरघळतील व ते पाण्यावाटे निघून जातील परंतु असे न होता जास्त पाण्यामुळे जास्तीत जास्त जमिनीतील पहिल्या एक ते दोन इंचाच्या थरातील क्षार हे जमिनीच्या खाली निघून जातात. व ते पहिल्या २ ते ९ इंचा पर्यंत साठूनच राहतात. परंतु क्रियाशील मुळ्या ह्या जमिनीच्या पहिल्या दोन इंचापासून नऊ इंचापर्यंत असतात आणि राहिलेल्या मुळ्या नऊ इंचाचा खाली असतात. नऊइंचाच्या खाली फक्त आधार मुळे असतात व त्यांना पाणी खूप कमी लागते म्हणजे जमिनीतील क्षार हे पहिल्या २ ते ९ इंचाच्या आतच जास्त असतात. आणि तेच पिकास हानिकारक असतात यासाठी शेतीत वापरण्यात येणारे पाणी हा ही महत्त्वाचा मुद्दा आहे. जे पाणी आपण वापरतो ते जर जास्त क्षारयुक्त असेल तर मात्र जमिनीतील वर नमूद केलेले सगळे फॉर्मस वाढतात व जमिनीतील क्षाराचे प्रमाण वाढते जर जमिनीत पहिल्या तीन ते सहा इंचापर्यंत जर बोध मोकळा केलेला असेल किंवा जमीन खोल नांगरट केली असेल आणि त्याच वेळी जर खूप मोठे पाणी किंवा खूप मोठे पाऊस पडले असतील तर मात्र त्यातलं बऱ्यापैकी क्षार विरघळून जमिनीच्या खालच्या थरात निघून जातात. परंतु द्राक्षबागेच्या बाबतीत असं न घडता ती जमीन आपल्याला बोधावर जास्त खोल मशागत न करता आल्यामुळे क्षारांचे प्रमाण तिथं जास्त राहते त्याच वेळी जे आपण क्लोराईड युक्त रासायनिक खते वापरतो. त्यात पुन्हा जमीन क्षारयुक्त होते. परिणामी ह्या जमिनीतील जिवाणूंची संख्या खूपच कमी होते. त्यामुळे वेलीला पाण्याची कमतरता ही खूप भासते. जमिनीत ओलावा असतो पण क्षारयुक्त पाणी व क्षारयुक्त जमीन असल्यामुळे अन्नद्रव्य व पाणी घेता येत नाही. यामुळे वेलीवरती हरितद्रव्य किंवा प्रकाश संश्लेषण क्रिया ही कमी होते. त्याचा एकूणच बिघाड होतो व उत्पादनावर त्याचा मोठा परिणाम होतो. जमिनीची क्षारता वाढल्यास जमिनीला पूरक असणारे सूक्ष्मजीव मरून जातात. जमिनीतील कार्बोनेट, बायकार्बोनेट चे प्रमाण वाढल्यास कॅल्शिअम, मॅग्नेशिअम मँगेनीज आणि झिंक या अन्नद्रव्यांची फवारणी ची गरज वाटते किंवा हे जमिनीत घटक असले तरी वेलीला जास्त उचलता येत नाही. यासाठी जे आपण पाणी वापरतोय किंवा जमिनीत चुनखडीचे प्रमाण जास्त असेल तर त्याच्यावर शांत मनाने दोन, तीन ते चार वर्ष त्यावर काम करावं लागतं कंपोस्ट खत आणि हिरवळीची खते दरवर्षी द्राक्षबागेत विश्रांतीच्या काळात म्हणजे उन्हाळी काही तयार झाल्यानंतर किंवा खरड छाटणीनंतर ७० ते ८० दिवसानंतर ज्यावेळी पाऊस चालू होतो अशा वेळी ती ताग, धेंचा, सोयाबीन, मूग, मटकी अशी द्विदल असणारी पीक आपण घेतली व हि पिके फुलास आल्यावर ती काढून जर पुन्हा त्याच बोदावर किंवा जमिनीत गाडली तर मात्र खूप चांगला क्षार कमी होण्याचा फायदा आपल्याला या हिरवळीच्या खतातून व कंपोस्ट खत यातून मिळतो.
त्याच बरोबर जास्त कुजलेले शेणखत न वापरता कमी कुजलेले वापरले तरी चांगला फायदा मिळतो. दुसरी गोष्ट सर्वप्रथम आपल्याला आपल्या जमिनीत असणारे क्षार कोणत्या स्वरूपाचे आहे हे माहीत असणे गरजेचे आहे. व ते क्षार कोणत्या पद्धतीने जमिनीती आहेत हे माहीत करून घेणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी पाणी तपासणी महत्त्वाची आहे आणि ते पाण्यातील क्षार कोणत्या गोष्टीने कमी होत आहेत हे पाहून मग त्यासाठी जिप्सम वापरावे लागेल किंवा गंधक वापरावे लागेल किंवा फेरस सल्फेट चा वापर करावा लागेल हे ठरवावे लागेल. यासाठी पाणी तपासणी देताना कोणत्याही परिस्थितीत पावसाळ्यात पाणी जर तपासलं तर त्याचा खूप चांगला फायदा होतो. तिसरी गोष्ट यात महत्त्वाची अशी आहे की, जमिनीचा निचरा होण्याची क्षमता छाटणीच्या अगोदर तपासून घेतली तर आपल्याला जमिनीची निचरा होण्याची क्षमता जाणवेल. आणि तोच निचरा होण्याची जमिनीची क्षमता कमी असेल तर त्याला जाड पद्धतीचे बोध करून जमिनीची निचरा क्षमता वाढविण्यासाठी काम करव लागेल.

चौथी गोष्ट क्षारयुक्त जमिनीच्या बाबतीत आपल्याला अशी करता येईल की डॉगरीज खुंटावर द्राक्ष बाग लावणे. त्यामुळे जमिनीतील असणाऱ्या क्षारात हि या वेलीची मुळे चांगले काम करतात यासाठी डॉगरीज व्हरायटी ची लागण करावी लागेल.
रासायनिक खतांचा वापर अत्यंत अल्प प्रमाणात करण्यात यावा किंवा ठिबक सिंचनाचा
वापर करून विद्राव्य खतांचा वापर क्षारपड जमिनीत करावा. त्यामुळे त्या विद्राव्य खतांचा पीएच साडेपाच ते सहा असल्यामुळे जमिनीतील असलेले क्षार विरघळून जातात आणि दिलेली खते ही वेल उचलते.

क्षारपड जमिनीतून क्लोराईड युक्त खतांचा वापर १००% टाळावा.

Follow On Facebook :   / yashagrolab  
Follow On Instagram :   / yashagrolab  
Join WhatsApp Group : https://chat.whatsapp.com/C3GfltDvQjJ...